Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000869">
                <pb pagenum="171" xlink:href="010/01/179.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg219"/>
                <lb/>
              perforauimus fundum vaſis IH, vt nimirùm è partę
                <lb/>
              ſubiecta aer ſuccedere poſſet ad replendum
                <expan abbr="vacuũ">vacuum</expan>
              ,
                <lb/>
              & ſic leuitas poſitiua ligni G abſque vacui periculo
                <lb/>
              commodè ſursùm aſcendere poſſet; hac præparatione
                <lb/>
              facta, illa lignea pila fundum non dereliquit, nec ſur­
                <lb/>
              sùm aſcendit; nec paritèr aſcendit poſtquam
                <expan abbr="foramẽ">foramen</expan>
                <lb/>
              H occluſum denuò fuit, & cauitas ſubiecta EIF, &
                <lb/>
              ſuprema AED repleta hydrargyro fuit. </s>
              <s id="s.000870">Vnde dedu­
                <lb/>
              cere poſſumus pilam non à poſitiua leuitate eleuari,
                <lb/>
              ſed potiùs ab expreſſione ambientis fluidi quotieſ­
                <lb/>
              cumque excurrere poteſt abſque impedimento in­
                <lb/>
              fra ſuperficiem eiuſdem pilæ. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000871">
                <margin.target id="marg219"/>
              Cap. 4. poſi­
                <lb/>
              tiuam leui­
                <lb/>
              tatem noņ
                <lb/>
              dari.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000872">Perpendamus tandem poſtrema verba eiuſdem̨
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg220"/>
                <lb/>
              Authoris, qui ait:
                <emph type="italics"/>
              Sed quid dicent aduerſarij, ſi in fundo
                <lb/>
              vaſis eſſet foramen amplum, anguſtius tamen cylindro, &
                <lb/>
              occluſum, quod eodem momento aperiretur quo manus eleuat
                <lb/>
              virgam? </s>
              <s id="s.000873">certè enim aqua efflueret deorsùm, & tamen cy­
                <lb/>
              lindraceum lignum illud tenderet ſursùm. </s>
              <s id="s.000874">Agnoſcant ergò
                <lb/>
              in ligno illo leuitatem aliquam, quæ impetum producendo
                <lb/>
              ſursùm versùs priùs natura mouet, ac pellit
                <expan abbr="aquã">aquam</expan>
              , & cau­
                <lb/>
              ſaest vt aqua corpus fluidum it a illi cedat, vt ſubintret in
                <lb/>
              illius locum, ne detur vacuum, eamque non exercere gra­
                <lb/>
              uitatem actu, ſed ſuperiores quidem aquæ partes impelli à
                <lb/>
              cylindro ligneo, & cedere illi locum digrediendo ad latera,
                <lb/>
              vt locum illarum partium impleant, quæ infernè
                <expan abbr="ſubintrãt">ſubintrant</expan>
                <lb/>
              in locum cylindri.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000875"> Et hic nil aliud reſpondere poſſum̨
                <lb/>
              niſi mirari confidentiam, ſecuritatemque qua aſſeri­
                <lb/>
              tur experientia non ſicuti reuera ſe habet, vtque à
                <lb/>
              quolibet comprobari poteſt, ſed veluti præiudica­
                <lb/>
              ta opinio eis perſuaſerat. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>