Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
111 lv
112 lvi
113 lvij
114 lviij
115 lix
116 lx
117 lxi
118 lxij
119 lxiij
120 lxiiij
121 lxv
122 lxvi
123 lxvij
124 lxviij
125 lxix
126 lxx
127 lxxi
128 lxxij
129 lxxiij
130 lxxiiij
131 lxxv
132 lxxvi
133 lxxvij
134 lxxviij
135 lxxix
136 lxxx
137 lxxxi
138 lxxxij
139 lxxxiij
140 lxxxiiij
< >
page |< < (cxi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div165" type="section" level="1" n="26">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3812" xml:space="preserve">
              <pb o="cxi" file="0167" n="167" rhead="ſachen/ Das fünfft bůch."/>
            vnd der durch ſichtig den durch ſichtigen/ vnd aber nit ſo eygentlich den O-
              <lb/>
            nyx. </s>
            <s xml:id="echoid-s3813" xml:space="preserve">welcher auß mancherley arthen zůſam̃en kom̃en (als geſagt) vnd dun-
              <lb/>
            ckel iſt/ dieweil er mit weiſſen äderlinen offt vnderſcheiden/ (dañ es iſt kein
              <lb/>
            ſolliche milchweyſſe durch ſichtig) dañ die milch weiſſe farb entſtath auß ei-
              <lb/>
            ner weyße ſo etwas dunckelecht iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3814" xml:space="preserve">Darumb iſt der Sardonyx wie der Sar
              <lb/>
            da/ doch hat er ein ſchwartze/ oder himmelblawe/ oder purpur farbe/ oder
              <lb/>
            weyße (wie ein nagel iſt) wurtzel. </s>
            <s xml:id="echoid-s3815" xml:space="preserve">er wachſet ſo ſeer daß mã vor zeyten heffter
              <lb/>
            an den ſchwerteren darauß gemachet hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3816" xml:space="preserve">daß aber der Sardonyx durch-
              <lb/>
            ſichtig ſeye/ verſthet man genůgſam auß deß Plinij ordnung vnd worten.</s>
            <s xml:id="echoid-s3817" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3818" xml:space="preserve">Der Iaſpis vnd Achat hatt auch mancherley farb/ dann die edle geſtein
              <lb/>
            nem̃en auch alle farben an ſich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3819" xml:space="preserve">Deßhalbẽ iſt der Iaſpis der ſiebend vnder
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0167-01" xlink:href="note-0167-01a" xml:space="preserve">Iaſpis.</note>
            den gemeinen edlen geſteinen/ der alle farbẽ an ſich nim̃et/ gemeinlich mitt
              <lb/>
            blůtrot tropffen beſprẽget iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3820" xml:space="preserve">der Indiſch iſt etwz edler/ durchſichtig/ vnd
              <lb/>
            grün. </s>
            <s xml:id="echoid-s3821" xml:space="preserve">der Grammatiſch aber iſt der aller edleſt/ welcher in dem grünen ein
              <lb/>
            wißen ſtrich hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3822" xml:space="preserve">wañ aber deren vyl ſeind/ heiſſet er Poligram̃os. </s>
            <s xml:id="echoid-s3823" xml:space="preserve">er iſt wol
              <lb/>
            als ſeltzã als yenẽ ein ander edelgeſtein/ laßt ſich auch ebẽ ſo wol anſchauwẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3824" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3825" xml:space="preserve">Der achteſt iſt ein Achat/ welcher etwas gemein hatt mit dẽ Iaſpis/ weil
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0167-02" xlink:href="note-0167-02a" xml:space="preserve">Achat.</note>
            er durchſichtig/ dunckel vnnd vermiſchet/ darzů alle andere farben an ſich
              <lb/>
            nimmet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3826" xml:space="preserve">man haltet vyl auff den duncklen/ ſchwartzen/ glantzendẽ/ mit ei-
              <lb/>
            nem gantzen weyſſen ſtrich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3827" xml:space="preserve">Diſe drey gatungen müſſen wir von einanderẽ
              <lb/>
            abſünderen/ dañ von anderen ſeind ſie gůt zů erkennen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3828" xml:space="preserve">in dẽ Iaſpys ſeind
