Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000972">
                <pb pagenum="190" xlink:href="010/01/198.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg245"/>
                <lb/>
              ſatur, conſtipaturque, & primum vocatur augmen­
                <lb/>
              tum grauitatis extenſiuum, reliquum verò
                <expan abbr="intenſiuũ">intenſiuum</expan>
              .
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000973">Regula verò, qua menſurari poteſt gradus prædictæ
                <lb/>
              grauitatis commodè deſumitur à vi contraria, quæ
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg246"/>
                <lb/>
              depreſſionem eius prohibere poteſt, & hic
                <expan abbr="notandũ">notandum</expan>
                <lb/>
              eſt minimè nos ſollicitos eſſe de velocitate motus,
                <lb/>
              qua deorsùm eadem grauia feruntur, ſed tantummo­
                <lb/>
              dò conſiderare vim, & conatum ponderis eius, qui
                <lb/>
              in libra à vi oppoſiti
                <expan abbr="æquipõdij">æquipondij</expan>
              præcisè menſuratur.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg247"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000974">
                <margin.target id="marg243"/>
              Vis compri­
                <lb/>
              mens exten­
                <lb/>
              ſiuè augetur
                <lb/>
              multiplicata
                <lb/>
              mole corpo­
                <lb/>
              ris.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000975">
                <margin.target id="marg244"/>
                <expan abbr="Intẽſiuè">Intenſiuè</expan>
              ve­
                <lb/>
              rò conſtip­a
                <lb/>
              ta, & conden
                <lb/>
              ſata mate­
                <lb/>
              ria.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000976">
                <margin.target id="marg245"/>
              Cap. 4. poſi­
                <lb/>
              tiuam leui­
                <lb/>
              tatem noņ
                <lb/>
              dari.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000977">
                <margin.target id="marg246"/>
              Gradus præ­
                <lb/>
              dictæ graui­
                <lb/>
              tatis menſu­
                <lb/>
              ratur à vi
                <expan abbr="cõtraria">con­
                  <lb/>
                traria</expan>
              , quæ
                <lb/>
                <expan abbr="depreſſionẽ">depreſſionem</expan>
                <lb/>
              eius prohi­
                <lb/>
              bere poteſt.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000978">
                <margin.target id="marg247"/>
              Hic no agi­
                <lb/>
              tur de velo­
                <lb/>
              citate
                <expan abbr="deſcẽ-ſus">deſcen­
                  <lb/>
                ſus</expan>
              , ſed de vi
                <lb/>
                <expan abbr="cõpreſſiua">compreſſiua</expan>
              .</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000979">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              SVPPOSITIO IX.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg248"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000980">
                <margin.target id="marg248"/>
              Vis ſursùm
                <lb/>
                <expan abbr="impellẽs">impellens</expan>
              quę
                <lb/>
              leuitas voca­
                <lb/>
              tur augeri po
                <lb/>
              teſt extenſi­
                <lb/>
              uè multipli­
                <lb/>
              cato eodem
                <lb/>
              corpore le­
                <lb/>
              ui.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000981">NOn ſecùs quando agitur de vi, & energia, quą
                <lb/>
              corpora, quæ leuia appellantur ſursùm moue­
                <lb/>
              ri nituntur, quæritur non velocitas, ſed vis, quæ
                <lb/>
              ſursùm impellit, quæ leuitas appellari ſolet, & hæc
                <lb/>
              quoque duplici modo augeri poteſt, aut extenſiuè,
                <lb/>
              aut
                <expan abbr="intẽſiuè">intenſiuè</expan>
              , ſcilicèt aut
                <expan abbr="multiplicãdo">multiplicando</expan>
              molem
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
                <lb/>
              corporis leuis, vt ſphæra aeris palmaris octies
                <expan abbr="maio-rẽ">maio­
                  <lb/>
                rem</expan>
                <expan abbr="leuitatẽ">leuitatem</expan>
              habebit,
                <expan abbr="quã">quam</expan>
              ſphæra
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
              aeris ſemipal­
                <lb/>
              maris, propterea quod vis illa leuitatis tantumdem
                <lb/>
              multiplicatur, quantum maſſa eius corporea exten­
                <lb/>
              ditur, cùm omnes partes eiuſdem aeris æquè leues
                <lb/>
              ſint, & æquè raræ, requiraturque vis contraria pro­
                <lb/>
              hibens illius aſcenſum octiès maior quam in huius
                <lb/>
              aeris minori mole requiratur. </s>
              <s id="s.000982">Secundo modo auge­</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000983">
                <arrow.to.target n="marg249"/>
                <lb/>
              ri poteſt leuitas expandendo, & rarefaciendo
                <expan abbr="ſubſtã-">ſubſtan-</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>