Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Table of figures

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="93" xlink:href="025/01/097.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001057">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001058"> Multa ſanè, ac ferè omnia in memoriam revocavi, vt facilè
                <lb/>
              mihi perſuadeo, quæ pro adſtruenda Marini æſtus cauſa, dicturus eſtes;
                <lb/>
              ſed nihil occurrit profectò, quod iam ab aliis dictum, ſeu fictum non fuerit:
                <lb/>
              nempe, vt vel inde initium diſſertationis ducamus, negari non poteſt, quin
                <lb/>
              Lunaris globus in hac ſcena ſuas, eaſque præcipuas partes agat; quid por­
                <lb/>
              rò Luna præſtare queat, quod jam excogitatum, ſeu fictum non ſit, immò
                <lb/>
              & rejectum? </s>
              <s id="s.001059">intumeſcit aqua in æſtu, quod nemo peritus negare auſit;
                <lb/>
              cùm tantus ſit in quibuſdam oris aquarum tumor, vt ad quinquaginta pe­
                <lb/>
              dum altitudinem facilè aſcendat; quibus porrò organis, ſeu trochleis,
                <lb/>
              & qua vi Luna hunc aquis motum imprimat, præſertim, cùm abſente
                <lb/>
              Luna aqua etiam per æſtum intumeſcat, conjicere non poſſum. </s>
              <s id="s.001060">Video,
                <lb/>
              Lunam Marini æſtus cauſam eſſe, cùm ex diverſa Lunæ applicatione, im­
                <lb/>
              mò & aſpectu, diverſis æſtus conſequatur; quonam verò pacto, id Luna
                <lb/>
              præſtet, nec video, nec alij profectò vident. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001061">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              Hæc vna potiſſimùm ex iis rebus cenſenda eſt, quas Deus
                <lb/>
              occultas & ignotas Mortalibus eſſe voluit; ita vt ingeniosè iuxta atque
                <lb/>
              ſapienter ille recentior dixerit, Marinum æſtum humanæ curioſitatis nau­
                <lb/>
              fragium eſſe; ſed quid tandem tu, Antime? </s>
              <s id="s.001062">Modicam Auguſtinus de te
                <lb/>
              ſpem habere videtur, quaſi ſuper hac re nihil novi afferre valeas; ego ve­
                <lb/>
              ro te adeò imprudentem eſſe, non puto, vt fidem tuam fruſtra & in caſſum
                <lb/>
              oppigneratis, vt antiquum, de quo jam ſupra, adagium in ſcenam revoces;
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              parturient montes, naſcetur ridiculus mus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001063">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001064"> Parum quidem admodùm mihi arrogo; ſpero tamen, aliquid
                <lb/>
              me adducturum, idque ex communibus principiis, quod ſi fortè non mul­
                <lb/>
              tis, nonnullis tamen arrideat: Concedo igitur. </s>
              <s id="s.001065">Auguſtine, id quod paulò
                <lb/>
              ante dicebas, Lunam ſcilicet in hoc negotio ſuas agere partes, nempe ſunt
                <lb/>
              quaſi tres Marini æſtus periodi, diurna ſcilicet, menſtrua, annua; ſingulis
                <lb/>
              ferè diebus bis accedit, & affluit æſtus, bis recurrit; dico ferè, quia hic ge­
                <lb/>
              minus curſus & recurſus non 24. ſed 25. horis, paulò minùs perficitur, ſci­
                <lb/>
              licet ad Lunæ motum; nempe Luna, vt redeat ad idem Meridiani pun­
                <lb/>
              ctum, quaſi 25. horas ponit; igitur ſingulis diebus vna ferè hora tardior
                <lb/>
              æſtus tumet, v.g. ſi hodie hora Meridiana fuit ſummum æſtus, craſtina die
                <lb/>
              erit ferè prima poſt Meridiem hora: die verò ſequenti, hora poſt Meri­
                <lb/>
              diem ſecunda; atque ita conſequenter. </s>
              <s id="s.001066">Hic porrò Lunæ motus eſt; altera
                <lb/>
              periodus eſt menſtrua; nempe pro diverſo Lunæ aſpectu, æſtus major, vel
                <lb/>
              minor eſt; v. g. in Plenilunio major eſt, quàm in Novilunio, & in hoc
                <lb/>
              major quàm in Quadraturis, cùm igitur ex Lunæ motu & aſpectu tota il­
                <lb/>
              la æſtuum varietas procedat, negari non poteſt, quin à Luna pendeat.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001067">Tertia demum periodus eſt annua, nam obſervatum fuit in Æquinoctiis
                <lb/>
              & Solſtitiis, non modicam fieri mutationem æſtuum præſertim in Æqui­
                <lb/>
              noctiis, ita vt in Æquinoctio, v.g. Autumnali cum Plenilunio conjuncto,
                <lb/>
              ſemper ſit maximus æſtus, in quo etiam Luna ſuo munere defungitur; ſi
                <lb/>
              enim fiat Æquinoctium in Quadratura, modicus æſtus eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001068">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001069"> Lunam, cauſam eſſe fateor vltrò; ſi autem cauſa eſt, aliquid
                <lb/>
              agit & confert; quid porrò illud eſt? </s>
              <s id="s.001070">fac age, me doceas, & eris mihi magnus
                <lb/>
              Apollo. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>