Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000413">
                <pb pagenum="87" xlink:href="010/01/095.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg97"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000414">
                <margin.target id="marg96"/>
              Cap. 4. poſi­
                <lb/>
              tiuam leui­
                <lb/>
              tatem noņ
                <lb/>
              dari.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000415">
                <margin.target id="marg97"/>
              Cap. 4. poſi­
                <lb/>
              tiuam leui­
                <lb/>
              tatem noņ
                <lb/>
              dari.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000416">
                <emph type="center"/>
              PROP. XXXIX.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000417">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Violentia, qua lignum, & aer per aquam aſcendit, dicitur
                <lb/>
              naturalis, quia eſt neceſſaria.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000418">ET hæc quidem dicta ſunt iuxtà vulgarem Peri­
                <lb/>
              pateticam ſententiam, ſed quiſquis hoc nego­
                <lb/>
              tium attentè perpenderit, is planè percipiet, quòd
                <lb/>
              vox violentiæ trahit originem metaphoricè ab illo
                <lb/>
              ſenſu diſplìcentiæ doloris, & amaritudinis, quam
                <lb/>
              patiuntur animantia, dum alterantur, & corrum­
                <lb/>
              puntur. </s>
              <s id="s.000419">Hinc ſequitur, quòd vbi deficit ſenſus, defi­
                <lb/>
              ciat quoque dolor, & violentia neceſsè eſt, & proin­
                <lb/>
              dè alia regula, & norma certiori, ac tutiori diſtingui
                <lb/>
              deberent operationes naturales à non naturalibus,
                <lb/>
              ſeù violentis, eſtque huiuſmodi: operationes omnes
                <lb/>
              quæ abſolutè, & omninò neceſſariæ ſunt, neque vllo
                <lb/>
              pacto fieri poteſt, vt Natura eas negligat, ſed cogi­
                <lb/>
              tur neceſſariò eas exercere, iure naturales operatio­
                <lb/>
              nes appellari, ac cenſeri debent. </s>
              <s id="s.000420">Modò quia ope­
                <lb/>
              ratio naturalis, qua corpora grauiora profundiùs
                <lb/>
              deſcendunt, atque centro terræ propinquiora fiunt,
                <lb/>
              quàm minùs grauia neceſſariò ſecum inuoluit ordi­
                <lb/>
              natam diſpoſitionem corporum, vt nimirùm grauio­
                <lb/>
              ra infimum locum poſſideant; minùs grauia verò ſu­
                <lb/>
              premum, & inſuper vniuerſa huiuſmodi recta diſpo­
                <lb/>
              ſitio exigit vt ambo corpora moueantur tendendo
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg98"/>
                <lb/>
              deorsùm in centro communi grauitatis eorum. </s>
              <s id="s.000421">Non
                <lb/>
              ſecùs ac in libra preſſa ab in æqualibus ponderibus, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>