Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
111 lv
112 lvi
113 lvij
114 lviij
115 lix
116 lx
117 lxi
118 lxij
119 lxiij
120 lxiiij
121 lxv
122 lxvi
123 lxvij
124 lxviij
125 lxix
126 lxx
127 lxxi
128 lxxij
129 lxxiij
130 lxxiiij
131 lxxv
132 lxxvi
133 lxxvij
134 lxxviij
135 lxxix
136 lxxx
137 lxxxi
138 lxxxij
139 lxxxiij
140 lxxxiiij
< >
page |< < (lxxxix) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div135" type="section" level="1" n="22">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3174" xml:space="preserve">
              <pb o="lxxxix" file="0145" n="145" rhead="ſachen/ Das dritt bůch."/>
            tigen vrſachen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3175" xml:space="preserve">Wir mögend aber diſe als auff einer tafflen verzeichnen.</s>
            <s xml:id="echoid-s3176" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          Ein vnnmäſſige \\ kälte in der # Dickeſten # ſubſtang # iſt # Vngeſchmackt
            <lb/>
          # Dicken # # # Zůſam̃enziehende
            <lb/>
          # Zimlichen # # # Rauch vnnd herb
            <lb/>
          # Subteilen # # # Saur vnnd eſſele- \\ chtig
            <lb/>
          Ein vnnmeſſige \\ werme in der # Subteilen # ſubſtantz
            <lb/>
          # Dürren # # # Räß vnd ſcharpff.
            <lb/>
          # Feüchten
            <lb/>
          # # # # Bitter
            <lb/>
          Ein zimmliche \\ werme in der # Trockenen # ſubſtantz # # Verſaltzen
            <lb/>
          # Zimmlichen # # # Feiſt
            <lb/>
          # Feüchten
            <lb/>
          Ein mäſſige wer \\ me in der # Zimmlichen # ſubſtantz # # Süeß.
            <lb/>
          # Subteilen
            <lb/>
          </note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3177" xml:space="preserve">Deßhalben hatt die natur alle die geſchmack/ ſo in mitten beſtond/ wöllẽ
              <lb/>
            geſund ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3178" xml:space="preserve">dann durch die ſo am nächſten bey dem getemperierten ſind/
              <lb/>
            kom̃et den menſchen vnd den thieren geſundtheyt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3179" xml:space="preserve">Die mäſſigen ding zupf-
              <lb/>
            fen die fiñ auch nitt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3180" xml:space="preserve">auß diſen zweyen vrſachen ſind die mittle geſchmack an
              <lb/>
            genem̃. </s>
            <s xml:id="echoid-s3181" xml:space="preserve">Die zů ſam̃enziechende aber/ verſaltzene/ vnd am aller mehrſten die
              <lb/>
            ſüeſſen/ ſind auß zweyen vrſachen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3182" xml:space="preserve">dann ſie würt auß einer mäſſigen werme
              <lb/>
            vnnd zim̃lichen ſubſtantz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3183" xml:space="preserve">darũb iſt das ſueß wie der zucker angenem̃er/ dañ
              <lb/>
            das ſüeß wie der honig/ vnd der ſüeß wein mehr dañ die beid/ dañ er iſt auff
              <lb/>
            beid weg bey dem mittel.</s>
            <s xml:id="echoid-s3184" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3185" xml:space="preserve">Die zů auſſereſt aber/ ſind böß/ als vngeſchmack/ herb/ ſaur/ räß/ vnd
              <lb/>
            feiſt/ am aller mehrſten aber die bitterkeyt/ vm̃ zweyerley vrſach willen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3186" xml:space="preserve">Die
              <lb/>
            erſt dz ſie zů auſſerſt ſthet/ die ander dz die trocken iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3187" xml:space="preserve">es würt aber die natur
              <lb/>
            vor auß der menſchẽ vnder anderen thieren/ auß dẽ feüchtẽ beluſtiget/ dañ
              <lb/>
            ſie wirt allein durch diſe erneeret. </s>
            <s xml:id="echoid-s3188" xml:space="preserve">Deßhalben wirt auch der bitter geſchmack
              <lb/>
            von dem Ariſtotele dem ſüeſſen enthgegen geſetzet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3189" xml:space="preserve">vnnd iſt allein vnder dẽ
              <lb/>
            geſch mackten für ſich ſelbs vnangenem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3190" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3191" xml:space="preserve">Es iſt auch der feiſt/ ob er wol zů auſſereſt ſthet/ zum theil etwas ſüeß/ {der}
              <lb/>
            libertreffe dañ/ vnnd das von wegen daß ſtätigen gebrauchs der feiſte/ vnd
              <lb/>
            weil diſes auch nutz war/ damitt wir nitt dẽ geſchmack des dings/ ſo vns nü
              <lb/>
            tzlichen/ verachteten. </s>
            <s xml:id="echoid-s3192" xml:space="preserve">Dañ wir habend in dem erſten bůch von erhaltung {der}
              <lb/>
            geſundheytt angezeigt/ das nichts ſpeyſſe/ dann die feiſte feüchtigkeyt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3193" xml:space="preserve">So
              <lb/>
            vyl aber die ſinn belanget/ wirt der guſt oder geſchmack mehr von den räſen
              <lb/>
            oder ſcharpffen/ dañ von den bitteren verletzet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3194" xml:space="preserve">Dañ die werme iſt bey dem
              <lb/>
            räßen vyl gröſſer. </s>
            <s xml:id="echoid-s3195" xml:space="preserve">Es werden aber die räſſen ding auß allem dem das man
              <lb/>
            diſtilliert/ fürnem̃lichen aber auß den bitteren/ metalliſchen/ vñ wz rauch
              <lb/>
            iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3196" xml:space="preserve">aber vyl mehr auß den ſcharpffen/ als von ſeines geleichen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3197" xml:space="preserve">Nun wöllẽd
              <lb/>
            wir ſehen warumb das bitter vnangenem̃ ſeye/ vnnd ſo gar faſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3198" xml:space="preserve">Nargegen
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0145-02" xlink:href="note-0145-02a" xml:space="preserve">Feiſte.</note>
            das ſo mäſſeglichen geſaltzen/ vnd feiſte iſt beluſtige/ die vnmäſſigen aber
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>