Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
431 ccclxxv
432 ccclxxvi
433 ccclxxvij
434 ccclxxviij
435 ccclxxix
436 ccclxxx
437 ccclxxxi
438 ccclxxxii
439 ccclxxxiij
440 ccclxxxiiij
441 ccclxxxv
442 ccclxxxvi
443 ccclxxxvij
444 ccclxxxviij
445 ccclxxxix
446 cccxc
447 cccxci
448 cccxcij
449 cccxciij
450 cccxciiij
451 cccxcv
452 cccxcvi
453 cccxcvij
454 cccxcviij
455 cccxcix
456 cccc
457 cccci
458 ccccij
459 cccciij
460 cccciiij
< >
page |< < (cccciij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div572" type="section" level="1" n="55">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13195" xml:space="preserve">
              <pb o="cccciij" file="0459" n="459" rhead="ſachen/ Das neünt bůch."/>
            nuß theilhafftig/ doch dz waſſers deß der zů ring harumb ghet/ vnd dz waſ
              <lb/>
            ſers deß geraden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13196" xml:space="preserve">Was auch auß diſen zůſamẽ geordnet vnd vermiſchet iſt/
              <lb/>
            als dz queckſilber/ lauffet auch faſt vm̃ dz centrũ vnd den mittelpuncten/
              <lb/>
            dañ es fleüſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13197" xml:space="preserve">man ſicht auch dz der flam̃/ weil lufft darbey/ überſich fahrt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13198" xml:space="preserve">deßhalben wirt {der} bratſpiß vyl mehr von dem flam̃en/ dañ von dẽ rauch ge-
              <lb/>
            tribẽ/ wie wir harnach wöllẽ anzeigẽ/ wiewol die gmein red/ er werde durch
              <lb/>
            den rauch getribẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13199" xml:space="preserve">Es iſt aber gar vnbekañt vnd verborgen warumb {der} him
              <lb/>
            mel bewegt/ vnd warũb zů ring harumb. </s>
            <s xml:id="echoid-s13200" xml:space="preserve">doch iſt dz an{der} nit faſt vnbekañt/
              <lb/>
            wann man dz erſt zůlaſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13201" xml:space="preserve">dañ er mocht nit ſchnůrſchlecht bewegt werden/
              <lb/>
            dieweil er nit mag auſſerthalben ſeiner ſtatt ſein/ nach die theil ſich von ein
              <lb/>
            anderen abſünderẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13202" xml:space="preserve">Dieweil dañ allein zwẽ einfache bewegungen/ geſtrackt
              <lb/>
            vnd zů ringharũb/ vnd aber er durch die gerad bewegung ſeinen lauff nitt
              <lb/>
            vollbringen mag/ vnd doch můß bewegt werden/ volget dz er můß zů ring
              <lb/>
            harumb lauffen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13203" xml:space="preserve">Es mag aber leichtlich probiert werden daß allein zwẽ ein
              <lb/>
            fache bewegungen ſeind/ vnd diſes ſolcher geſtalt.</s>
            <s xml:id="echoid-s13204" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13205" xml:space="preserve">Dieweil gwüß/ dz ein yede bewegung ein verenderũg ſeye von einẽ
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0459-01" xlink:href="fig-0459-01a" number="36">
                <variables xml:id="echoid-variables28" xml:space="preserve">a d b c</variables>
              </figure>
            orth zũ anderẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13206" xml:space="preserve">So iſt diſe verenderũg eintweders in {der} ſchnůrſchlech-
              <lb/>
            ten liniẽ/ vnd wirt ein grade bewegung. </s>
            <s xml:id="echoid-s13207" xml:space="preserve">o{der} zů ring harũb/ vnd wirt
              <lb/>
            ein runde bewegung. </s>
            <s xml:id="echoid-s13208" xml:space="preserve">Wo aber nit/ ſo laß ſein/ dz ſich ein ding von dẽ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0459-01" xlink:href="note-0459-01a" xml:space="preserve">Zwo einfache
                <unsure/>
                <lb/>
              bewegung.</note>
            A in dz C durch dz B bewege. </s>
            <s xml:id="echoid-s13209" xml:space="preserve">weil diſe auch nitt in der geraden linien
              <lb/>
