Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000246">
                <pb pagenum="54" xlink:href="010/01/062.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg57"/>
                <lb/>
              ſagitta exploſa minimè percutiet ſignum æquali ve­
                <lb/>
              locitate ictum fugiens; igitur manifeſtum eſt, aquam
                <lb/>
              minimè grauitatem exercere ſupra ei ſubiectam a­
                <lb/>
              quam, quando à proprio loco naturali exulat, & per
                <lb/>
              aerem mouetur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000247">
                <margin.target id="marg57"/>
              Cap. 3. flui­
                <lb/>
              dum in ſuo
                <lb/>
              toto quie­
                <lb/>
              ſcens pon­
                <lb/>
              derat.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000248">Secùs autem contingit in aqua quieſcente, iņ
                <lb/>
              puteo aliquo, vellacu, ſi enim diuidatur pariter in
                <lb/>
              laminas æque altas, patet quòd ſupremane dum
                <expan abbr="tã-git">tan­
                  <lb/>
                git</expan>
              ſimpliciter ſubiectam aquæ laminam, ſed è con­
                <lb/>
              tra eam impellit tanta vi
                <expan abbr="quãta">quanta</expan>
              eſt energia eius gra­
                <lb/>
              uitatis, & patet quòd infima aqua pati cogitur com­
                <lb/>
              preſſionem, cùm ſuſtinere debeat pondus ſupremæ
                <lb/>
              aquæ incumbentis: & hoc accidit, quia ſua quiete
                <lb/>
              impedit progreſſum, & conatum compreſſiuum
                <expan abbr="de-orsũ">de­
                  <lb/>
                orsum</expan>
              ſuperpoſitæ aquę; hac de cauſa ſi habueit poro­
                <lb/>
              ſitates hæ neceſſario conſtringentur à vi ponderis
                <lb/>
              incumbentis aquæ. </s>
              <s id="s.000249">Modò quia impulſus compreſſi­
                <lb/>
              uus factus à ſuperiore aqua ſupra inferiorem nullo
                <lb/>
              alio vocabulo deſignatur, quàm grauitatis, vel
                <expan abbr="põ-deris">pon­
                  <lb/>
                deris</expan>
              , igitur verum erit, quòd aqua ſuper aquam
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg58"/>
                <lb/>
              quieſcentem grauitatem exercet non quando in mo­
                <lb/>
              tu conſtituitur, & extra ſuum naturalem locum, ſed,
                <lb/>
              tantummodò, quando ſiſtitur, & quieſcit in loco ſuo
                <lb/>
              naturali. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000250">
                <margin.target id="marg58"/>
              Contra do­
                <lb/>
              ctrinam ſu­
                <lb/>
              periùs addu­
                <lb/>
              ctam afferri
                <lb/>
              ſolet difficul
                <lb/>
              tas valdè
                <lb/>
              plauſibilis,
                <lb/>
              quod nimi­
                <lb/>
              rum vrina­
                <lb/>
              tores ingens
                <lb/>
              pondus aque
                <lb/>
              incumbentis
                <lb/>
              nec patian­
                <lb/>
              tur, nec ſen­
                <lb/>
              tiant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000251">Hiſce omnibus rationibus opponi ſolet
                <expan abbr="experiẽ-tia">experien­
                  <lb/>
                tia</expan>
              ſatis vulgata, eſtque huiuſmodi: vrinatores iņ
                <lb/>
              profundo maris demerſi non ſentiunt, neque
                <expan abbr="patiũ-tur">patiun­
                  <lb/>
                tur</expan>
              compreſſionem ſuperincumbentis aquæ, quæ
                <lb/>
              multoties plures congios excedit; hinc inferunt, ſi </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>