1magis purgetur, in ipſum infundantur libræ tres uel quatuor lixiuij, facti ex
tribus cinereis quernei, uel aſſimilis portionibus, & una calcis uſtæ, ſed a
qua non reſtinctæ. Verùm aqua, prius quàm infundatur, alumen foſſile re
ſoluatur: ſint uerò illius libræ centum & uiginti, huius quinque: paulo poſt di
lutum uidebitur eſſe limpidum & cæruleum: ſed coquatur uſque dum aquas,
quæ ſubtiles ſunt, exhalet: maxima ſalis poſtea cochlearibus ferreis exhauri
endi pars in fundo cortinæ reſideat. Succus autem transfundatur in cupam,
in qua bacilla recta & tranſuerſa ſunt incluſa: ad quæ refrigeratus adhære
ſcit: atque, ſi multus fuerit, tribus quatuorúe diebus denſatur in halinitrum: de
inde dilutum, non congelatum effundatur, & reſeruetur atque recoquatur. Ha
linitrum uerò exciſum, & eo ipſo diluto lauatum conijciatur in tabulas ut hoc
deſtillet, ipſum exiecetur. Halinitrum certe ex diluto, pro ſucci, quem com
bibit multitudine uel paucitate, oritur multum uel paucum: ex lixiuio affu
ſo, quod ipſum purgat, quodam modo purum & limpidum. Sed puriſſimum
& translucidum, quod magis à ſale purgetur, & craſſitudinem exuat, hoc mo
do conficitur: quot amphoræ diluti infunduntur in cortinam, tot congij li
xiuij, de quo iam dixi, affundantur: & in eandem cortinam conijciatur hali
nitrum factitium, quantum diluto & lixiuio diſſolui poſſit: quàm primum
miſtura eficrueſcens ſpumauerit, transfundatur in cupam, in quam iniectum
ſit ſabulum, de fluuio ſumptum & lauatum: ea panno tegatur: mox turbine
ex fundi foramine extracto miſtura ſabulo percolata excipiatur labro: dein
de in eandem uel alteram cortinam infuſa decoquatur, donec maiorem diluti par
tem exhalet. Veruntamen ſi quando ualde bullit & ſpumat, lixiuium paucum
affundatur. Tum transfundatur in alteram cupam: in qua bacilla ſunt inclu
ſa: ad quæ etiam ipſa adhæreſcens ſi pauca fuerit biduo, ſi multa triduo, uel
ſummum quatriduo congelat: quæ uerò denſata non fuerit, in cortinam refun
datur & recoquatur ad dimidias: atque in cupam transfuſa refrigeretur: quod
toties facere oportet, quoties res hoc poſtulat ut fiat. Alij alio modo halini
trum purgant: eo enim ollam, ex ære caldario factam, complent, & opercu
lo, item æreo, tectam in prunis locant: ac ipſum coquunt donec liqueſcat. Ol
lam autem operculatam non oblinunt, ut operculo, cui anſa eſt, ſublato uide
re poſſint utrum liquatum ſit necne. Cùm liquefactum fuerit ſulfure, in pulue
rem reſoluto conſpergunt: Quod, ſi olla, in igni repoſita, non arſerit, accen
dunt: quo ſimul cùm craſſa halinitri pinguitudine, quæ ſupernatat, & ſola
tunc ardet, conſumpto fit purum: mox ollam ex igni remouent: poſtea ex re
frigerata eximunt halinitrum puriſſimum: quod candidi marmoris ſpeciem
gerit: atque tunc etiam id, quod terrenum eſt, in fundo reſidet. At terra, ex qua
dilutum fuit factum, & rami quernei uel conſimilis arboris alternis ſub dio
ponantur, & aqua, quæ combibit halinitrum, conſpergantur: quo modo
quinque uel ſex annis rurſus apta fit ad conficiendum dilutum. Halinitrum,
quodammodo purum, quod dum terra tot annos quieuit interea, ortum fuit,
& quod lapidei parietes in cellis uinarijs & locis opacis exudant, cum pri
mo diluto permiſtum decoquatur.
