Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
74
"/>
ticis, medicis & ad alios artifices attinentibus promiſcuè diſputare valeant: itaque eiſdem auctor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg669
"/>
<
lb
/>
ille propria principia denegauit, attribuit aliena. </
s
>
<
s
>Vel etiam vniuerſalis eſt, quia conſideret aliquid
<
lb
/>
nulla differentia contractum, vt ſiquis hominem
<
expan
abbr
="
cõſideraret
">conſideraret</
expan
>
ſimpliciter
<
expan
abbr
="
quẽ
">quem</
expan
>
medicus obſeruaret
<
lb
/>
quà bonam
<
expan
abbr
="
valetudinẽ
">valetudinem</
expan
>
ipſi reſtituere poſſet, aut alius, quatenus eſſet compos riſus. </
s
>
<
s
>vbi ſanè nulla
<
lb
/>
ambitus ratio habetur, ſed notionis. </
s
>
<
s
>idem enim homo eſt qui
<
expan
abbr
="
cõſideratur
">conſideratur</
expan
>
ſimpliciter & per
<
expan
abbr
="
eadẽ
">eadem</
expan
>
<
lb
/>
indiuidua funditur, atque is in quo riſus capacitas aduertitur, aut recuperatio ſalutis, ſed
<
expan
abbr
="
eiuſdẽ
">eiuſdem</
expan
>
<
lb
/>
rei notio reſtringitur acceſſu nouæ conditionis. </
s
>
<
s
>Tertio dici poteſt artifex vniuerſalis qui rem ge
<
lb
/>
neratim conſiderat, nec ad eius ſpecies deſcendit, vt ſiquis animal conſideraret, hominis, aut equi
<
lb
/>
conſiderationem prætermitteret. </
s
>
<
s
>His ita poſitis facile eſt diſſoluere problema & diluere rationes
<
lb
/>
quibus auferebatur facultas naturali philoſopho diſſerendi de materia prima, & illam plenè co
<
lb
/>
gnoſcendi. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
quandoquidẽ
">quandoquidem</
expan
>
eam ſic cognoſcit, vt nulla methodus plura de materia diſquirere poſ
<
lb
/>
ſit, nec eius internas affectiones explicare, & ſiqua ſunt quæ intrinſecus ad eius
<
expan
abbr
="
conſtitutionẽ
">conſtitutionem</
expan
>
per
<
lb
/>
tineant, vt relatio & habitudo ad formam & compoſitum & omnino facultas, vberrime tractare
<
lb
/>
valeat. </
s
>
<
s
>atque adeò vt ad hanc
<
expan
abbr
="
tractationẽ
">tractationem</
expan
>
nihil adiungere liceat primo philoſopho. </
s
>
<
s
>Idem quoque
<
lb
/>
philoſophus naturalis vſum &
<
expan
abbr
="
miniſteriũ
">miniſterium</
expan
>
materiæ nouit & optimè tenet cuius gratia ſit inſtituta
<
lb
/>
materia, &
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
beneficio cauſſæ mouentes ad actum qui ſuus eſt finis, materia proue
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg670
"/>
<
lb
/>
hatur, & per formam euadat in naturam. </
s
>
<
s
>Proinde etiam phyſicus materiæ notionem reſoluit in
<
lb
/>
cauſſas ſuperiores vſque ad
<
expan
abbr
="
ſummã
">ſummam</
expan
>
atque
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
<
expan
abbr
="
perfectiſsimã
">perfectiſsimam</
expan
>
quæ primus eſt finis. </
s
>
<
s
>Non ſic pri
<
lb
/>
mus philoſophus. </
s
>
<
s
>quippe qui per externa principia melius
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
norit; ſed interna, vt
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt,
<
lb
/>
implent cognitionem quibus nihil addit præter illa quæ naturalis philoſophus indicauit. </
s
>
<
s
>& cùm
<
lb
/>
vniuersè cognoſcat, magis
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
cognoſcit, quia nobiliore quodam modo, & veluti architecton,
<
lb
/>
non quia tractet accuratius. </
s
>
<
s
>accuratiſsimè autem tractare
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
phyſici ſolius eſt. </
s
>
<
s
>vſque ad ali
<
lb
/>
quid planè phyſicus explanat formam; quòd forma ſimpliciter accepta aliud eſſe habet, quàm vt
<
lb
/>
reſpiciat materiam,
<
expan
abbr
="
idq́
">idque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>à philoſopho naturali
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſatis explicari poteſt, ſed eſſe omnis materię po
<
lb
/>
ſitum eſt in habitudine ad formam illam quæ probè cognoſcitur à philoſopho naturali. </
s
>
<
s
