Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Table of figures

< >
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N12A21" type="main">
              <s id="N12A6B">
                <pb pagenum="89" xlink:href="005/01/097.jpg"/>
              E ſe habeat ad pondus D eadem proportione, qua bra­
                <lb/>
              chium CA ſe habet ad brachium CB. </s>
              <s id="N12A8F">Tunc quippe dici­
                <lb/>
              mus vectem, aut libram manſuram in æquilibrio propter
                <lb/>
                <expan abbr="cõmutatam">commutatam</expan>
              proportionem. </s>
              <s id="N12A99">Etenim quadruplum ponderis
                <lb/>
              D commutatur cum quadruplo longitudinis CB. </s>
              <s id="N12A9F">Et pon­
                <lb/>
              dus E compenſatur à longitudine CA, quæ eſt quarta.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N12AA5">pars longitudinis CB: ſicut pondus E eſt quarta pars pon­
                <lb/>
              deris D. </s>
              <s id="N12AAB">Quare promiſcue ſumendo partes ipſas ponde­
                <lb/>
              rantes ſiue ratione propriæ grauitatis, ſiue ratione diſtan­
                <lb/>
              tiæ quam habent à fulcimento, quinque erunt partes ad le­
                <lb/>
              uam, & quinque ad dexteram,
                <expan abbr="vtræq.">vtræque</expan>
              vtriſque in pondere
                <lb/>
              æquales, vel æquè ſimul grauitantes. </s>
              <s id="N12ABA">Siquidem nec pondus
                <lb/>
              D, quod eſt vt quatuor: nec pondus E, quod eſt vt vnum,
                <lb/>
              ſuperare poteſt longitudinem CA, quæ pariter eſt vt vnum.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N12AC2">Et ſic vnum ſupra quatuor ex vtraque parte conſtituunt
                <lb/>
              quinquenarium æquale ex commutata proportione longi­
                <lb/>
              tudinis, & grauitatis. </s>
            </p>
            <p id="N12AC9" type="main">
              <s id="N12ACB">Cæterum cum Ariſtoteles totam vin ſui argumenti ſum­
                <lb/>
              pſerit ex eo, quod ab æquali pondere celerius mouetur bra­
                <lb/>
              chium, ſeu partem libræ, quæ magis à centro diſtenditur;
                <lb/>
              cauſam ipſam cur exiguæ vires adhibito vecte magna mo­
                <lb/>
              ueant pondera conſtituere videtur in velocitate, quæ bra­
                <lb/>
              chij longitudinem conſequitur, vt ait Baldus. </s>
              <s id="N12AD9">Quod qui­
                <lb/>
              dem ipſe minime approbat. </s>
              <s id="N12ADE">Quæ enim, ait, velocitas in re
                <lb/>
              ſtante? </s>
              <s id="N12AE3">Stant autem vectis, & libra dum manent in æquili­
                <lb/>
              brio, & nihilominus parua potentia ingens ſuſtinet pondus. </s>
            </p>
            <p id="N12AE8" type="main">
              <s id="N12AEA">Veruntamen ſi verba Ariſtotelis exactius penſentur non
                <lb/>
              id ſignificant, nec ille talem cauſam formaliter in maiori
                <lb/>
              velocitate, ſed in maiori grauitate, aut virtute conſtituit,
                <lb/>
              quæ brachij maiorem longitudinem conſequitur. </s>
              <s id="N12AF3">Etenim
                <lb/>
              cum dixit:
                <emph type="italics"/>
              Quoniam autem ab æquali pondere celerius mo­
                <lb/>
              uetur maior earum, quæ à centro ſunt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N12AFF"> Idem per
                <emph type="italics"/>
              celerius
                <emph.end type="italics"/>
              ac
                <lb/>
              per
                <emph type="italics"/>
              facilius
                <emph.end type="italics"/>
              intellexit. </s>
              <s id="N12B10">Quandoquidem paulo poſt id ipſum
                <lb/>
              repetens, ait.
                <emph type="italics"/>
              Semper autem quanto ab hypomochlio dicta­
                <lb/>
              bit magis, tanto facilius mouebit.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N12B20"> Et quidem in motu locali
                <lb/>
              velocitas ſemper facilitatem inuoluit, aut ſupponit,
                <expan abbr="ipſaq.">ipſaque</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>