Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1632A" type="main">
              <s id="N1633D">
                <pb pagenum="206" xlink:href="001/01/216.jpg"/>
              mittentes ſemiſextulas, mox binas ſextulas diuidunt in duodecim quater­
                <lb/>
              nas ſiliquas: nec has partiuntur in quatuor ſiliquas. </s>
              <s id="N1634D">Itaque prima & maximæ
                <lb/>
              particula, quæ bes eſt, pendit quatuor & uiginti binas ſextulas: ſecunda, du
                <lb/>
              odecim: tertia, ſex: quarta, tres: quinta, duas: ſexta, ſingulas ſiue quatuor ſe­
                <lb/>
              miſextulas: ſeptima, duas ſemiſextulas: octaua, unam: ſiue tres quaternas ſili
                <lb/>
              quas: nona, duas: decima, unam. </s>
              <s id="N16358">Quinetiam monetarij, qui ſignant
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              ,
                <lb/>
              beſſem minorem ſimiliter atque maiorem partiuntur: noſtri quidem in
                <expan abbr="ſemũcias">ſemun
                  <lb/>
                cias</expan>
              ſedecim, ſemunciam uerò in decem & octo quaternas ſiliquas. </s>
              <s id="N16367">Ipſis
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
                <lb/>
              particulæ ſunt decem, quibus in alteram libræ lancem impoſitis, ponderant
                <lb/>
              argentum, quod, cùm igni experiuntur miſturam, ſupereſt ære iam conſum
                <lb/>
              pto: quarum prima eſt bes, & pendit ſemuncias ſedecim: ſecunda, octo: ter­
                <lb/>
              tia, quatuor: quarta duas: quinta
                <expan abbr="unã">unam</expan>
              , ſiue decem & octo quaternas ſiliquas:
                <lb/>
              ſexta, nouem quaternas ſiliquas: ſeptima, ſex: octaua, tres: nona, duas: deci­
                <lb/>
              ma, unam. </s>
              <s id="N1637E">At Norebergij monetarij, qui cudunt argentum, beſſem etiam di
                <lb/>
              uidunt in
                <expan abbr="ſemũcias">ſemuncias</expan>
              ſedecim, ſed ſemunciam in quatuor drachmas,
                <expan abbr="drachmã">drachmam</expan>
                <lb/>
              in quatuor nummulos: quibus ſunt nouem particulæ: quarum prima pen­
                <lb/>
              dit ſemuncias ſedecim: ſecunda, octo: tertia, quatuor: quarta, duas: quinta, u­
                <lb/>
              nam. </s>
              <s id="N16391">Beſſem enim non aliter ac noſtri diſtribuunt: ſed quia ſemunciam par
                <lb/>
                <expan abbr="tiũtur">tiuntur</expan>
              in quatuor drachmas, ſexta particula pendit duas drachmas: ſeptima,
                <lb/>
              unum, ſiue nummulos quatuor: octaua, nummulos duos: nona unum. </s>
              <s id="N1639B">Ve­
                <lb/>
              rùm Agrippinenſes & Antuerpiani diuidunt beſſem in duodecim quinas
                <lb/>
              drachmas & ſingula ſcripula, quæ pondera nummos
                <expan abbr="appellãt">appellant</expan>
              . </s>
              <s id="N163A6">Quodque ue­
                <lb/>
              rò rurſus diſtribuunt in quatuor & uiginti quaternas ſiliquas, quas nomi­
                <lb/>
              nant grana: eis autem ſunt decem particulæ:
                <expan abbr="quarũ">quarum</expan>
              prima eſt bes, & pendit
                <lb/>
              duodecim nummos: ſecunda, ſex: tertia, tres: quarta, duos: quinta, unum ſi­
                <lb/>
              ue quatuor & uiginti quaternas ſiliquas: ſexta, duodecim quaternas ſili­
                <lb/>
              quas: ſeptima, ſex: octaua, tres: nona, duas: decima, unas. </s>
              <s id="N163B7">Itaque his æquè ac no
                <lb/>
              ſtris bes diuiditur in quaternas ſiliquas ducentas octoginta octo: Noreber
                <lb/>
              gijs uerò in nummulos ducentos quinquaginta ſex. </s>
              <s id="N163BE">Poſtremò Veneti beſ­
                <lb/>
              ſem partiuntur in uncias octo: unciam, in quatuor ſicilicos: ſicilicum, in ſili­
                <lb/>
              quas ſex & triginta: qui duodecim particulas facere poſſunt, quibus
                <expan abbr="utãtur">utantur</expan>
              ,
                <lb/>
              ſi quando miſturas argenti & æris experiri uelint: quarum prima erit bes &
                <lb/>
              pendet uncias octo:
                <expan abbr="ſecũda">ſecunda</expan>
              , quatuor: tertia, duas, quarta, unam, ſiue ſicilicos
                <lb/>
              quatuor: quinta, ſicilicos duos: ſexta, ſicilicum unum: ſeptima, ſiliquas
                <expan abbr="decẽ">decem</expan>
                <lb/>
              & octo: octaua, nouem: nona, ſex: decima, tres: undecima, duas: duodecima,
                <lb/>
              unam. </s>
              <s id="N163DB">Quoniam uerò Veneti diſtribuunt beſſem in ſiliquas mille centum
                <lb/>
              quinquaginta duas, & quaternæ ſiliquæ ducentæ octoginta octo, in quot
                <lb/>
              noſtri diuidunt beſſem, efficiunt totidem ſiliquas, utrique idem ſentiunt: etſi
                <lb/>
              Veneti beſſem minutius concidunt. </s>
              <s id="N163E4">Atque ponderum tam maiorum quàm
                <lb/>
              minorum, quibus metallici utuntur, hæc ferè ratio eſt: itemque
                <expan abbr="minorũ">minorum</expan>
              , qui­
                <lb/>
              bus monetarij & mercatores cùm metalla & monetas experiri ſolent. </s>
              <s id="N163EF">Maio
                <lb/>
              res uerò beſſes, quos adhibent cùm magnas earundem rerum maſſas pon­
                <lb/>
              derant, explicaui libro De reſtituendis menſuris & ponderibus inſcripto,
                <lb/>
              & ſecundo De precio metallorum & monetis. </s>
              <s id="N163F8">Tres autem minores libræ
                <lb/>
              ſunt, quibus uenas, metalla, additamenta ponderamus: prima, qua
                <expan abbr="plumbũ">plumbum</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>