>Sed iam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg671
"/>
<
lb
/>
pondus
<
expan
abbr
="
ſingularũ
">ſingularum</
expan
>
rationum exploremus. </
s
>
<
s
>Obijcitur primùm
<
expan
abbr
="
omnẽ
">omnem</
expan
>
ſcientiam ex
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
<
expan
abbr
="
cauſſarũ
">cauſſarum</
expan
>
<
lb
/>
cognitione pendere;
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
omnes
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
à phyſico noſci. </
s
>
<
s
>Propoſitio fallaciam preſefert. </
s
>
<
s
>quippe quòd
<
lb
/>
ſcientia ſit abſoluta, vbi cauſſæ internæ &
<
expan
abbr
="
cõſtituentes
">conſtituentes</
expan
>
ſolum habeantur, & eſto quòd velis etiam
<
lb
/>
rei propoſitę notitiam in omne genus cauſſarum diſſoluere, id quoque pręſtat phyſicus. </
s
>
<
s
>At non
<
lb
/>
nouit planè vim externarum
<
expan
abbr
="
cauſſarũ
">cauſſarum</
expan
>
, vt primus philoſophus: fateor. </
s
>
<
s
>Sed quis eſt auctor, vt ad cu
<
lb
/>
iusque rei
<
expan
abbr
="
cognitionẽ
">cognitionem</
expan
>
in genere exacta
<
expan
abbr
="
cauſſarũ
">cauſſarum</
expan
>
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
cognitio requiratur? </
s
>
<
s
>ſat eſt, ſi optimè te
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg672
"/>
<
lb
/>
neat cauſſas illas, quà reſpiciunt rem propoſitam; vt
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
phyſica nouit finem, non in ſe ſimpliciter,
<
lb
/>
ſed quatenus efficit motum in materia. </
s
>
<
s
>quicquid nouit vlterius, iam non eſt officium naturalis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Atque hęc
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
verè pronunciantur. </
s
>
<
s
>mihi
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
magis arridet, quòd plena cuiusque rei ſcientia ex
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg673
"/>
<
lb
/>
internarum
<
expan
abbr
="
proprietatũ
">proprietatum</
expan
>
notitia ducatur. </
s
>
<
s
>Quod dicitur. </
s
>
<
s
>Materiam quia ſit poteſtas, à phyſico
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
poſſe cognoſci: ſic diluitur. </
s
>
<
s
>quoniam actus & poteſtas ſunt nomina ad vnum, & per alias res per
<
lb
/>
tinent quam naturales. </
s
>
<
s
>itaque ad
<
expan
abbr
="
cõmuniorem
">communiorem</
expan
>
diſciplinam ſpectant, quàm ſit naturalis. </
s
>
<
s
>Sed cùm
<
lb
/>
aſſumuntur in certa methodo, propria fiunt eius methodi, vt de circulo
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt apud grammati
<
lb
/>
cos 1. Poſt. ideò quantum eſt de illorum notione quæ
<
expan
abbr
="
accõmodatur
">accommodatur</
expan
>
ad phyſicen, actus & poteſtas
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg674
"/>
<
lb
/>
ibi optimè cognoſcuntur, & plus ſine dubio, quàm prima philoſophia. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Cõfirmas
">Confirmas</
expan
>
etiam. </
s
>
<
s
>quia for
<
lb
/>
ma cognoſcitur magis quàm materia. </
s
>
<
s
>Sed forma non plenè cognoſcitur à naturali. </
s
>
<
s
>Reſpondeo,
<
lb
/>
ſi forma cum materia conferatur, maiorem haberi cognitionem formæ quàm materiæ. </
s
>
<
s
>Cæterùm
<
lb
/>
non id inquiritur nunc: ſed propoſita cognitione materiæ quæritur an'ne eius cognitionem, qua
<
lb
/>
liſcunque ſit, plenè phyſicus aſſequatur, an primus philoſophus. </
s
>
<
s
>& obiectio fallaciam continet
<
lb
/>
elenchi. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
pręterquã
">pręterquam</
expan
>
quae materia cognoſcitur per
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
quę poſita eſt in materia: hęc verò optimè co
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg675
"/>
<
lb
/>
gnoſcitur à phyſico. </
s
>
<
s
>quapropter nihil obſtabit, quominus phyſicus,
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ſi non ſimpliciter cogno
<
lb
/>
ſcat
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
