Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N1207D" type="main">
              <s id="N1207F">
                <pb pagenum="67" xlink:href="005/01/075.jpg"/>
              eſt intrinſeca ipſa grauitas, quæ tanquam proprium ope­
                <lb/>
              randi principium eſt illis ratio, vt moueantur deorſum, ſeu
                <lb/>
              forma qua in ſe ſecluſis impedimentis, talem motum pro­
                <lb/>
              ducunt. </s>
              <s id="N12097">Quod optimè expreſſit Ariſtoteles lib. 8. Phyſic.
                <lb/>
              tex. 32. & lib. 1. de Cœlo, tex. 17. & lib. 4. tex. 6. Ratio au­
                <lb/>
              tem eſt manifeſta, quia ſenſu conſtat, efficaciam, ac celeri­
                <lb/>
              tatem in motu deorſum creſcere creſcente grauitate cor­
                <lb/>
              poris, ac minui ad diminutionem illius (vt idem Philoſo­
                <lb/>
              phus obſeruauit 1. de Cœlo tex. 89.) quod non poſſet con­
                <lb/>
              tingere ſi in ipſo corpore graui grauitas non eſſet propria
                <lb/>
              cauſa effectiua ipſius motus, quæ ſimul cum effectu creſce­
                <lb/>
              ret, ac decreſceret. </s>
              <s id="N120B3">Sicut calor, qui dum intenditur, aut re­
                <lb/>
              mittitur, efficacius aut remiſſius operatur,
                <expan abbr="maioremq.">maioremque</expan>
              aut
                <lb/>
              minorem calefactionis motum producit, eo quod ſimiliter
                <lb/>
              eſt ratio formalis calefaciendi, ſicut grauitas ſe deorſum
                <lb/>
              mouendi. </s>
              <s id="N120C2">
                <expan abbr="Nullumq.">Nullumque</expan>
              eſt inconueniens, idem corpus eſſe
                <lb/>
              poſſe mouens & motum, cum in corpore graui ſit potentia
                <lb/>
              receptiua motus, & grauitas, quæ eſt
                <expan abbr="potẽtia">potentia</expan>
              effectiua illius. </s>
            </p>
            <p id="N120D0" type="main">
              <s id="N120D2">Diximus verò grauia moueri deorſum per
                <expan abbr="rectã">rectam</expan>
              lineam,
                <lb/>
              quæ centrum grauitatis ipſorum,
                <expan abbr="centrumq.">centrumque</expan>
              mundi conne­
                <lb/>
              ctit: Nam ſenſu pariter conſtat, illa non tendere ad ipſum
                <lb/>
              mundi centrum per lineam aliquam obliquam, neque per
                <lb/>
              lineam rectam, quæ ab extremo quoddam, vel quauis alia
                <lb/>
              parte ipſius ad mundi centrum extendatur, ſed per
                <expan abbr="">eam</expan>
              , quam
                <lb/>
              diximus
                <expan abbr="lineã">lineam</expan>
              , quæ ab eius centro grauitatis rectà ad mun­
                <lb/>
              di centrum propendet. </s>
              <s id="N120F3">Omnis enim grauitas cuiuſque
                <lb/>
              grauis ita in ipſo grauitatis centro colligitur, & coacerua­
                <lb/>
              tur, vt extra ipſum nihil grauitare propemodum in corpori­
                <lb/>
              bus videatur:
                <expan abbr="proindeq.">proindeque</expan>
              non niſi ipſomet centro rectà deor­
                <lb/>
              ſum eadem corpora ferri conſpicimus naturali propenſio­
                <lb/>
              ne. </s>
              <s id="N12104">Quo pariter fit, vt ſi aliundè quàm ab ipſius grauitatis
                <lb/>
              centro graue aliquod ſuſpendatur, ſtatim grauitatis centro
                <lb/>
              deorſum tendente conuertatur, nec manere vnquam poſſit
                <lb/>
              donec ipſum grauitatis centrum ſub puncto ſuſpenſionis per
                <lb/>
              lineam horizonti perpendicularem conſtituatur. </s>
              <s id="N1210F">Quando­
                <lb/>
              quidem tunc idem eſt, ac ſi corpus per ipſummet grauita­</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>