            ſthond/ wie hie angezeigt/ mag ein triangel darauß werdẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13210" xml:space="preserve">vnd deßhalben/
              <lb/>
            auß Eulide/ mag ein theil deß circkels durch diſe punctẽ gefürt werdẽ/ der
              <lb/>
            da ſeye A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s13211" xml:space="preserve">deßhalbẽ ſag ich daß ein yede andere liniẽ/ ſo durch diſe punc
              <lb/>
            ten gefürt wirt/ zůſamen geſetzet/ ſeind eintweders auß einer geraden vnd
              <lb/>
            rundẽ/ o{der} auß vyl geradẽ/ o{der} vyl rotunden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13212" xml:space="preserve">dañ durch dz A B C mag kein
              <lb/>
            anderer circkel gefürt werden/ dañ ſonſt zertheilet er den vorghendẽ in drey
              <lb/>
            en punctẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13213" xml:space="preserve">Es zeiget aber Euclides an dz ſolches nit ſein möge. </s>
            <s xml:id="echoid-s13214" xml:space="preserve">Deßhalben
              <lb/>
            laß ein andere linien ſein/ in wölcher dz D für ein punctẽ verzeichnet/ vnd
              <lb/>
            weil diſe nit gerad gegen dẽ B C/ als angezeigt/ wirt auch ein triangel wer-
              <lb/>
            den auß dẽ A B D/ vnd dẽ außgeſtrecktẽ theil deß circkels/ wañ es an dz ort
              <lb/>
            fallet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13215" xml:space="preserve">darũb iſt ſie gegen dẽ B zůſamen geſetzet auß deß circkels vmbkreyß/
              <lb/>
            vnd der anderẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s13216" xml:space="preserve">wañ aber deß circkels theil auſſerthalben fallet/ nach dẽ wir
              <lb/>
            über den Eulidẽ angezeigt/ wirt dz A D B ein gerade liniẽ/ o{der} auß den ge-
              <lb/>
            raden/ oder auß mancherley circkel theilen zůſamen geſetzet ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s13217" xml:space="preserve">Alſo auch
              <lb/>
            geleicher geſtalt/ wann es ſich in dẽ puncten zertheilet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13218" xml:space="preserve">
              <figure xlink:label="fig-0459-02" xlink:href="fig-0459-02a" number="37">
                <variables xml:id="echoid-variables29" xml:space="preserve">a c b d e</variables>
              </figure>
            Wañ aber der theil deß circkels gar hinein fallet/ wöllẽ
              <lb/>
            wir dz theil A D wider zertheilen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13219" xml:space="preserve">Deßhalben nach der
              <lb/>
            weyß zůbeweyſen/ durch die vnendtliche rechnũg/ wirt
              <lb/>
            A B C gerad/ oder rotund/ oder zůſamen geſetzet ſein
              <lb/>
            Auß diſem iſt offenbar/ dz Ariſtoteles nit wüſſen dz deß
              <lb/>
            him̃els bewegũg circulariſch vnnd rund ſeye/ weil er zů
              <lb/>
            dem mittel/ oder vm̃ das mittel lauffe. </s>
            <s xml:id="echoid-s13220" xml:space="preserve">dañ er iſt nit dar
              <lb/>
            umb rund/ weil er vmb das mittel fahret/ ſonder weil er
              <lb/>
            einfach vnd an ſeinẽ orth ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13221" xml:space="preserve">Es begibt ſich aber daß das mittel oder cen-
              <lb/>
            trũ darbey iſt/ vnd iſt nit {der} circkel von deß centrũ wegen/ ſon{der} dz centrũ võ
              <lb/>
            deß circkel wegẽ/ dañ allein in handtwerckẽ/ vnd wañ wir ein circkel machẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s13222" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13223" xml:space="preserve">Wir wöllẽ aber heitterer vñ nateürlich anzeigẽ/ dz {der} him̃el eigẽtlich kuge
              <lb/>
            lecht/ vñ ſich auch nach der runde bewege. </s>
            <s xml:id="echoid-s13224" xml:space="preserve">Dañ laß ſein/ als wañ dz A B C {der}
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0459-02" xlink:href="note-0459-02a" xml:space="preserve">Himels lauff.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>