Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N112C0" type="main">
              <s id="N113E2">
                <pb pagenum="16" xlink:href="001/01/026.jpg"/>
              nis ſymbola grauiora, ut ſi ea dare uoluerint, uel non potuerint, omne ius
                <lb/>
              poſſeſsionis amittant, ipſe contrà quàm fas eſt amiſſum uſurpet. </s>
              <s id="N113F6">Aut deni­
                <lb/>
              que præſes fodinæ uenam, qua parte abundat metallo oblinit luto, uel
                <lb/>
              terris, ſaxis, aſſere, palo tegit, ut aliquot poſt annis, cum domini fodinam
                <lb/>
                <expan abbr="putãtes">putantes</expan>
                <expan abbr="exhauſtã">exhauſtam</expan>
              , deſerent, ipſe
                <expan abbr="metallũ">metallum</expan>
              relictum fodiat, & ad ſe rapiat. </s>
              <s id="N1140A">Præ
                <lb/>
              terea colluuies
                <expan abbr="metallicorũ">metallicorum</expan>
              ex fraude, fallacijs,
                <expan abbr="mẽdacijs">mendacijs</expan>
              tota
                <expan abbr="cõſtat">conſtat</expan>
              . </s>
              <s id="N1141B">Etenim
                <lb/>
              ut de multis alijs nihil dicatur, ſed ſolum de his quæ ex uendito & empto
                <lb/>
              contra fidem fiunt, aut uenas effert fictis
                <expan abbr="cõmentitijſque">commentit ijſque</expan>
              laudibus, ut fodina­
                <lb/>
              rum partes dimidio carius quàm æſtimentur, poſsit diuendere, aut contrà
                <lb/>
              aliquid detrahit de earum æſtimatione, ut partes paruo precio mercari poſ
                <lb/>
              ſit. </s>
              <s id="N1142C">Hæc crimina cum protulerint in
                <expan abbr="mediũ">medium</expan>
              , omnem bonam metallicæ exi­
                <lb/>
              ſtimationem uiolatam putant. </s>
              <s id="N11435">Omnia autem bona ſiue bene ſiue male par
                <lb/>
              ta fuerint, aduerſo aliquo caſu adflicta
                <expan abbr="dilabũtur">dilabuntur</expan>
              , aut pereunt &
                <expan abbr="diſsipãtur">diſsipantur</expan>
                <lb/>
              culpa & uitio poſſeſſoris, qui ea uel inertia & negligentia amittit & perdit
                <lb/>
              uel per luxuriam effundit atque obligurit: uel conſumit largitionibus & ex­
                <lb/>
              haurit: uel ludendo profundit & eijcit:</s>
            </p>
            <p id="N11448" type="main">
              <s id="N1144A">uelut exhauſta rediuiuus pullulet arca</s>
            </p>
            <p id="N1144D" type="main">
              <s id="N1144F">Nummus & è pleno ſemper tollatur aceruo.</s>
            </p>
            <p id="N11452" type="main">
              <s id="N11454">Nec igitur mirum ſi metallici non memores huius præcepti quod dedit
                <lb/>
              Agathocles rex, fortunam repentinam
                <expan abbr="reuerẽter">reuerenter</expan>
              eſſe habendam, ijſdem de
                <lb/>
              cauſis in
                <expan abbr="egeſtatẽ">egeſtatem</expan>
                <expan abbr="incidũt">incidunt</expan>
              . </s>
              <s id="N11467">Præſertim uero cum mediocribus diuitijs
                <expan abbr="cõten­ti">conten­
                  <lb/>
                ti</expan>
              eſſe non poſſunt: tum enim non raro quas
                <expan abbr="cõgeſſerũt">congeſſerunt</expan>
              ex metallis, in alia
                <lb/>
              metalla
                <expan abbr="inſumũt">inſumunt</expan>
              . </s>
              <s id="N1147A">Verum non regulus aut magiſtratus pellit dominos poſ