              <lb/>
            alle farben dunckel/ vnnd begäret man in dem durchſichtigen ein dünckle/
              <lb/>
            vnd in der dünckle ein durchſichtigkeit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3829" xml:space="preserve">Es iſt auch der Iaſpis faſt gernpur
              <lb/>
            purfarb oder grün/ der Achat weyß oder ſchwartz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3830" xml:space="preserve">in dem Achaten iſt auch
              <lb/>
            ein ordnung (wie wol nit gar vnderſch eidlich) in den farben/ vnnd offt ein
              <lb/>
            ſtrich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3831" xml:space="preserve">in dẽ Iaſpis iſt alles vermiſchet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3832" xml:space="preserve">demnach werden in dem Iaſpis offt
              <lb/>
            die farben vnnd ſubſtantzen vermiſchet/ vnnd ſtellet das blůt/ iſt auch der
              <lb/>
            mertheil geſprenget/ welches alles dem Achaten fälet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3833" xml:space="preserve">Man ſagt aber wañ
              <lb/>
            mã diſen in ein ſiedet waſſer thüge/ mache er die ſiedẽde bein dariñen weich/
              <lb/>
            welches on zweyffel gewüſſer im Iaſpis manglet/ dann es im Achaten ſolte
              <lb/>
            waar ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3834" xml:space="preserve">Es werden beide ſtein von dem Onyx vnnd Sardonyx in dem
              <lb/>
            vnderſcheiden/ daß der Sardonyx leüchtet vnd durch ſichtig iſt/ auch zwo
              <lb/>
            farben hatt/ geordnet vnnd hert iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3835" xml:space="preserve">Es ſcheinet auch deß Onyx farben/
              <lb/>
            darzů die fleiſchfarb/ welche an dem Iaſpis vnnd Onyx nit gefundẽ würt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3836" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3837" xml:space="preserve">Von dem Onyx haben ſie diſen vnderſcheid/ daß diſer gletter iſt dañ der
              <lb/>
            Iaſpis/ aber weicher vnd dunckler dañ der Achat/ alſo daß der Onyx faſt
              <lb/>
            in mitten der zweiẽ edlen geſteinen iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3838" xml:space="preserve">demnach daß die gewüſſe nagelfarb
              <lb/>
            in dem Onyx alle zeit vorhanden/ ſo vileicht in dem Iaſpis nie geſehen/ vñ
              <lb/>
            in dem Achaten gar ſelten/ wölcher doch nit ſo ordenlichẽ vnderſcheiden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3839" xml:space="preserve">Dergeſtalt werdẽ diſe auch von dem geſtein/ ſo dreyẽrley farben ſeind/ vnd
              <lb/>
            vor beſchriben/ vnderſcheiden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3840" xml:space="preserve">dañ in den drey geferbtẽ iſt die weiße allezeit
              <lb/>
            in der mitte/ vnd eigẽtlich von der eyſen farb oder ſchwertze abgeſünderet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3841" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Es wirt aber der Iaſpis vnd Achat alſo von dem durchſichtigẽ Onyx vn-
              <lb/>
            derſcheiden/ daß nit von nöten ſolliches anzůzeigẽ/ dieweil ẽs weitlänffig
              <lb/>
            vnd bekannt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3842" xml:space="preserve">Wie aber ein jeder vnder diſen von den anderen edlen geſtei-
              <lb/>
            nen ſo einer beſonderen art vnd nit gemein/ vnd in ſum̃a die gemeinen von
              <lb/>
            den ſeltzamen mögen vnderſcheiden werdẽ/ mag man durch diſe anzeigũg
              <lb/>
            verſthan. </s>
            <s xml:id="echoid-s3843" xml:space="preserve">An der größe/ als wann er nümmer ſein gewüß ziel übertriffet/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>