Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <pb xlink:href="001/01/003.jpg"/>
            <p id="N101B0" type="head">
              <s id="N101B2">ILLVSTRISS. ET POTEN
                <lb/>
              TISS. SAXONIAE DVCIBVS, LAND­
                <lb/>
              grauijs Toringiæ, Marchionibus Miſenæ, Comitibus Palatinis
                <lb/>
              Saxoniæ, Burggrauijs Aldeburgi & Magdeburgi, Comiti­
                <lb/>
              bus Brenæ, dominis terræ Pleiſenſis, MAVRICIO ſacri
                <lb/>
              Imperij Archimarſchalco & Electori, atque eius fra­
                <lb/>
              tri AVGVSTO, GEORGIVS Agri­
                <lb/>
              cola S. D.</s>
            </p>
            <p id="N101C3" type="main">
              <s id="N101C5">Cvm saepe nvmero, illuſtriſſimi Principes, to
                <lb/>
              tius rei Metallicæ, ut Moderatus Columella Ruſti
                <lb/>
              cæ, magnitudinem,
                <expan abbr="tanquã">tanquam</expan>
              alicuius corporis gran
                <lb/>
                <expan abbr="ditatẽ">ditatem</expan>
              ,
                <expan abbr="cõſideraſſem">conſideraſſem</expan>
              : uel ſingulas eius partes, quaſi
                <lb/>
              illius corporis membra,
                <expan abbr="numerãdo">numerando</expan>
              percenſuiſſem:
                <lb/>
              ueritus ſum, ne uita prius me deficeret, quàm uni­
                <lb/>
              uerſam percipere poſſem, nedum literis
                <expan abbr="cõſecrare">conſecrare</expan>
              :
                <lb/>
              nam quàm longe lateque hæc pateat, quot & quan­
                <lb/>
              tarum artium, ſi non magna, at aliquantula cogni­
                <lb/>
              tio metallicis ad eam
                <expan abbr="tractãdam">tractandam</expan>
              neceſſaria ſit, ex his noſtris libris quiſque in­
                <lb/>
              telliget. </s>
              <s id="N101F3">Tametſi uerò res Metallica ſit ampliſſima, nec ulla ex parte à Græ­
                <lb/>
              cis & Latinis ſcriptoribus, qui extant, abſoluta, perdifficiles habeat explica­
                <lb/>
              tus: tamen quia ueterrima eſt, &
                <expan abbr="hominũ">hominum</expan>
              generi maximè neceſſaria, atque fru
                <lb/>
              ctuoſiſſima, non debere à nobis negligi uidebatur. </s>
              <s id="N10200">Etenim Agricultura ſci­
                <lb/>
              entiarum nulla ſine dubitatione uetuſtior, tamen hac res Metallica eſt anti­
                <lb/>
              quior, uel ſaltem æqualis & coæua: nemo enim omnium mortalium
                <expan abbr="unquã">unquam</expan>
                <lb/>
              abſque inſtrumentis agrum coluit. </s>
              <s id="N1020D">Ea uerò, ut etiam reliquarum
                <expan abbr="artiũ">artium</expan>
              ,
                <expan abbr="quarũ">quarum</expan>
                <lb/>
              omne opus eſt in faciendo;
                <expan abbr="inſtrumẽta">inſtrumenta</expan>
              aut ex metallis facta ſunt, aut ſine me
                <lb/>
              tallis non potuerunt confici: qua de cauſa res metallica hominibus etiam eſt
                <lb/>
              maxime neceſſaria. </s>
              <s id="N10222">Nam cùm hi paucis iſtiuſmodi artibus carere poſſint, ea
                <lb/>
              rumque maximus ſit numerus, nulla ſine inſtrumentis quicquam efficit: tum
                <lb/>
              omnium rerum, quibus magnæ diuitiæ bona & honeſta ratione acquirun­
                <lb/>
              tur, nihil eſt arte metallica utilius: ex agris enim bene cultis (ut alias res omit
                <lb/>
              tam) fructus capimus uberrimos, ſed uberiores ex fodinis. </s>
              <s id="N1022D">Certe una fodi­
                <lb/>
              na ſæpe multo maiores utilitatis fructus nobis præbet, quàm agri plurimi:
                <lb/>
              quocirca ex omnium ferè ſeculorum memoria cognoſcimus, complures ex
                <lb/>
              metallis diuites factos eſſe, & eadem
                <expan abbr="multorũ">multorum</expan>
              regum fortunas amplificaſſe:
                <lb/>
              ſed de his nunc plura non dicam: quod eos locos in primo libro, partim hui
                <lb/>
              us operis, partim alterius, inſcripti De ueteribus & nouis metallis, tractaue­
                <lb/>
              rim, ac ea, quæ contra metalla & ipſos metallicos
                <expan abbr="dicũtur">dicuntur</expan>
              , refellerim. </s>
              <s id="N10244">
                <expan abbr="Quan­quã">Quan­
                  <lb/>
                quam</expan>
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              res ruſtica, cum qua metallicam libenter confero, uarie uidetur eſſe
                <lb/>
              diffuſa, tamen in multo plures, quàm hæc noſtra, partes
                <expan abbr="">non</expan>
              diſtribuitur: nec
                <lb/>
              tam facile præcepta huius à me tradi poſſunt, quàm Columella illius tradi­
                <lb/>
              dit: quod ipſe
                <expan abbr="cõplures">complures</expan>
              rei ruſticæ ſcriptores, quos ſequeretur, in manibus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>