Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <pb pagenum="17" xlink:href="005/01/025.jpg"/>
            <p id="N109FE" type="head">
              <s id="N10A00">
                <emph type="italics"/>
              Mechanicam facultatem vere ac proprie eſſe
                <lb/>
              ſcientiam Mathematicam.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N10A09" type="head">
              <s id="N10A0B">ADDITIO QVARTA.</s>
            </p>
            <p id="N10A0E" type="main">
              <s id="N10A10">Vtrum autem Mechanica facultás pertineat ad ſcien­
                <lb/>
              tiam phyſicam, an ad mathematicam, vel potius di­
                <lb/>
              cenda ſit partim phyſica, partim mathematica, non leuem
                <lb/>
              habet difficultatem. </s>
              <s id="N10A19">Etenim eſſe ſcientiam phyſicam, illud
                <lb/>
              primo loco ſuadet, quia nimirum leius ſubiectum eſt phyſi­
                <lb/>
              cum, vt graue, & leue,
                <expan abbr="virtusq.">virtusque</expan>
              motium, ac detentiua, qua ſe­
                <lb/>
              cundum locum ipſa cientur aut detinentur. </s>
              <s id="N10A2C">Secundo
                <expan abbr="quoniã">quoniam</expan>
                <lb/>
              de huiuſmodi ſubiecto agitur ſub ratione phyſica, prout ſcili­
                <lb/>
              cet eſt mobile ſecundum locum natura ſua aut violentia; quæ
                <lb/>
              certè fit per impreſſionem impetus, eleuationem, vel tractio­
                <lb/>
              nem, aut proiectionem, quæ ſunt operationes phyſicæ. </s>
              <s id="N10A3F">Ter­
                <lb/>
              tio, quia ſiſtendo in puris principijs phyſicis, fatis
                <expan abbr="vidẽtur">videntur</expan>
              de­
                <lb/>
              monſtrari omnia quæ pertractantur in ipſa mechanica ſcien­
                <lb/>
              tia quoad propoſitiones vniuerſales, ac propriè ſcientificas.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N10A4D">Vt exempli gratia, grauia æqualia ex æqualibus
                <expan abbr="diſtãtijs">diſtantijs</expan>
              ęquè
                <lb/>
              ponderare, nec vnum poſſe in libra aliud vincere; nam ratio
                <lb/>
              huius eſt, quia actio debet eſſe ab inæquali proportione, vt ex
                <lb/>
              Ariſt. habetur in phyſicis 1. de Generat. tex. 48. Similiter;
                <lb/>
              grauia faciliùs tolli beneficio trocleæ, aut vectis, quàm ſola
                <lb/>
              manu; & id genus alia, reducuntur ad principium phyſicum
                <lb/>
              de maiori facilitate motus circularis,
                <expan abbr="maioreq.">maioreque</expan>
              velocitate
                <lb/>
              partium, quæ magis diſtant à centro circuli, eo quod maius
                <lb/>
              ſpatium percurrant in æquali tempore ac minus fulciantur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N10A6D">Quapropter ipſemet Ariſtoteles phyſicè hic videtur tractate
                <lb/>
              quidquid ad vniuerſalem doctrinam mechanicam pertinet,
                <lb/>
              nec adhibere principia mathematica, niſi aliquando ad cla­
                <lb/>
              riùs & euidentiùs demonſtrandum, non ſecus ac in alijs quo­
                <lb/>
              que tractationibus phyſicis conſueuit. </s>
              <s id="N10A78">Nihil enim prohibet,
                <lb/>
              idem diuerſis principijs plurium ſcientiarum oſtendi. </s>
            </p>
            <p id="N10A7D" type="main">
              <s id="N10A7F">Quarto, nam licet mechanica facultas, vt ab alijs traditur, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>