Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N11DC3" type="main">
              <s id="N11E56">
                <pb pagenum="103" xlink:href="001/01/113.jpg"/>
              pertingat, metitur: atque ex ea
                <expan abbr="dimẽſione">dimenſione</expan>
              cognoſcit quo loco foſſæ
                <expan abbr="latẽtis">latentis</expan>
              uel
                <lb/>
              cuniculi ſurſum uerſus
                <expan abbr="fodiendũ">fodiendum</expan>
              ſit, et quot uenæ
                <expan abbr="fodiẽdæ">fodiendæ</expan>
              paſſus reſtent, ut
                <lb/>
              puteus perfodi poſsit. </s>
              <s id="N11E7E">Dixi de priori
                <expan abbr="dimetiẽdi">dimetiendi</expan>
              ratione, nunc
                <expan abbr="dicã">dicam</expan>
              de altera. </s>
              <s id="N11E89">
                <lb/>
              Cùm una uena propius ad
                <expan abbr="alterã">alteram</expan>
              accedit, & earum diuerſi ſunt poſſeſſores,
                <lb/>
              qui nuper uenerunt in
                <expan abbr="poſſeſsionẽ">poſſeſsionem</expan>
              ſiue
                <expan abbr="cuniculũ">cuniculum</expan>
              , uel foſſam
                <expan abbr="latentẽ">latentem</expan>
              agant, ſi
                <lb/>
              ue puteum fodiant, in ueterum dominorum quadratum nullo iure inua­
                <lb/>
              dunt, aut inuadere uidentur: quocirca hi plerumque ius ſuum repetunt, aut
                <lb/>
              perſequuntur iudicio. </s>
              <s id="N11EA5">Sed menſor uel ipſe controuerſiam inter dominos di
                <lb/>
              rimit, uel arte ſua iudices inſtruit ad decernendum, ut alter ab alterius metal
                <lb/>
              lo manus abſtineat. </s>
              <s id="N11EAC">Itaque primò utriuſque partis fodinas metitur funiculis ca­
                <lb/>
              nabinis & ex philyris tiliæ factis: & ad eos orbe, uel inſtrumento, cui index
                <lb/>
              eſt, applicato punctis notat partes, in quas extenduntur. </s>
              <s id="N11EB3">Deinde funiculos
                <lb/>
              in æquata planicie extendit: tum ab ea parte, cuius domini ſunt in antiqua
                <lb/>
              quadrati poſſeſsione orſus alteram uerſus, ſeu in uenæ tecto ſeu in funda­
                <lb/>
              mento fuerit, tranſuerſarium funiculum rectà ſecundum ſextam inſtrumen
                <lb/>
              ti, cui index eſt, partem tendit ſpacio paſſuum trium & dimidij: atque ueteri­
                <lb/>
              bus dominis
                <expan abbr="ſuũ">ſuum</expan>
              tribuit. </s>
              <s id="N11EC4">Quod ſi
                <expan abbr="utrũque">utrunque</expan>
              unius uenæ latus in duobus cuni­
                <lb/>
              culis uel foſsis latentib. </s>
              <s id="N11ECD">aduerſis fodiatur, menſor prius expendit
                <expan abbr="inferiorẽ">inferiorem</expan>
                <lb/>
              cuniculum uel foſſam latentem, poſterius ſuperiorem, & conſiderat quan­
                <lb/>
              tum uterque paulatim altior factus ſit: utrinque
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              uiri robuſti funiculos ex­
                <lb/>
              tentos ſic manu comprehendunt & tenent, ut nihil remittant: utrinque men­
                <lb/>
              ſor perticas, longas paſſum dimidium, funiculis ſupponit: & poſteriori qui
                <lb/>
              dem parte bacillum breue, quoties eo ſibi opus eſt, perticæ: ſed quidam ad
                <lb/>
              perticas funiculos, ut minus uacillent, alligant. </s>
              <s id="N11EE4">Libram uerò menſor, ut certi
                <lb/>
              us utrinque expendere poſsit, ad medium funiculum appendit: atque ex ea re
                <lb/>
              cognoſcit utrum alter cuniculus magis quàm alter, ſimiliter altera foſſa la­
                <lb/>
              tens magis quàm altera aſſurrexerit. </s>
              <s id="N11EED">Deinde utrinque obliquitatem
                <expan abbr="puteorũ">puteorum</expan>
                <lb/>
              metitur, ut utrinque eorum rectitudinem habere poſsit. </s>
              <s id="N11EF6">Tum facile perſpicit
                <lb/>
              quot paſſuum ſpacium perfodiendum reſtet. </s>
              <s id="N11EFB">Cuniculus autem quiſque, ut di
                <lb/>
              xi, centum paſſuum ſpacio altior uno paſſu fieri debet.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>