Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N10B68" type="main">
              <s id="N10B6A">
                <pb pagenum="20" xlink:href="005/01/028.jpg"/>
              ſolutè ac totaliter non ſubalternari Philoſophiæ naturali, ſed
                <lb/>
              Mathematicæ; Ita ſenſit expreſsè Ariſtoteles in principio iam
                <lb/>
              explicato huius opuſculi, cum ait, ſubiectum quidem huius
                <lb/>
              facultatis eſſe Phyſicum, conſiderationem verò eſſe mathe­
                <lb/>
              maticam. </s>
              <s id="N10B7E">Quod poſtea omnes Philoſophi, ac Mathematici
                <lb/>
              vniuerſaliter ſupponunt in diſtributione, ac ſub alternatione
                <lb/>
              Mathematicarum diſciplinarum, ſubordinando hanc ſcien­
                <lb/>
              tiam Geometricæ. </s>
            </p>
            <p id="N10B88" type="main">
              <s id="N10B8A">Ratione verò probatur, nam quælibet ſcientia ſubalterna,
                <lb/>
              illi ſcicntiæ dicitur ſubalternari, cuius idem ſubiectum ſecun­
                <lb/>
              dum aliquam rationem formalem conſiderat, cuiuſque con­
                <lb/>
              cluſionibus vtitur tanquam principijs ad conficiendas pro­
                <lb/>
              prias demonſtrationes; ſed ſcientia Mechanica circa idem
                <lb/>
              ſubiectum ſecundum aliquam rationem formalem verſatur
                <lb/>
              ac Geometria, ex
                <expan abbr="eaq.">eaque</expan>
              vt plurimum ſumit ſua principia ad
                <lb/>
              demonſtrandas mechanicas concluſiones. </s>
              <s id="N10B9F">Ergo Mechanica
                <lb/>
              facultas ſubalternatur Geometriæ & non alteri ſcientiæ. </s>
              <s id="N10BA4">Ma­
                <lb/>
              ior pater ex ſupra notatis. </s>
              <s id="N10BA9">Minor in qua eſt difficultas, pro­
                <lb/>
              batur quoad priorem partem, ex eo; Nam cettum eſt, ipſum
                <lb/>
              corpus mobile graue, aut leue, quod conſtituitur ſubiectum
                <lb/>
              huius ſcientiæ, non conſiderari niſi ſecundum quantitatem,
                <lb/>
              ponderis quam habet, & prout moueri aut detineri poteſt
                <lb/>
              tanta vel tanta virtute, ac mediante aliquo artificio. </s>
              <s id="N10BB6">Quo
                <lb/>
              fit vt proxima ratio ſecundum quam de illo agitur, ſit tum
                <lb/>
              quantitas ponderis illius, abſtrahendo à materia ponderante,
                <lb/>
              tùm quantitas virtutis mouentis aut detinentis, prout ſcilicet
                <lb/>
              vtraque quantitas coaptari, ac proportionari debet in ordine
                <lb/>
              ad motionem aut quietem artificioſam: ſeu prout quantitas
                <lb/>
              ponderis ſubſtat motioni, aut quieti artificioſæ, quam pro­
                <lb/>
              pterea diximus, vltimò complere, &
                <expan abbr="cõſtituere">conſtituere</expan>
              obiectum for­
                <lb/>
              male huius ſcientiæ. </s>
              <s id="N10BCD">At huiuſmodi ratio formalis ſic expli­
                <lb/>
              cata, manifeſtè inuoluit quantitatem abſtractam à materia,
                <lb/>
              ac ſpecialiter paſſionem quandam quantitatis continuæ ac
                <lb/>
              permanentis, quæ eſt obiectum Geometriæ; nempe artifi­
                <lb/>
              cioſam mobilitatem & quietem; imò talis mobilitas attendi­
                <lb/>
              tur iuxta dimenſionem quantitatiuam ipſius mobilis, ac pro-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>