Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="93" xlink:href="025/01/097.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001057">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001058"> Multa ſanè, ac ferè omnia in memoriam revocavi, vt facilè
                <lb/>
              mihi perſuadeo, quæ pro adſtruenda Marini æſtus cauſa, dicturus eſtes;
                <lb/>
              ſed nihil occurrit profectò, quod iam ab aliis dictum, ſeu fictum non fuerit:
                <lb/>
              nempe, vt vel inde initium diſſertationis ducamus, negari non poteſt, quin
                <lb/>
              Lunaris globus in hac ſcena ſuas, eaſque præcipuas partes agat; quid por­
                <lb/>
              rò Luna præſtare queat, quod jam excogitatum, ſeu fictum non ſit, immò
                <lb/>
              & rejectum? </s>
              <s id="s.001059">intumeſcit aqua in æſtu, quod nemo peritus negare auſit;
                <lb/>
              cùm tantus ſit in quibuſdam oris aquarum tumor, vt ad quinquaginta pe­
                <lb/>
              dum altitudinem facilè aſcendat; quibus porrò organis, ſeu trochleis,
                <lb/>
              & qua vi Luna hunc aquis motum imprimat, præſertim, cùm abſente
                <lb/>
              Luna aqua etiam per æſtum intumeſcat, conjicere non poſſum. </s>
              <s id="s.001060">Video,
                <lb/>
              Lunam Marini æſtus cauſam eſſe, cùm ex diverſa Lunæ applicatione, im­
                <lb/>
              mò & aſpectu, diverſis æſtus conſequatur; quonam verò pacto, id Luna
                <lb/>
              præſtet, nec video, nec alij profectò vident. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001061">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              Hæc vna potiſſimùm ex iis rebus cenſenda eſt, quas Deus
                <lb/>
              occultas & ignotas Mortalibus eſſe voluit; ita vt ingeniosè iuxta atque
                <lb/>
              ſapienter ille recentior dixerit, Marinum æſtum humanæ curioſitatis nau­
                <lb/>
              fragium eſſe; ſed quid tandem tu, Antime? </s>
              <s id="s.001062">Modicam Auguſtinus de te
                <lb/>
              ſpem habere videtur, quaſi ſuper hac re nihil novi afferre valeas; ego ve­
                <lb/>
              ro te adeò imprudentem eſſe, non puto, vt fidem tuam fruſtra & in caſſum
                <lb/>
              oppigneratis, vt antiquum, de quo jam ſupra, adagium in ſcenam revoces;
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              parturient montes, naſcetur ridiculus mus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001063">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001064"> Parum quidem admodùm mihi arrogo; ſpero tamen, aliquid
                <lb/>
              me adducturum, idque ex communibus principiis, quod ſi fortè non mul­
                <lb/>
              tis, nonnullis tamen arrideat: Concedo igitur. </s>
              <s id="s.001065">Auguſtine, id quod paulò
                <lb/>
              ante dicebas, Lunam ſcilicet in hoc negotio ſuas agere partes, nempe ſunt
                <lb/>
              quaſi tres Marini æſtus periodi, diurna ſcilicet, menſtrua, annua; ſingulis
                <lb/>
              ferè diebus bis accedit, & affluit æſtus, bis recurrit; dico ferè, quia hic ge­
                <lb/>
              minus curſus & recurſus non 24. ſed 25. horis, paulò minùs perficitur, ſci­
                <lb/>
              licet ad Lunæ motum; nempe Luna, vt redeat ad idem Meridiani pun­
                <lb/>
              ctum, quaſi 25. horas ponit; igitur ſingulis diebus vna ferè hora tardior
                <lb/>
              æſtus tumet, v.g. ſi hodie hora Meridiana fuit ſummum æſtus, craſtina die
                <lb/>
              erit ferè prima poſt Meridiem hora: die verò ſequenti, hora poſt Meri­
                <lb/>
              diem ſecunda; atque ita conſequenter. </s>
              <s id="s.001066">Hic porrò Lunæ motus eſt; altera
                <lb/>
              periodus eſt menſtrua; nempe pro diverſo Lunæ aſpectu, æſtus major, vel
                <lb/>
              minor eſt; v. g. in Plenilunio major eſt, quàm in Novilunio, & in hoc
                <lb/>
              major quàm in Quadraturis, cùm igitur ex Lunæ motu & aſpectu tota il­
                <lb/>
              la æſtuum varietas procedat, negari non poteſt, quin à Luna pendeat.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001067">Tertia demum periodus eſt annua, nam obſervatum fuit in Æquinoctiis
                <lb/>
              & Solſtitiis, non modicam fieri mutationem æſtuum præſertim in Æqui­
                <lb/>
              noctiis, ita vt in Æquinoctio, v.g. Autumnali cum Plenilunio conjuncto,
                <lb/>
              ſemper ſit maximus æſtus, in quo etiam Luna ſuo munere defungitur; ſi
                <lb/>
              enim fiat Æquinoctium in Quadratura, modicus æſtus eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001068">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001069"> Lunam, cauſam eſſe fateor vltrò; ſi autem cauſa eſt, aliquid
                <lb/>
              agit & confert; quid porrò illud eſt? </s>
              <s id="s.001070">fac age, me doceas, & eris mihi magnus
                <lb/>
              Apollo. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>