Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N10CBE" type="main">
              <s id="N10CC5">
                <pb pagenum="23" xlink:href="005/01/031.jpg"/>
              niſi ex principijs geométricis, quare ficat de lride multa
                <lb/>
              pertractantur in Phyſica, quod ramen non tollit omnimodam
                <lb/>
              eius cognitionem ad Perſpectiuam referri, ita quamuis mul­
                <lb/>
              ta de graui & leui ſumantur ex phyſicis, hoc non obſtat quo­
                <lb/>
              minus prout artificiosè mobilia ſunt, ex profeſſo & omnino
                <lb/>
              ſolum cognoſcantur in hac ſcientia ex principijs mathemati­
                <lb/>
              cis. </s>
              <s id="N10CE7">Et ſic, grauia æqualia ex æqualibus diſtantijs æquè pon­
                <lb/>
              derare,
                <expan abbr="vnumq.">vnumque</expan>
              in libra non poſſe aliud vincere, non ſatis
                <lb/>
              probatur ex illo principio physico, quod àctio debeat eſſe ab
                <lb/>
              inæquali proportione. </s>
              <s id="N10CF4">Quando quidem inæqualitas diſtan­
                <lb/>
              tiæ non tollit æqualitatem ponderis, nec proportionem illius
                <lb/>
              ad alterum, ſi ſecundum ſe ac phyſicis conſideretur, tollit
                <lb/>
              autem ſe mathematicè demonſtratur, maiorem diſtantiam à
                <lb/>
              centro, vbi grauia falciantur, grauitatem, vel potiùs effe­
                <lb/>
              ctum illius,
                <expan abbr="actumq.">actumque</expan>
              ponderandi in ipſis grauibus augere.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N10D08">Item maior velocitas, ac facilitas quam experimur in motu
                <lb/>
              circulari earum partium, quæ magis diſſant à centro, non
                <lb/>
              probatur à priori, nec demonſtratur ex eo quod maius ſpa­
                <lb/>
              tium percurrant in æquali tempore, nam hoc eſt idem per
                <lb/>
              diuerſa explicare. </s>
              <s id="N10D13">Demonſtratur autem per cauſam, & à
                <lb/>
              priori, ex illo principio mathematico, quod quanto magis li­
                <lb/>
              neæ à centro diſceſſerint, magis participant de motu recto
                <lb/>
              ac naturali,
                <expan abbr="minusq.">minusque</expan>
              retrahuntur in circumuolutione circull,
                <lb/>
              at ſuo lo eo explicabitur ex Ariſtotele qui ſanè in hoc
                <expan abbr="alijsq.">alijsque</expan>
                <lb/>
              dogmatibus mechanicis non vtitur demonſtrationibus geo­
                <lb/>
              metricis ad exemplum, vt in logica vel phyſica, neque ad
                <lb/>
              confirmationem veritatis probatæ; ſed ve abſolutè probet
                <lb/>
              quod aſſumpſerat,
                <expan abbr="quodq.">quodque</expan>
              aliter omninò probare nequiret. </s>
            </p>
            <p id="N10D32" type="main">
              <s id="N10D34">Ex quibus fæcile apparet quid reſpaondendum ſit ad quar­
                <lb/>
              tum & quintum argumentum, nempe principia mathemati­
                <lb/>
              ca non modo in mechanica ſcientia deſeruire ad maiorem
                <lb/>
              claritatem doctrinæ, & vt hæc aptetur ad praxim circa parti­
                <lb/>
              cularia, ſed abſolutè ad demonſtrandas ſuas concluſiones in
                <lb/>
              vniuerſum, quas quippe aliter non poſſet omninò probare.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N10D44">Id quod non ſolum verificatur in vni vel altera concluſione,
                <lb/>
              ſed ferè in omnibus, vt in progreſſu conſtabit. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>