Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N101C3" type="main">
              <s id="N103A1">
                <pb xlink:href="001/01/006.jpg"/>
              DVODECIMVS dat præcepta conficiendi ſalis, nitri, aluminis,
                <expan abbr="atramẽti">atramenti</expan>
              ſu­
                <lb/>
              torij, ſulfuris, bituminis, uitri. </s>
              <s id="N103AE">Hoc autem munus ſuſceptum, ut propter mul
                <lb/>
              titudinem rerum
                <expan abbr="">non</expan>
              expleuerim, certe explere conatus ſum: nam in eo mul
                <lb/>
              tum operæ & laboris inſumpſi, aliquem etiam ſumptum impendi: etenim
                <lb/>
              uenas, inſtrumenta, uaſa, canales, machinas, fornaces, non modo deſcripſi,
                <lb/>
              ſed etiam mercede conduxi pictores ad earum effigies exprimendas: ne res,
                <lb/>
              quæ uerbis ſignificantur, ignotæ aut huius ætatis hominibus aut poſteris
                <lb/>
              percipiendi difficultatem afferant: ut nobis non pauca uocabula afferre ſo­
                <lb/>
              lent, quæ ueteres (quia res erant omnibus notæ) nuda ab enodatione
                <expan abbr="pro­diderũt">pro­
                  <lb/>
                diderunt</expan>
              : ſed ſit ſane id à me prætermiſſum, quod nec ipſe uidi, neque legi, nec
                <lb/>
              ex hominibus fide dignis cognoui: id profecto quod non uel uidi, uel
                <expan abbr="lectũ">lectum</expan>
                <lb/>
              aut auditum expendi, non eſt ſcriptum: ſiue uerò præcipio ea, quæ fieri de­
                <lb/>
              beant, ſiue narro, quæ fieri ſoleant, nec quæ fiunt improbo, eadem docendi
                <lb/>
              ratio
                <expan abbr="cẽſeri">cenſeri</expan>
              debet. </s>
              <s id="N103D9">Verùm quò magis ars metallica abhorret ab omni ſermo
                <lb/>
              nis
                <expan abbr="elegãtia">elegantia</expan>
              , eò minus hi mei libri ſunt politi: certe res, in quibus ars illa uer­
                <lb/>
              ſatur, interdum nominibus carent, uel quod nouæ ſint, uel quod, etiamſi ue
                <lb/>
              teres, nominum, quibus uocabantur, memoria interierit: quare neceſſitate,
                <lb/>
              cui uenia datur, coactus quaſdam ſignificaui pluribus uerbis coniunctis,
                <lb/>
                <expan abbr="quaſdã">quaſdam</expan>
              notaui nouis, quod genus ſunt, ingeſtor, diſcretor, lotor, excoctor:
                <lb/>
              quaſdam ueteribus uerbis deſignaui, quale eſt ciſium. </s>
              <s id="N103EF">Etenim cùm Nonius
                <lb/>
              Marcellus ſcribat, uehiculi biroti genus eſſe: eo uocabulo nominare conſue
                <lb/>
              ui paruum uehiculum, cui unica eſt rotula: quæ nomina ſi quis non proba­
                <lb/>
              uerit, is rebus iſtis aut imponat magis propria, aut proferat ueterum literis
                <lb/>
              uſitata. </s>
              <s id="N103FA">Hi autem libri, principes illuſtriſſimi, multis de cauſis in ueſtro no­
                <lb/>
              mine apparent, ſed maxime quod uobis metalla ſint fructuoſiſſima:
                <expan abbr="">nam</expan>
              cum
                <lb/>
              maiores ueſtri ex amplis earum & diuitibus regionibus uberes redituum
                <lb/>
              fructus ceperint: item uectigalium, quæ peregrini ex uijs penſitant, incolæ
                <lb/>
              ex decumis: tamen multo uberiores ex metallis ceperunt, ex quibus quoque
                <lb/>
              non pauca oppida nobilia orta ſunt, Fribergum ſcilicet, Annebergum, Ma
                <lb/>
              riebergum, Snebergum,
                <expan abbr="Gairũ">Gairum</expan>
              , Aldebergum, ut alia omittam: quin, ſi quid
                <lb/>
              ego ſentio, maiores diuitiæ nunc etiam in montoſis ueſtrarum
                <expan abbr="regionũ">regionum</expan>
              lo­
                <lb/>
              cis ſub terra latent, quàm ſupra
                <expan abbr="terrã">terram</expan>
              exiſtant & appareant. </s>
              <s id="N1041D">Valete, Kemp­
                <lb/>
              nicij Hermundurorum Cal. Decembris, Anno M. D. L.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>