, poſsit
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
aptè cognoſcere
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
, & quatenus eius
<
expan
abbr
="
ingeniũ
">ingenium</
expan
>
patitur. </
s
>
<
s
>Aſſumit Auicenna
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg676
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
phyſicũ
">phyſicum</
expan
>
eſſe
<
expan
abbr
="
artificẽ
">artificem</
expan
>
<
expan
abbr
="
particularẽ
">particularem</
expan
>
; proinde
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
noſſe
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
primã
">primam</
expan
>
. </
s
>
<
s
>certè ſi minoris ambitus eſſe vo
<
lb
/>
luit Auicenna
<
expan
abbr
="
phyſicũ
">phyſicum</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
<
expan
abbr
="
philoſophũ
">philoſophum</
expan
>
, mea
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
ſententia, decipitur. </
s
>
<
s
>vterque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
conſide
<
lb
/>
rat
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
ens quod in
<
expan
abbr
="
decẽ
">decem</
expan
>
<
expan
abbr
="
prędicamẽta
">prędicamenta</
expan
>
ſecatur. </
s
>
<
s
>vterque primò ſubſtantiam
<
expan
abbr
="
ſenſilẽ
">ſenſilem</
expan
>
ſpeculatur, cuius
<
lb
/>
accidentia
<
expan
abbr
="
cauſſasq́
">cauſſasque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>vult indagare. </
s
>
<
s
>Nec
<
expan
abbr
="
quicquã
">quicquam</
expan
>
aliud exprimit ens quod vel à primo philoſopho,
<
lb
/>
vel à dialectico tractatur,
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
id quod aliqua prędicamenti formula ſignificatur,
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
qua (vt anteà
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt) ſubſtantiæ notio ſemper exiſtit. </
s
>
<
s
>Nec quae quacunque euagetur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
quanquã
">quanquam</
expan
>
nullus eſt artifex
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
hmõi
">huiusmodi</
expan
>
; neque
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
dialecticus. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
oẽs
">omnes</
expan
>
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quaſi cancellis
<
expan
abbr
="
quibuſdã
">quibuſdam</
expan
>
coërcentur, quos egredi non licet. </
s
>
<
s
>ac
<
lb
/>
quęuis methodus habet
<
expan
abbr
="
ſuã
">ſuam</
expan
>
<
expan
abbr
="
propriã
">propriam</
expan
>
<
expan
abbr
="
rõnẽ
">rationem</
expan
>
qua munus
<
expan
abbr
="
ſuũ
">ſuum</
expan
>
pręſtet. </
s
>
<
s
>& dialecticus illud habet, vt ex
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõibus
">conibus</
expan
>
progrediatur: ac niſi ita fecerit,
<
expan
abbr
="
ſuũ
">ſuum</
expan
>
munus tranſiliat, & vt inquit Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
lateat
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſciẽ-
">ſcien
<
lb
/>
</
expan
>
<
arrow.to.target
n
="
marg677
"/>
<
lb
/>
tiam faciens. </
s
>
<
s
>Itaque
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
poſſum
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
accuſare
<
expan
abbr
="
Philoponũ
">Philoponum</
expan
>
qui crediderit ob id ab Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
pronunciatũ
">pronunciatum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
omnes methodos
<
expan
abbr
="
quarũ
">quarum</
expan
>
ſunt principia, cauſſę, &
<
expan
abbr
="
elemẽta
">elementa</
expan
>
, propter dialecticen, eo quòd cauſsis,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg678
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
principiisq́
">principiisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>careret, & diſſerens de mathematicis aſſumeret principia mathematica. </
s
>
<
s
>cùm ſic </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>