Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N101C3" type="main">
              <s id="N10244">
                <pb xlink:href="001/01/004.jpg"/>
              habuit: nempe Græcos plus quinquaginta, quos etiam Marcus Varro re­
                <lb/>
              cenſet: Latinos plus decem, quos ipſe Columella commemorat: ego ſolum
                <lb/>
              C.</s>
              <s id="N10266">Plinium Secundum, quem ſequar, habeam: qui tamen perpaucas ra­
                <lb/>
              tiones uenarum effodiendarum, & metallorum conficiendorum exponit:
                <lb/>
              res enim metallica tantum abeſt, ut uniuerſa ſit tractata ab aliquo ſcriptore,
                <lb/>
              ut ne ij quidem, qui diſperſe ſcripſerunt alius alia de re, ſingulas eius partes
                <lb/>
              abſoluerint: quinetiam eorum magna eſt paucitas: ſiquidem ſolus ex Græ­
                <lb/>
              cis omnibus Strato Lampſacenus Theophraſti ſucceſſor librum unum De
                <lb/>
              machinis metallicis edidit: niſi forte Philonis poetæ metallicus aliquam ar­
                <lb/>
              tis particulam ſit complexus: nam Pherecrates in comœdiam, inſcriptione
                <lb/>
                <expan abbr="ſimilẽ">ſimilem</expan>
              , metallicos ſeruos aut ad metalla damnatos uidetur introduxiſſe: ex
                <lb/>
              Latinis autem Plinius, ut iam dixi, tradidit pauculas laborandi rationes: qui
                <lb/>
              bus nouos ſcriptores, qualeſcunque ſint, oportet annumerare: nemo enim iu
                <lb/>
              ſta reprehenſione poterit carere, qui eos, quorum ſcriptis, etſi paucis, utitur,
                <lb/>
              debita laude fraudat. </s>
              <s id="N10284">Noſtra quidem lingua duo libri ſcripti ſunt: alter De
                <lb/>
              materiæ metallicæ & metallorum experimento, admodum confuſus, cuius
                <lb/>
              operis
                <expan abbr="parẽs">parens</expan>
              ignoratur: alter De uenis, de quibus etiam Pandulfus Anglus
                <lb/>
              ſcripſiſſe fertur: ſed librum Germanicum confecit Calbus Fribergius, non
                <lb/>
              ignobilis medicus: uerum uenter eam, quam ſumpſit, partem abſoluit. </s>
              <s id="N10293">Nu­
                <lb/>
              per uerò Vannocius Biringuccius Senenſis, homo diſertus, &
                <expan abbr="multarũ">multarum</expan>
              re­
                <lb/>
              rum peritus, uulgari Italorum ſermone tractauit locum De metallis funden
                <lb/>
              dis, ſeparandis, agglutinandis. </s>
              <s id="N102A0">Rationem autem
                <expan abbr="quarundã">quarundam</expan>
              uenarum exco­
                <lb/>
              quendarum breuiter perſtrinxit: quorundam ſuccorum
                <expan abbr="conficiendorũ">conficiendorum</expan>
              pla
                <lb/>
              nius expoſuit: quibus legendis renouaui memoriam
                <expan abbr="eorũ">eorum</expan>
              , quos uidi quon­
                <lb/>
              dam in Italia confici: reliquas res omnes, de quibus ſcribo, aut prorſus non
                <lb/>
              attigit, aut leuiter. </s>
              <s id="N102B7">Hoc libro Franciſcus Badoarius, patricius Venetus, uir ſa
                <lb/>
              ne prudens & grauis, me donauit: quod tunc ſe facturum recepit, cùm pro­
                <lb/>
              ximo ſuperiore anno FERDINANDVM regem, ad quem legatus à Vene­
                <lb/>
              tis miſſus erat, ſecutus Mariebergi eſſet: plura ſcriptores de re metallica lite­
                <lb/>
              ris mandaſſe non comperio: quapropter, etiamſi Stratonis liber extaret, ex
                <lb/>
              his partibus non dimidium artis metallicæ corpus confici poſſet. </s>
              <s id="N102C4">Quo
                <expan abbr="aũt">aut </expan>
                <lb/>
              minus multi ſunt qui de re Metallica ſcripſerunt, eò magis mihi mirum ui­
                <lb/>
              detur tot chymiſtas extitiſſe, qui
                <expan abbr="cõpoſuerint">compoſuerint</expan>
              artificium de metallis alijs in
                <lb/>
              alia mutandis: multos Hermolaus Barbarus, homo dignitate generis & gra
                <lb/>
              dus, ac omni doctrina ornatus, nominatim protulit: ego plures proferam,
                <lb/>
              ſed inſignes tantum, delectum enim ſeruabo: itaque
                <foreign lang="el">xumeutika\</foreign>
              ſcripſit Oſtha
                <lb/>
              nes, Hermes, Chanes, Zoſimus Alexandrinus ad
                <expan abbr="ſororẽ">ſororem</expan>
              Theoſebiam, O­
                <lb/>
              lympiodorus item Alexandrinus, Agathodæmon, Democritus,
                <expan abbr="">non</expan>
              Abde­
                <lb/>
              rites ille, ſed alter, neſcio qui: Orus Chryſorichites, Pebichius, Comerius, Io
                <lb/>
              annes, Apuleius, Petaſius, Pelagius, Africanus, Theophilus, Syneſius, Ste­
                <lb/>
              phanus ad Heracleum Cæſarem, Heliodorus ad
                <expan abbr="Theodoſiũ">Theodoſium</expan>
              , Geberus, Cal
                <lb/>
              lides Rachaidibus, Veradianus, Rodianus, Canides, Merlinus,
                <expan abbr="Raimũdus">Raimundus</expan>
                <lb/>
              Lulius, Arnaldus Villonouanus, Auguſtinus Pantheus Venetus: fœminæ
                <lb/>
              tres, Cleopatra, uirgo Taphnutia, Maria Iudæa: atque hi chymiſtæ omnes o­
                <lb/>
              rationera ſolutam uſurparunt: præter Ioannem Aurelium Augurellum Ari</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>