Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <pb pagenum="285" xlink:href="001/01/295.jpg"/>
            <p id="N18D3E" type="head">
              <s id="N18D40">GEORGII AGRICO
                <lb/>
              LAE DE RE METALLICA
                <lb/>
              LIBER NONVS.</s>
            </p>
            <p id="N18D47" type="main">
              <s id="N18D49">Scripsi de diuerſo uenarum præparandarum
                <lb/>
              opificio, nunc feribam de uaria
                <expan abbr="earundẽ">earundem</expan>
              excoquen
                <lb/>
              darum ratione. </s>
              <s id="N18D54">Quanquam enim qui uenas
                <expan abbr="urũt">urunt</expan>
              ,
                <lb/>
              & torrent &
                <expan abbr="cremãt">cremant</expan>
              , aliquid
                <expan abbr="detrahũt">detrahunt</expan>
              de his, quæ
                <lb/>
              cum metallis miſta uel compoſita eſſe ſolent: mul­
                <lb/>
              tum, qui tundunt pilis: plurimum, qui lauant, cri­
                <lb/>
              brant, diſcernunt, omne tamen id quod
                <expan abbr="metallorũ">metallorum</expan>
                <lb/>
              ſpeciem ab oculis remouet, ac efficit informe quid
                <lb/>
              dam & rude adimere
                <expan abbr="">non</expan>
              poſſunt: quocirca neceſſa
                <lb/>
              rio inuenta eſt excoctio, qua terræ, ſucci concreti, lapides ſic
                <expan abbr="ſeparãtur">ſeparantur</expan>
              à me
                <lb/>
              tallis, ut ſuus cuique color inſideat, ut
                <expan abbr="purũ">purum</expan>
              fiat, ut multis in rebus homini ma
                <lb/>
              gno uſui ſit. </s>
              <s id="N18D85">Cùm autem excoctio ſit eorum, quæ, anteaquam uenæ exco­
                <lb/>
              querentur, cum metallis erant permiſta, ſecretio, quodque
                <expan abbr="metallũ">metallum</expan>
              igni quo­
                <lb/>
              dammodo perficitur. </s>
              <s id="N18D90">Verùm quia uenæ metallicæ
                <expan abbr="multũ">multum</expan>
              inter ſe differunt,
                <lb/>
              primò metallis, quæ in ſe continent: deinde cuiuſque metalli copia uel ino­
                <lb/>
              pia, quæ eis eſt: tum hacre, quod aliæ cito igni liqueſcant, aliæ tarde, earum
                <lb/>
              excoquendarum plures rationes ſunt: quarum una ut excoctores ex ijſdem
                <lb/>
              uenis plus metalli quàm alia
                <expan abbr="cõficerent">conficerent</expan>
              , eos aſſiduos rerum uſus docuit. </s>
              <s id="N18DA3">Etſi
                <lb/>
              uerò pluribus interdum excoquendi rationibus ex ijſdem uenis par metal­
                <lb/>
              li pondus conflare poſſunt, tamen maiori ſumptu opus eſt ad unam quàm
                <lb/>
              ad aliam. </s>
              <s id="N18DAC">Atque uenæ quidem uel in fornace uel extra excoquuntur. </s>
              <s id="N18DAF">Si in for
                <lb/>
              nace, aut eius ore ad tempus clauſo, aut ſemper patente: ſi extra
                <expan abbr="fornacẽ">fornacem</expan>
              , uel
                <lb/>
              in ollis, uel in canalibus. </s>
              <s id="N18DBA">Sed ut res fiat dilucidior, ſingula perſequar exorſus
                <lb/>
              à domicilio & fornacibus. </s>
              <s id="N18DBF">Murus, qui ſecundus futurus eſt, latere uel ſaxo
                <lb/>
              ducatur craſſus pedes duos & totidem palmos, ut ad onus ferendum ſit ido
                <lb/>
              neus: altus pedes quindecim: longus pro numero fornacum
                <expan abbr="extruendarũ">extruendarum</expan>
              :
                <lb/>
              quarum in uno domicilio eſſe ſolent
                <expan abbr="plerũque">plerunque</expan>
              ſex, raro plures, ſæpius minus
                <lb/>
              multæ. </s>
              <s id="N18DD2">Earum uerò tres parietes, poſteriorem dico, qui eſt ad murum, & u­
                <lb/>
              triuſque lateris, eſſe factos ex natiuis lapidib. </s>
              <s id="N18DD7">ſatius eſt quàm ex coctis. </s>
              <s id="N18DDA">Nam
                <lb/>
              lateres
                <expan abbr="">cum</expan>
              excoctor, uel qui ſuccedit uicarius eius muneri, decutit cadmias,
                <lb/>
              quæ interea, dum excoquerentur uenæ, ad parietes adhæſerunt, cito
                <expan abbr="faciũt">faciunt</expan>
                <lb/>
              uitium & franguntur. </s>
              <s id="N18DEB">At natiui quidam lapides iniurijs ignium reſiſtunt,
                <lb/>
              & ad longum tempus durant: maxime uerò hi ipſi qui molles ſunt & fibra­
                <lb/>
              rum expertes: contra duri & quibus multæ ſunt fibræ, igni diſſiliunt & diſſi
                <lb/>
              pantur: qua de cauſa fornaces, ex eis factæ, facile ab ignibus labefactantur,
                <lb/>
              & cùm decutiuntur cadmiæ, confringuntur. </s>
              <s id="N18DF6">Prior autem paries conficiatur
                <lb/>
              ex coctis lapidibus, & inferiore parte habeat os latum palmos tres,
                <expan abbr="altũ">altum</expan>
                <expan abbr="ſeſ­quipedẽ">ſeſ­
                  <lb/>
                quipedem</expan>
              , cùm iam focus fuerit paratus. </s>
              <s id="N18E05">Poſteriori uerò parieti ſit foramen
                <lb/>
              ſurſum uerſus ad cubiti altitudinem, anteaquam focus fuerit præparatus: id </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>