Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N107D3" type="main">
              <s id="N10813">
                <pb pagenum="13" xlink:href="005/01/021.jpg"/>
              medicinæ, tum architecturæ; imò ipſas mathematicas diſci­
                <lb/>
              plinas indefinitè loquendo, quas conſtat eſſe ſcientias, artes
                <lb/>
              appellat. </s>
            </p>
            <p id="N10825" type="main">
              <s id="N10827">Ex quibus primò dicendum erit, mechanicam facultatem
                <lb/>
              verè & propriè eſſe artem, prout in hoc libello, & in explica­
                <lb/>
              to textu aſſumitur ab Ariſtotele. </s>
              <s id="N1082F">Nam procul dubio huiuſ­
                <lb/>
              modi facultas eſt habitus intellectualis vera cum ratione effe­
                <lb/>
              ctiuus; qui nimirum pro ratiocinationem verſatur circa facti­
                <lb/>
              bilia, vt ſunt grauia & leuia, quæ aliter atque aliter ſe poſſunt
                <lb/>
              habere ſecundum artificioſam motionem, aut quietem illis
                <lb/>
              tribuendam ab eodem principio in quo eſt ipſe habitus intel­
                <lb/>
              lectualis, ac directiuus mechanicæ operationis. </s>
            </p>
            <p id="N1083E" type="main">
              <s id="N10840">Secundò dicendum eſt, eandem facultatem mechanicam
                <lb/>
              verè etiam ac propriè eſſe ac vocari poſſe ſcientiam. </s>
              <s id="N10845">Id quod
                <lb/>
              implicitè docet Ariſtoteles loco citato metaphiſices, dum
                <lb/>
              eodem pacto ſub nomine artis, de hac facultate ac de medi­
                <lb/>
              cina loquitur,
                <expan abbr="eisq.">eisque</expan>
              competere ait rationem ſcientiæ; & in
                <lb/>
              ſpecie Architectos (qui ſanè mechanici ſunt) honorabilio­
                <lb/>
              res, & doctiores eſſe ait ijs qui manibus propter ſolam
                <expan abbr="cõſue-tudinem">conſue­
                  <lb/>
                tudinem</expan>
              & experientiam operantur: quoniam (inquit) cauſas
                <lb/>
              eorum quæ fiunt, ſciunt; & ſignum ſcientis eſt poſſe docere.
                <arrow.to.target n="marg11"/>
                <lb/>
              Vnde Pappus Mechanicam
                <expan abbr="ſcientiã">ſcientiam</expan>
              ſimul & artem appellat. </s>
            </p>
            <p id="N10867" type="margin">
              <s id="N10869">
                <margin.target id="marg11"/>
                <emph type="italics"/>
              Paip.Alex,
                <lb/>
              lib
                <emph.end type="italics"/>
              8.
                <emph type="italics"/>
              math.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N10879">collat.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1087E" type="main">
              <s id="N10880">Ratio autem eſt eadem quam citatis verbis indicauit Ari­
                <lb/>
              ſtoteles; quia nempe ſi ſcire non eſt aliud niſi rem per cau­
                <lb/>
              ſam cognoſcere propter quam res ipſa eſt, & non poteſt ali­
                <lb/>
              ter ſe habere, vt alibi ipſemet Philoſophus definit 1. Poſter.
                <lb/>
              cap. 2. iure & quidem optimo mechanica facultas ſeu noti­
                <lb/>
              tia, ſcientia eſſe debet, ac dici: quandoquidem hæ omnes
                <lb/>
              conditiones illi proprijſſimè conueniunt. </s>
              <s id="N10890">In primis enim eſt
                <lb/>
              intellectualis cognitio eorum quæ circa motionem localem,
                <lb/>
              aut quietem grauium ac leuium contingunt, orta ex præexi­
                <lb/>
              ſtenti alia cognitione principiorum, quæ ſiue ſint per ſe nota,
                <lb/>
              ſiue demonſtrentur in alia ſuperiori ſcientia, vt infra dicetur,
                <lb/>
              omnino tamen ſunt cauſa eius quod aſſeritur in concluſione.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N1089E">Ideo
                <expan abbr="namq.">namque</expan>
              dicimus in motu circulari, partem diametri, quæ
                <lb/>
              magis diſtat à centro circuli, velocius moueri; quia hæc ma-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>