Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <pb pagenum="143" xlink:href="001/01/153.jpg"/>
            <p id="N13420" type="main">
              <s id="N13422">Septima ſiphonum ſpecies ab hinc annis decem inuenta cùm
                <expan abbr="omniũ">omnium</expan>
              ma
                <lb/>
              ximè artificioſa & durabilis & utilis ſit, ſine magno impendio confici po­
                <lb/>
              teſt, ea conſtat ex pluribus ſiphonibus: qui ſimul, ut proximi, in puteum
                <expan abbr="">non</expan>
                <lb/>
              deſcendunt, ſed alter alteri quodammodo ſubijcitur: etenim ſi tres fuerint,
                <lb/>
              ut eſſe ſolent, ultimus exorbet aquas putei, & eas in
                <expan abbr="primũ">primum</expan>
                <expan abbr="lacuſculũ">lacuſculum</expan>
              effun­
                <lb/>
              dit: ſecundus ex eo rurſus exhauſtas in ſecundum transfundit: tertius in cu­
                <lb/>
              niculi canalem: pila horum ſiphonum omnium rota pedes quindecim alta
                <lb/>
              attollit pariter pariterque deijcit: quam eius pinnæ, ab impetu riui, in
                <expan abbr="montẽ">montem</expan>
                <lb/>
              deducti, percuſſæ, cogunt uerſari: rotæ radij in axe, longo pedes ſex, craſſo
                <lb/>
              pedem, incluſi ſunt: cuius utrunque caput circulo ferreo cingitur: ſed in
                <expan abbr="alterũ">alterum</expan>
                <lb/>
              quidem infixus eſt codax, in alterum uerò
                <expan abbr="ferrũ">ferrum</expan>
              , ut codacis poſterior pars,
                <lb/>
              craſſum digitum & tam latum quàm ipſum caput eſt: quod tamen teres &
                <lb/>
              circiter digitos tres craſſum primò longitudine pedis recta extat, quatenus
                <lb/>
              obtinet locum codacis: mox curuatum & quaſi lunatis obliquatum corni­
                <lb/>
              bus altitudine pedis aſſurgit: deinde rurſus pedem recta eminet: quo modo
                <lb/>
              fit ut hæc pars recta, cùm in orbem uoluitur, uiciſsim fiat pedem altior & hu
                <lb/>
              milior quàm illa. </s>
              <s id="N13461">Ex hac poſteriore ferri teretis parte pendet primum pilum
                <lb/>
              latum: ipſa enim in ſuperius iſtius pili caput
                <expan abbr="perforatũ">perforatum</expan>
              , ut clauus ferreus pri­
                <lb/>
              marum chelarum in inferius infigitur. </s>
              <s id="N1346C">Ne uerò pilum ex ea excidat, ut facilè
                <lb/>
              excidere poteſt, &, cùm neceſſitas id poſtulat, eximi ſolet, quod eius
                <expan abbr="foramẽ">foramen</expan>
                <lb/>
              latius ſit quàm ferri pars, utrinque clauo ferreo, in ipſam infixo, coercetur: ne
                <lb/>
              ij atterant caput pili bracteis ferreis uel corijs intermedijs cauetur: tale
                <expan abbr="pilũ">pilum</expan>
                <lb/>
              primum
                <expan abbr="longũ">longum</expan>
              eſt circiter pedes duodecim, reliqua uerò duo pedes ſex &
                <lb/>
              uiginti. </s>
              <s id="N13485">Sed quodque latum eſt palmum, craſſum digitos tres: utraque cuiuſque
                <lb/>
              pars lata tecta & munita eſt laminis ferreis: quæ cochleis item ferreis conti­
                <lb/>
              nentur: ut pars, quæ uitium fecerit, refici poſsit. </s>
              <s id="N1348C">At chelæ in axiculum inclu­
                <lb/>
              ſæ ſunt teretem, longum ſeſquipedem, craſſum palmos duos: is utrinque cin­
                <lb/>
              gitur circulo ferreo, ne codaces ferrei, qui in
                <expan abbr="tignorũ">tignorum</expan>
              armillis ferreis uerſan­
                <lb/>
              tur, ex eo excidant: ex quo axiculo utraque chelarum pars lignea eminet lon­
                <lb/>
              ga pedes duos, lata & craſſa digitos ſex. </s>
              <s id="N1349B">Altera ab altera diſtat palmos tres:
                <lb/>
              utriuſque rurſus pars tam interior quàm exterior etiam laminis eſt ferrata. </s>
              <s id="N134A0">In
                <lb/>
              chelas uerò claui duo ferrei teretes et craſsi digitos duos ſic infixi ſunt, ut im
                <lb/>
              mobiles maneant. </s>
              <s id="N134A7">Eorum poſterior per primi pili lati inferius & ſecundi ſu
                <lb/>
              perius caput perforatum & immobile penetrat. </s>
              <s id="N134AC">Prior
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              ſimiliter immo­
                <lb/>
              bilis per ferreum primi pili teretis caput item immobile & deflexum. </s>
              <s id="N134B5">Iſtiuſ­
                <lb/>
              modi pilum quodque longum eſt pedes tredecim, craſſum digitos tres, & in
                <lb/>
              priorem cuiuſque ſiphonis fiſtulam deſcendit tam profundè, ut eius orbicu­
                <lb/>
              lus
                <expan abbr="foriculã">foriculam</expan>
              pyxidis ferè attingat. </s>
              <s id="N134C2">Quod cùm decidit in fiſtulam, aquæ, per
                <lb/>
              orbiculi foramina penetrantes, corium attollunt: cùm ſubleuatur, eædem
                <lb/>
              corium, quod ipſas fert,
                <expan abbr="deprimũt">deprimunt</expan>
              . </s>
              <s id="N134CD">Foricula uerò pyxidem, ut foris ianuam,
                <lb/>
              claudit. </s>
              <s id="N134D2">At fiſtulæ coniunguntur duobus circulis ferreis, palmum latis, alte­
                <lb/>
              ro interius, altero extrinſecus. </s>
              <s id="N134D7">Sed interiore utrinque acuto ut in utramque fi­
                <lb/>
              ſtulam penetrare & eas
                <expan abbr="cõtinere">continere</expan>
              poſsit. </s>
              <s id="N134E0">Quanque nunc fiſtulæ carent interio
                <lb/>
              re circulo: ſed habent commiſſuras, quibus
                <expan abbr="iungũtur">iunguntur</expan>
              . </s>
              <s id="N134E9">Etenim ſuperioris in­
                <lb/>
              ferius caput
                <expan abbr="cõtinet">continet</expan>
              , inferioris caput ſuperius: utrunque enim ad altitudinem </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>