Agricola, Georg - De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ...

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70

1citatur, donec omne plumbum candidum ex inferiore carbonis foramine
defluxerit in catinum. Vel accipito carbonem magnum, eumque excauato &
luto oblinito, ne uena candens exiliat. Præterea in media eius parte facito fo
ramen paruum: magnum aut foramen carbunculis minutis completo: ſuper
quos uenam proijcito: at in paruum foramen imponito ignem, & follis ma
nualis narem ut ignem excitare poſſis: uerùm carbonem eum locato in fo
uea luto oblita: in qua excoctione perfecta inuenies maſſulam plumbi can
didi. At uenam plumbi cinerei hoc modo experimur: eius fragmenta in ca
tillum fictilem inijcimus, & ſub tegulam ardentis fornaculæ collocamus:
quamprimum calefacta fuerint, ſtillant plumbo: quod in unam maſſulam con
fluit. Venam uerò argenti uiui ſic experiri conuenit: cum parte una fragmen
torum eius tres partes pulueris carbonum, et manipulum ſalis commiſceto: miſturam
in catinum, uel ollam uel urceum inijcito, operculo tegito: luto oblinito: in car
bones ardentes imponito: poſtquam ei inſederit uſtæ color catinum extra
hito: nam ſi diutius ipſum coxeris, miſtura argentum uiuum, unà cum fumo
exhalat: quod ipſum in fundo catini uel alterius uaſis refrigerati inuenitur.
Aut uenam eius tritam inijcito in uas fictile cucurbitinum, & id in fornacu
lam imponito, atque operculo, cui longa eſt naris, contegito: nari autem ſup
ponito ampullam, quæ recipiat argentum uiuum, quo ipſa ſtillat: ſit uerò a
qua frigida in ampullam infuſa, ut argentum uiuum igni concalefactum con
tinuo refrigeretur & confluat: nam argentum uiuum ui ignis in ſublime fer
tur, & per operculi narem in ampullam defluit. Experimur etiam uenam ar
genti uiui eodem plane modo, quo eam excoquimus: quem ſuo loco expli
cabimus. Poſtremò uenam ferri experimur in camino fabri ferrarij: eadem
uritur, comminuitur, lauatur, ſiccatur: magnes in ramentum lotura collectum
imponitur, qui ſcobem ferream ad ſe trahit: ea pennis deterſa catino excipi
tur: atque magnes uſque eò in ramentum lotura collectum imponitur, & ſcobs
detergitur, dum reſtet, quam ad ſe alliciat. Ea aut ſimul cum halinitro coqu
tur in catino donec liqueſcat, & ex ea ferrea maſſulula confletur. Quod ſi ma
gnes citò, facileque ſcobem ad ſe traxerit, uenam ferri diuitem eſſe conijcimus:
ſi tardè, pauperem: ſi prorſus eam reſpuere uiſus fuerit, ferri paulum, aut ni
hil in ſe continere. Sed de experimento uenarum metallicarum ſatis: nunc di
cam de metallorum experimento. Quod utile eſt tum monetarijs & merca
toribus, qui metalla emunt & uendunt: tum metallicis, ſed maxime domi
nis & præfectis fodinarum: atque dominis & præfectis officinarum, in qui
bus metalla excoquuntur, aut alterum ab altero ſeparatur. Primò autem di
cam quomodo experiri conueniat quotam precioſi metalli partem uile in ſe
contineat: ſed aurum & argentum habentur nunc precioſa, reliqua uerò o
mnia uilia. Quondam metalla uilia combuſta ſunt, ut precioſa pura haberi
poſſent. Veteres etiam uſtione indagarunt quotam argenti portionem au
rum in ſe contineret: eoque modo omne argentum conſumebatur: quæ non le
uis iactura fuit: attamen Archimedes nobilis mathematicus, Hieroni regi gra
tificaturus inuenit rationem idem deprehendendi non admodum promptam,
& qua maſſa magna accuratius quam parua explorari poteſt: quam in commen
tarijs exponam. Sed chymiſtarum ſectatores oſtenderunt rationem ſecernendi

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70