Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670

Page concordance

< >
< >
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000972">
                <pb pagenum="190" xlink:href="010/01/198.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg245"/>
                <lb/>
              ſatur, conſtipaturque, & primum vocatur augmen­
                <lb/>
              tum grauitatis extenſiuum, reliquum verò
                <expan abbr="intenſiuũ">intenſiuum</expan>
              .
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000973">Regula verò, qua menſurari poteſt gradus prædictæ
                <lb/>
              grauitatis commodè deſumitur à vi contraria, quæ
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg246"/>
                <lb/>
              depreſſionem eius prohibere poteſt, & hic
                <expan abbr="notandũ">notandum</expan>
                <lb/>
              eſt minimè nos ſollicitos eſſe de velocitate motus,
                <lb/>
              qua deorsùm eadem grauia feruntur, ſed tantummo­
                <lb/>
              dò conſiderare vim, & conatum ponderis eius, qui
                <lb/>
              in libra à vi oppoſiti
                <expan abbr="æquipõdij">æquipondij</expan>
              præcisè menſuratur.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg247"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000974">
                <margin.target id="marg243"/>
              Vis compri­
                <lb/>
              mens exten­
                <lb/>
              ſiuè augetur
                <lb/>
              multiplicata
                <lb/>
              mole corpo­
                <lb/>
              ris.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000975">
                <margin.target id="marg244"/>
                <expan abbr="Intẽſiuè">Intenſiuè</expan>
              ve­
                <lb/>
              rò conſtip­a
                <lb/>
              ta, & conden
                <lb/>
              ſata mate­
                <lb/>
              ria.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000976">
                <margin.target id="marg245"/>
              Cap. 4. poſi­
                <lb/>
              tiuam leui­
                <lb/>
              tatem noņ
                <lb/>
              dari.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000977">
                <margin.target id="marg246"/>
              Gradus præ­
                <lb/>
              dictæ graui­
                <lb/>
              tatis menſu­
                <lb/>
              ratur à vi
                <expan abbr="cõtraria">con­
                  <lb/>
                traria</expan>
              , quæ
                <lb/>
                <expan abbr="depreſſionẽ">depreſſionem</expan>
                <lb/>
              eius prohi­
                <lb/>
              bere poteſt.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000978">
                <margin.target id="marg247"/>
              Hic no agi­
                <lb/>
              tur de velo­
                <lb/>
              citate
                <expan abbr="deſcẽ-ſus">deſcen­
                  <lb/>
                ſus</expan>
              , ſed de vi
                <lb/>
                <expan abbr="cõpreſſiua">compreſſiua</expan>
              .</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000979">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              SVPPOSITIO IX.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg248"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000980">
                <margin.target id="marg248"/>
              Vis ſursùm
                <lb/>
                <expan abbr="impellẽs">impellens</expan>
              quę
                <lb/>
              leuitas voca­
                <lb/>
              tur augeri po
                <lb/>
              teſt extenſi­
                <lb/>
              uè multipli­
                <lb/>
              cato eodem
                <lb/>
              corpore le­
                <lb/>
              ui.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000981">NOn ſecùs quando agitur de vi, & energia, quą
                <lb/>
              corpora, quæ leuia appellantur ſursùm moue­
                <lb/>
              ri nituntur, quæritur non velocitas, ſed vis, quæ
                <lb/>
              ſursùm impellit, quæ leuitas appellari ſolet, & hæc
                <lb/>
              quoque duplici modo augeri poteſt, aut extenſiuè,
                <lb/>
              aut
                <expan abbr="intẽſiuè">intenſiuè</expan>
              , ſcilicèt aut
                <expan abbr="multiplicãdo">multiplicando</expan>
              molem
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
                <lb/>
              corporis leuis, vt ſphæra aeris palmaris octies
                <expan abbr="maio-rẽ">maio­
                  <lb/>
                rem</expan>
                <expan abbr="leuitatẽ">leuitatem</expan>
              habebit,
                <expan abbr="quã">quam</expan>
              ſphæra
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
              aeris ſemipal­
                <lb/>
              maris, propterea quod vis illa leuitatis tantumdem
                <lb/>
              multiplicatur, quantum maſſa eius corporea exten­
                <lb/>
              ditur, cùm omnes partes eiuſdem aeris æquè leues
                <lb/>
              ſint, & æquè raræ, requiraturque vis contraria pro­
                <lb/>
              hibens illius aſcenſum octiès maior quam in huius
                <lb/>
              aeris minori mole requiratur. </s>
              <s id="s.000982">Secundo modo auge­</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000983">
                <arrow.to.target n="marg249"/>
                <lb/>
              ri poteſt leuitas expandendo, & rarefaciendo
                <expan abbr="ſubſtã-">ſubſtan-</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>