Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1E8C7" type="main">
              <s id="N1E8C9">
                <pb pagenum="432" xlink:href="001/01/442.jpg"/>
              ſecundo cum omnes: tertio, cùm æs aliquandiu fuerit coctum. </s>
              <s id="N1E8D3">At ſi æs fue­
                <lb/>
              rit bonum, recrementa anteaquam opus perficiatur, detrahere neceſſe non
                <lb/>
              eſt: ſed detracturus recrementa utriuſque follis tigillum deprimat, & ſuper u­
                <lb/>
              trunque ſtatuat lignum longum cubitum, latum palmum, ſuperiore parte di­
                <lb/>
              midia exciſum, ut ſub ferreum clauum, poſteriori ligno perforato infixum,
                <lb/>
              ſubire poſſit. </s>
              <s id="N1E8E0">Idem agat, cùm æs perfecte coctum fuerit. </s>
              <s id="N1E8E3">Tunc uerò miniſter
                <lb/>
              laminam remoueat forcipe, longo pedes quatuor, & palmos tres: cuius che
                <lb/>
              læ circiter pedem longæ ſint: etenim earum pars recta palmos duos & tres
                <lb/>
                <expan abbr="digĩtos">digitos</expan>
              , curuata palmum & digitum. </s>
              <s id="N1E8EF">Idem miniſter batillo ferreo maiores
                <lb/>
              carbones conijciat in foci partem, quæ eſt ad murum, qui alterum murum
                <lb/>
              ab iniuria ignis tuetur, & eos coaccruet, ac aquis affuſis partim reſtinguat. </s>
              <s id="N1E8F6">
                <lb/>
              Verùm magiſter æs bacillo colurno, etiam in
                <expan abbr="catinũ">catinum</expan>
              immiſſo bis agitet: po­
                <lb/>
              ſtea recrementa detrahat rutro: quod conſtat ex ſpatha ferrea lata & acuta,
                <lb/>
              & alni ligno: ſpatha ſit lata ſeſquidigitum, longa pedes tres: manubrium li­
                <lb/>
              gneum, in eius parte caua incluſum, longum totidem pedes. </s>
              <s id="N1E904">At alni
                <expan abbr="lignũ">lignum</expan>
              ,
                <lb/>
              in quod ſpatha eſt infixa, ſpeciem quandam gerat rhombi, longum uerò ſit
                <lb/>
              palmos tres & digitum, latum palmum & digitos duos, craſſum palmum. </s>
              <s id="N1E90F">
                <lb/>
              Mox ſcopis ſumptis cum puluere carbonum, & carbunculis catinum
                <expan abbr="totũ">totum</expan>
                <lb/>
              conuerrat, ne æs, priuſquam ei conducat, refrigeretur: tum tertia ſpatha refe
                <lb/>
              cet recrementa, quæ ad marginem catini
                <expan abbr="adhæſerũt">adhæſerunt</expan>
              : ea longa ſit palmos du­
                <lb/>
              os, lata palmum & digitum. </s>
              <s id="N1E921">Eius manubrij pars ferrea, longa pedem & pal­
                <lb/>
              mos tres, lignea ſex pedes. </s>
              <s id="N1E926">Deinde
                <expan abbr="iterũ">iterum</expan>
                <expan abbr="recremẽta">recrementa</expan>
              detrahat de catino: quæ
                <lb/>
              miniſter nunquam aqua affuſa reſtinguat, ut alia
                <expan abbr="recremẽta">recrementa</expan>
              reſtingui
                <expan abbr="ſolẽt">ſolent</expan>
              ,
                <lb/>
              ſed eis paucam aquam inſpergat, & ſinat refrigerari: ſi æs bullauerit, bullas
                <lb/>
              ſpatha deprimat: tum
                <expan abbr="aquã">aquam</expan>
              muro & fiſtulæ affundat, ut tepida defluat in ca­
                <lb/>
              tinum. </s>
              <s id="N1E945">Etenim æs, ſi frigida in ipſum calidum ſtatim fuerit infuſa, diſſipatur. </s>
              <s id="N1E948">
                <lb/>
              Certe ſi tunc lapillus, uel lutum, uel lignum, uel carbo madidus in id incide­
                <lb/>
              rit, catinus æs omne, magno cum ſonitu, qualis eſt tonitru, euomit, & quic­
                <lb/>
              quid tetigerit, lædit, & incendit. </s>
              <s id="N1E950">Poſt hæc aſſerculum excidendo curuatum
                <lb/>
              ad priorem catini partem apponat. </s>
              <s id="N1E955">Is longus ſit pedes duos, latus
                <expan abbr="palmũ">palmum</expan>
              &
                <lb/>
              digitos duos, craſſus digitum. </s>
              <s id="N1E95E">Mox æs, quod ineſt in catino, cuneo ferreo
                <lb/>
              in panes ſecare debet: is longus ſit pedes tres, latus digitos duos, priore par
                <lb/>
              te ad digitos duos chalybeatus: cuius manubrium ligneum item pedes tres
                <lb/>
              ſit longum. </s>
              <s id="N1E967">Hunc autem cuneum aſſerculo curuato imponat, & in ære infi­
                <lb/>
              xum agitando deprimat: quo modo in uacuum æris ſpacium aqua influit,
                <lb/>
              & panem à reliquo eius corpore ſeparat. </s>
              <s id="N1E96E">Si æs ſatis perfecte coctum non fu
                <lb/>
              erit, panes fiunt nimis craſſi, & non facile ex catino eximi poſſunt: quenque
                <lb/>
              uerò panem mox miniſter forcipe prehenſum & ſublatum in aquam, quam
                <lb/>
              contineat labrum, immergat: & hunc primum ſeorſim reponat, ut magiſter
                <lb/>
              eum ſtatim recoquat: nam, quia aliquid recrementi ad
                <expan abbr="">eum</expan>
              adhæret, tam per­
                <lb/>
              fectus non eſt, quàm qui ipſum ſubſequitur. </s>
              <s id="N1E97F">Quin ſi æs non fuerit bonum,
                <lb/>
              duos priores panes reponat: tum iterum aquam muro, & fiſtulæ affundens
                <lb/>
              ſecundum panem excindat: quem miniſter item in aqua immerſum, in offi­
                <lb/>
              cinæ ſolo reponat, eique reliquos omnes, codem modo exciſos, ſuperimpo­
                <lb/>
              nat. </s>
              <s id="N1E98A">Qui ſi æs fuerit bonum, erunt tredecim aut plures: ſi non fuerit, minus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>