Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
121 lxv
122 lxvi
123 lxvij
124 lxviij
125 lxix
126 lxx
127 lxxi
128 lxxij
129 lxxiij
130 lxxiiij
131 lxxv
132 lxxvi
133 lxxvij
134 lxxviij
135 lxxix
136 lxxx
137 lxxxi
138 lxxxij
139 lxxxiij
140 lxxxiiij
141 lxxxv
142 lxxxvi
143 lxxxvij
144 lxxxviij
145 lxxxix
146 xc
147 xci
148 xcij
149 xciij
150 xciiij
< >
page |< < (lv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div89" type="section" level="1" n="14">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2107" xml:space="preserve">
              <pb o="lv" file="0111" n="111" rhead="ſachen/ Das erſt bůch."/>
            dann es hindert ſich ſelbs/ ſo die erden erhertet iſt/ das es vyl lieber zůobe-
              <lb/>
            reſt auff der erden lauffet/ es finde dann ein ſpalt/ durch wölchen es hinein
              <lb/>
            tringen mag/ dann es mag nitt lang zůobereſt vmbeinander lauffen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2108" xml:space="preserve">dar-
              <lb/>
            umb wirt auch der mehrentheil Cryſtall darauß/ wann es fruchtbar/ feißt
              <lb/>
            vnd wol gekochet hinein ghet/ es mag auch die erdẽ daſſelbig nit tieffer hin
              <lb/>
            ein laſſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2109" xml:space="preserve">deßhalben werden die edel geſtein darauß ſo weich ſeind/ vnd kei
              <lb/>
            ner groſſen werme bedörffend. </s>
            <s xml:id="echoid-s2110" xml:space="preserve">die ſeind auch lauter vnd weyß/ als der Cry
              <lb/>
            ſtall iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2111" xml:space="preserve">auß den trüben oder wüſtenen wirt der iris ſtein oder regenbogen
              <lb/>
            vnd der ametiſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2112" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2113" xml:space="preserve">Die vnerfarenen ſagen vyl von Charybden/ vnnd warumb ſie ſeyend/
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0111-01" xlink:href="note-0111-01a" xml:space="preserve">Charybden.</note>
            halten ſie auch für ein groß wunderwerck/ ſo doch gar kein wunder/ wann
              <lb/>
            das waſſer inn einem würbel zůboden faret/ dzes alles mit jm erwütſchet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2114" xml:space="preserve">weil aber auch deren vylin waſſer flüſſen/ ſagt man es ſeye in dem Norwegi
              <lb/>
            ſchen Oceano/ zwiſchẽ Roeſt vnd Loffoet ein großer ſee/ wölcher die ſchiff
              <lb/>
            mit jm hinab in die tieffe ziehe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2115" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2116" xml:space="preserve">Es iſt nichts ſeltzams das die ſchiff vnnd anders durch die würbel hin-
              <lb/>
            weg gezogen werden/ als durch ein windsbraut/ es iſt auch kein zweifel es
              <lb/>
            ſeyend würbel/ doch iſt nitt gnůgſam bekãnt/ wie ſich das hinabziehende
              <lb/>
            waſſer auß theile/ dieweil es alwegen zů nideren ortẽ faret. </s>
            <s xml:id="echoid-s2117" xml:space="preserve">ja es iſt auch nit
              <lb/>
            leichlicthen anzůzeigen/ wie etwas könte niderer ſein dañ die würbel. </s>
            <s xml:id="echoid-s2118" xml:space="preserve">Doch
              <lb/>
            beduncket mich die würbel farend wol hinab/ aber gegen diſen orthen/ da
              <lb/>
            ein außlauff vorhandẽ/ oderweil vylicht daß ander waſſer durch den wind
              <lb/>
            hinweg getriben diſem weichet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2119" xml:space="preserve">Vnnd ob es wol hinab faret/ begibt doch
              <lb/>
            ſich offt daß es nit gar zů boden ghet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2120" xml:space="preserve">oder wan es ſchon dahin kom̃et/ hatt
              <lb/>
            es ein außgang.</s>
            <s xml:id="echoid-s2121" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div106" type="section" level="1" n="15">
          <head xml:id="echoid-head16" xml:space="preserve">Von des waſſers wunderzeichen/
            <lb/>
          Das vij. Capitel.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2122" xml:space="preserve">DIeweil man vyl fablen von diſem für gibt/ iſt doch nachuolgen
              <lb/>
            de gar kein ſagmör. </s>
            <s xml:id="echoid-s2123" xml:space="preserve">In Hibernia iſt ein ſee/ vmb wölch en we-
              <lb/>
            der baum noch kraut wachſet/ auß wölch em erſcheinet dz er ein
              <lb/>
            krafft vom bech oder ſchwebel hinder jmhatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2124" xml:space="preserve">wann man auch
              <lb/>
            ein holtz darein ſchlecht/ wirt es an dem orth da es in grũd geth/
              <lb/>
            faſt in einem jar wie ein ſtein/ do es inn dem waſſer ſtath wie ein eyſen/ das
              <lb/>
            aber für dz waſſer herauß gath/ bleibt holtz. </s>
            <s xml:id="echoid-s2125" xml:space="preserve">die krafft aber das kein kraut
              <lb/>
            mag wachſen/ ſtreckt ſich weit von dem ſee auß. </s>
            <s xml:id="echoid-s2126" xml:space="preserve">Deßhalben wöllen wir ſe-
              <lb/>
            hen/ was geſtalt doch ſolliches möge beſchähen/ dieweil Hector Boetius be
              <lb/>
            zeügt er hab diſes erfaren.</s>
            <s xml:id="echoid-s2127" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2128" xml:space="preserve">Zů dem erſten iſt bekanndt/ das alſo inn einem jar eyſen werde/ es wirt
              <lb/>
            aber alles auß gewüſſer vrſach. </s>
            <s xml:id="echoid-s2129" xml:space="preserve">in der erden wirt der ſtein/ weil er yrrdiſch
              <lb/>
            iſt/ vnnd inn dem waſſer das metall/ dann es iſt vor angezeigt/ das es auß
              <lb/>
            ſollicher matery wirt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2130" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2131" xml:space="preserve">Die vrſach diſer wachſung iſt zům theyl gemeyn/ vnnd trifach. </s>
            <s xml:id="echoid-s2132" xml:space="preserve">die feüch
              <lb/>
            te/ werme/ vnnd demnach auch die kelte. </s>
            <s xml:id="echoid-s2133" xml:space="preserve">dann die metalll/ vnnd der meh-
              <lb/>
            rentheil ſtein/ die werden vonn der kelte hert/ nach dem ſie von der werme
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>