tribus cinereis quernei, uel aſſimilis portionibus, & una calcis uſtæ, ſed a
qua non reſtinctæ. Verùm aqua, prius quàm infundatur, alumen foſſile re
ſoluatur: ſint uerò illius libræ centum & uiginti, huius quinque: paulo poſt di
lutum uidebitur eſſe limpidum & cæruleum: ſed coquatur uſque dum aquas,
quæ ſubtiles ſunt, exhalet: maxima ſalis poſtea cochlearibus ferreis exhauri
endi pars in fundo cortinæ reſideat. Succus autem transfundatur in cupam,
in qua bacilla recta & tranſuerſa ſunt incluſa: ad quæ refrigeratus adhære
ſcit: atque, ſi multus fuerit, tribus quatuorúe diebus denſatur in halinitrum: de
inde dilutum, non congelatum effundatur, & reſeruetur atque recoquatur. Ha
linitrum uerò exciſum, & eo ipſo diluto lauatum conijciatur in tabulas ut hoc
deſtillet, ipſum exiecetur. Halinitrum certe ex diluto, pro ſucci, quem com
bibit multitudine uel paucitate, oritur multum uel paucum: ex lixiuio affu
ſo, quod ipſum purgat, quodam modo purum & limpidum. Sed puriſſimum
& translucidum, quod magis à ſale purgetur, & craſſitudinem exuat, hoc mo
do conficitur: quot amphoræ diluti infunduntur in cortinam, tot congij li
xiuij, de quo iam dixi, affundantur: & in eandem cortinam conijciatur hali
nitrum factitium, quantum diluto & lixiuio diſſolui poſſit: quàm primum
miſtura eficrueſcens ſpumauerit, transfundatur in cupam, in quam iniectum
ſit ſabulum, de fluuio ſumptum & lauatum: ea panno tegatur: mox turbine
ex fundi foramine extracto miſtura ſabulo percolata excipiatur labro: dein
de in eandem uel alteram cortinam infuſa decoquatur, donec maiorem diluti par
tem exhalet. Veruntamen ſi quando ualde bullit & ſpumat, lixiuium paucum
affundatur. Tum transfundatur in alteram cupam: in qua bacilla ſunt inclu
ſa: ad quæ etiam ipſa adhæreſcens ſi pauca fuerit biduo, ſi multa triduo, uel
ſummum quatriduo congelat: quæ uerò denſata non fuerit, in cortinam refun
datur & recoquatur ad dimidias: atque in cupam transfuſa refrigeretur: quod
toties facere oportet, quoties res hoc poſtulat ut fiat. Alij alio modo halini
trum purgant: eo enim ollam, ex ære caldario factam, complent, & opercu
lo, item æreo, tectam in prunis locant: ac ipſum coquunt donec liqueſcat. Ol
lam autem operculatam non oblinunt, ut operculo, cui anſa eſt, ſublato uide
re poſſint utrum liquatum ſit necne. Cùm liquefactum fuerit ſulfure, in pulue
rem reſoluto conſpergunt: Quod, ſi olla, in igni repoſita, non arſerit, accen
dunt: quo ſimul cùm craſſa halinitri pinguitudine, quæ ſupernatat, & ſola
tunc ardet, conſumpto fit purum: mox ollam ex igni remouent: poſtea ex re
frigerata eximunt halinitrum puriſſimum: quod candidi marmoris ſpeciem
gerit: atque tunc etiam id, quod terrenum eſt, in fundo reſidet. At terra, ex qua
dilutum fuit factum, & rami quernei uel conſimilis arboris alternis ſub dio
ponantur, & aqua, quæ combibit halinitrum, conſpergantur: quo modo
quinque uel ſex annis rurſus apta fit ad conficiendum dilutum. Halinitrum,
quodammodo purum, quod dum terra tot annos quieuit interea, ortum fuit,
& quod lapidei parietes in cellis uinarijs & locis opacis exudant, cum pri
mo diluto permiſtum decoquatur.
Cortina A. Cupa in quam ſabulum est iniectum B. Turbo C.
Labrum D. Cupæ in quibus bacilla ſunt incluſa E.
Labrum D. Cupæ in quibus bacilla ſunt incluſa E.