Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001780">
                <pb pagenum="99" xlink:href="009/01/099.jpg"/>
              tatis inſpectionem. </s>
              <s id="s.001781">Is igitur ſect. </s>
              <s id="s.001782">3. cap. 5. de hoc Ariſt. loco ſie loquitur:
                <lb/>
              hic locus diligenter expendendus videtur tum quia difficillimus eſt,
                <expan abbr="">tum</expan>
              quia
                <lb/>
              multis anſam dedit reprehendendi Ariſt. tanquam puerilia effutientem. </s>
              <s id="s.001783">tex­
                <lb/>
              tus
                <expan abbr="itaq;">itaque</expan>
              Ariſt. duplicem habet ſenſum; alter à quo non abhorret
                <expan abbr="Alexãder">Alexander</expan>
              ;
                <lb/>
              vt tertia illa pars ad montem referatur, quaſi dicat, quod antequam Sol ima
                <lb/>
              montis illuſtret, illuminat illius cacumen
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad tertiam montis partem:
                <lb/>
              ſed hæc Mazonij expoſitio nulla eſt, cuiuſlibet enim montis etiam medio­
                <lb/>
              cris altitudinis Sol illuſtrat non ſolum tertiam partem, ſed & dimidium, &
                <lb/>
              duas tertias, & ferè totum, antequam ad planam illius baſim deſcendat.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001784">Ego ſic exponendum cenſeo, vt Ariſt. dicat, mane, ideſt initio Crepuſculi
                <lb/>
              matutini, & veſpere, ideſt, in fine Crepuſculi veſpertini ipſius tertiam par­
                <lb/>
              tem illuminatam conſpici ab ijs, quorum horizonti tunc incipit, vel deſinit
                <lb/>
              Crepuſculum; ex quibus illi neceſſariò reſpectu Caucaſi ſunt occidentales,
                <lb/>
              quì manè hoc vident, vti ſunt ij, qui in Euxino, ſeu Ponto, & Meotide naui­
                <lb/>
              gant, vel loca proxima inhabitant: illi verò, qui in fine Crepuſculi veſper­
                <lb/>
              tini hoc cernunt, neceſſariò reſpectu Caucaſi erunt orientales. </s>
              <s id="s.001785">Alter huius
                <lb/>
              loci ſenſus eſt, ait Mazonius, vt non de tertia montis parte, ſed de tertia
                <lb/>
              noctis portione loquatur, ita vt manè. </s>
              <s id="s.001786">v. g. initio tertiæ, & vltimæ noctis
                <lb/>
              parte, cacumen Caucaſi illuminetur. </s>
              <s id="s.001787">hæc ille. </s>
              <s id="s.001788">vbi animaduertendum expo­
                <lb/>
              ſitionem
                <expan abbr="hãc">hanc</expan>
              parùm differre à noſtra modò allata, cùm
                <expan abbr="vtraq;">vtraque</expan>
              in idem tem­
                <lb/>
              pus recidat; nam ſi dixerimus initio Crepuſculi matutini illuminari ter­
                <lb/>
              tiam partem Caucaſi, tempus hoc coincidit cum initio tertiæ partis noctis,
                <lb/>
              quantitas enim Crepuſculi in poli eleuatione 47. grad. qualem habet Cau­
                <lb/>
              caſus, per totam æſtatem tres horas plus minus continet, vt patet ex tabu­
                <lb/>
              la quantitatis Crepuſculi, quæ eſt apud Nonium, & apud Clauium in ſphæ­
                <lb/>
              ra vltimæ editionis; quæ quantitas reperiri geometrico calculo poteſt, vt
                <lb/>
              docent Nonius, Clauius, & Maginus lib. 10. primi mob. </s>
              <s id="s.001789">quod quidem trium
                <lb/>
              circiter horarum tempus eſt tertia ferè noctis pars in ijs regionibus, quibus
                <lb/>
              polus eleuatur 47. grad. ſiue ergo dicamus id contingere initio Crepuſculi,
                <lb/>
              ſiue initio tertiæ partis noctis, erit idem tempus, trium ſcilicet horarum.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001790">ſi ergo, inquit Mazonius, ſequamur priorem declarationem, neceſſarium
                <lb/>
              eſt dicere, quod ea tertia pars montis, quæ initio auroræ Solis lumine per­
                <lb/>
              funditur, ſit ea montis altitudo, qua ipſe exuperat illam aeris regionem,
                <lb/>
              vnde Crepuſculum incipit apparere. </s>
              <s id="s.001791">quo poſito aptè, ac ſagaciter altitudi­
                <lb/>
              nem Caucaſi inueſtigat hoc pacto. </s>
              <s id="s.001792">præmittit autem ſeptem propoſitiones
                <lb/>
              apud Mathematicos manifeſtas, quas ego miſſas facio cum non mihi neceſ­
                <lb/>
              ſariæ videantur. </s>
              <s id="s.001793">poſtea ſic diſcurrit; His ergo ita ſe habentibus, dico nos in­
                <lb/>
              uenire poſſe viam, qua ſaltem rudi Minerua, montis altitudinem comper­
                <lb/>
              tam habeamus. </s>
              <s id="s.001794">ſi enim in principio Crepuſculi v. g. matutini (ita enim, vt
                <lb/>
              ſupra annotaui intelligendus eſt Ariſt.) illuminatur tertia pars, neceſſarium
                <lb/>
              videtur tertiam illam partem ſupra eam regionem collocari, ex qua Cre­
                <lb/>
              puſculum in planitie apparere incipit, ſed illa regio ex Alhazino, & Vitell.
                <lb/>
              de Crepuſculis milliaribus 52. à terra recedit, ergo duæ tertiæ montis par­
                <lb/>
              tes, quæ Solem initio auroræ non vident, ſunt 52. milliaria ad perpendicu­
                <lb/>
              lum, & tertia alia pars illuminata eſt ad perpendiculum 26. milliaria: ita
                <lb/>
              vt totius montis altitudo perpendicularis ſit 78. mill. ſed papè in quos </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>