                <lb/>
              ſeſsione, ſed tyrannus, qui homines ſubditos non bonis modo honeſte par
                <lb/>
              tis, ſed etiam uita crudeliſsime priuat. </s>
              <s id="N11481">Attamen cum ſolitus ſum inquire­
                <lb/>
              re in eas querelas, quas iſti apud uulgus habent de talibus iniurijs, ſemper
                <lb/>
              reperio male audientibus cauſam
                <expan abbr="iuſtiſsimã">iuſtiſsimam</expan>
              eſſe cur iſtos depellant de fodi
                <lb/>
              nis, male dicentibus nullam cur de illis
                <expan abbr="cõquerantur">conquerantur</expan>
              . </s>
              <s id="N11492">Etenim quod non de
                <lb/>
              derunt ſymbola ius poſſeſsionis
                <expan abbr="amiſerũt">amiſerunt</expan>
              , uel à magiſtratu ex alieno metal­
                <lb/>
              lo ſunt pulſi. </s>
              <s id="N1149D">Nam improbi quidam homines uenulas, proximas uenis af­
                <lb/>
              fluentibus aliquo metallo, fodientes in
                <expan abbr="alienã">alienam</expan>
                <expan abbr="poſſeſsionẽ">poſſeſsionem</expan>
              inuadunt. </s>
              <s id="N114AA">Itaque
                <lb/>
              eos
                <expan abbr="iniuriarũ">iniuriarum</expan>
              accuſatos magiſtratus expellit atque exturbat ex fodinis. </s>
              <s id="N114B3">Iſti igi
                <lb/>
              tur plerum que graues de eo rumores
                <expan abbr="ſpargũt">ſpargunt</expan>
              in uulgus. </s>
              <s id="N114BC">At aliter cum quæ­
                <lb/>
              dam, ut ſolet, inter uicinos controuerſia eſt orta, ipſam arbitri à magiſtratu
                <lb/>
              dati dirimunt: aut de ea iudices
                <expan abbr="cõſtituti">conſtituti</expan>
              cognoſcunt &
                <expan abbr="iudicãt">iudicant</expan>
              : controuer
                <lb/>
              ſia ergo dirempta, quia utriuſque partis
                <expan abbr="cõſenſio">conſenſio</expan>
              in ea re extitit, neutra debet
                <lb/>
              de iniurijs
                <expan abbr="cõqueri">conqueri</expan>
              : iudicata, quia ſecundum leges metallicas ſententia lata
                <lb/>
              eſt, altera inferior iure non poteſt. </s>
              <s id="N114D9">Sed ut non magnopere pugnem de hac
                <lb/>
              re interdum unum aliquem præfectum fodinæ maiorem exigere
                <expan abbr="collectã">collectam</expan>
              à
                <lb/>
              dominis, quàm neceſsitas poſtulat. </s>
              <s id="N114E4">Quinetiam ut
                <expan abbr="cõcedam">concedam</expan>
              aliquem fodi­
                <lb/>
              næ præſidem uenam, qua parte abundat metallis, oblinere luto, aut ſtru­
                <lb/>
              ctura tegere, num unius aut alterius improbitas plurimis bonis uiris notam
                <lb/>
              fraudis inurere poteſt? </s>
              <s id="N114F1">quid ſenatu ſanctius & integrius ſolet eſſe in repu­
                <lb/>
              blica? </s>
              <s id="N114F6">nonnulli tamen in peculatu deprehenſi pœnas dederunt. </s>
              <s id="N114F9">Num iccir
                <lb/>
              co honeſtiſsimus ordo
                <expan abbr="bonã">bonam</expan>
                <expan abbr="famã">famam</expan>
                <expan abbr="exiſtimationẽque">exiſtimationenque</expan>
              amittet? </s>
              <s id="N1150A">Sed certe præ­</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>