Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N110AB" type="main">
              <s id="N110C1">
                <pb pagenum="13" xlink:href="001/01/023.jpg"/>
              Itaque pecunia fretæ gentes multum inter ſe diſtantes longeque ſeiuncta facil­
                <lb/>
              lime faciunt mercaturas, quibus uita ciuilis uix carere poteſt. </s>
              <s id="N110CC">Deinde ma­
                <lb/>
              ledicta quæ dicuntur in ferrum, æs, plumbum, neipſa quidem apud uiros
                <lb/>
              prudentes & graues locum habent. </s>
              <s id="N110D3">Etenim ut illa metalla
                <expan abbr="tollãtur">tollantur</expan>
              de me­
                <lb/>
              dio, homines certè uehementius efferueſcentes iracundia, & effrenato furo
                <lb/>
              re incitati, pugnis, calcibus, unguibus, dentibus tanquam feræ certabunt. </s>
              <s id="N110DE">
                <lb/>
              Alij alijs fuſtes
                <expan abbr="impingẽt">impingent</expan>
              , alios lapidibus percutient, alios
                <expan abbr="proſternẽt">proſternent</expan>
              , quin
                <lb/>
              etiam homo hominem non ſolum ferro interficit, ſed necat ueneno, inedia,
                <lb/>
              ſiti: premit faucibus & ſtrangulat,
                <expan abbr="uiuũ">uiuum</expan>
              defodit in terra: immergit in aquas
                <lb/>
              & ſuffocat,
                <expan abbr="cõburit">comburit</expan>
              , ſuſpendit, ut faciat omne
                <expan abbr="elementũ">elementum</expan>
              particeps humanæ
                <lb/>
              necis. </s>
              <s id="N110FE">Tum denique alius feris obijcitur: alius in mactati pecoris cadauer to
                <lb/>
              tus inſuitur, excepto capite, ſicque uermibus
                <expan abbr="dilaniãdus">dilaniandus</expan>
              relin quitur: alium ui
                <lb/>
              uarijs immerſum, totum pariter murenæ diſtrahunt: alius oleo incoquitur:
                <lb/>
              alius oliuo inunctus ligatuſque muſcis & crabronibus
                <expan abbr="uexãdus">uexandus</expan>
              proponitur:
                <lb/>
              alius uirgis cæſus uel fuſtibus mulctatus neci datur: alius ſaxis facta lapida­
                <lb/>
              tione obruitur: alius præcipitatur ex altis locis. </s>
              <s id="N11113">Præterea homo ſine metal
                <lb/>
              lis cruciatur non uno modo? </s>
              <s id="N11118">ut cum carnifex cereis
                <expan abbr="ardẽtibus">ardentibus</expan>
              inguina ip­
                <lb/>
              ſi & alas adurit: uel
                <expan abbr="linteũ">linteum</expan>
              imponit in os, id que per
                <expan abbr="inſpirationẽ">inſpirationem</expan>
              ſenſim & leni
                <lb/>
              ter in fauces tractum, repente & uiolenter retrahit: uel manibus poſt
                <expan abbr="tergũ">tergum</expan>
                <lb/>
              illigatis, ipſum fune paulatim in ſublime
                <expan abbr="tractũ">tractum</expan>
              , ſubito deijcit: uel ſimiliter
                <lb/>
              à trabe religato ſaxum grandis
                <expan abbr="põderis">ponderis</expan>
              è pedibus funiculo
                <expan abbr="appẽdit">appendit</expan>
              : uel de­
                <lb/>
              nique eius artus torto diſtrahit. </s>
              <s id="N11141">Itaque ex his intelligimus non metalla eſſe cul
                <lb/>
              panda, ſed noſtra uitia, iram dico,
                <expan abbr="crudelitatẽ">crudelitatem</expan>
              , diſcordiam, cupiditatem latè
                <lb/>
                <expan abbr="regnãdi">regnandi</expan>
              , auaritiam, libidinem. </s>
              <s id="N1114F">Sed exiſtit hoc loco quæſtio, utrum res foſ­
                <lb/>
              ſiles in numero
                <expan abbr="bonorũ">bonorum</expan>
              habere debeamus, an reponere in malorum cœtu. </s>
              <s id="N11158">
                <lb/>
              Vniuerſas quidem diuitias Peripatetici in bonorum numero duxerunt, &
                <lb/>
              modo nominarunt externa, quod neque in animo neque in corpore, ſed extra
                <lb/>
              ſint. </s>
              <s id="N11160">Tum autem ut multa alia
                <expan abbr="dixerũt">dixerunt</expan>
              eſſe poſſe bona, quod his bene uelma
                <lb/>
              uti ſit in noſtra
                <expan abbr="ſitũ">ſitum</expan>
              poteſtate. </s>
              <s id="N1116D">Etenim boni uiri his bene
                <expan abbr="utũtur">utuntur</expan>
              , eiſque ſunt
                <lb/>
              utiles: mali, male, eiſque inutiles ſunt. </s>
              <s id="N11176">Socratis eſt dictum,
                <expan abbr="uinũ">uinum</expan>
              ad uaſa mu­
                <lb/>
              tari, diuitias ad eorum, qui ipſas poſsident mores. </s>
              <s id="N1117F">Stoici uero
                <expan abbr="quorũ">quorum</expan>
              mos
                <lb/>
              eſt ut ſubtiliter & argute
                <expan abbr="diſputẽt">diſputent</expan>
              , quamuis diuitias ex
                <expan abbr="bonorũ">bonorum</expan>
              choro ſuſtu
                <lb/>
              lerint, non tamen
                <expan abbr="numerarũt">numerarunt</expan>
              in malis, ſed in eo genere quod appellatur in­
                <lb/>
              differens collocarunt. </s>
              <s id="N11198">Etenim ipſis uirtus eſt una, bonum, uitium tantum
                <lb/>
              modo malum, omne reliquum genus indifferens. </s>
              <s id="N1119D">Itaque ut ipſi de hac re ſen
                <lb/>
              tiunt, nihil intereſt bene ualeat quiſpiam, an grauiter ægrotet: nihil inter­
                <lb/>
              eſt formoſus ſit an deformis. </s>
              <s id="N111A4">Denique</s>
            </p>
            <p id="N111A7" type="main">
              <s id="N111A9">Diues ne priſco natus ab Inacho</s>
            </p>
            <p id="N111AC" type="main">
              <s id="N111AE">Nil intereſt, an pauper & infima</s>
            </p>
            <p id="N111B1" type="main">
              <s id="N111B3">De gente ſub dio moreris.</s>
            </p>
            <p id="N111B6" type="main">
              <s id="N111B8">At ego quidem non uideo cauſam cur ei quod naturaliter & per ſe
                <expan abbr="bonũ">bonum</expan>
                <lb/>
              eſt, inter bona eſſe aliquid loci non debeat. </s>
              <s id="N111C1">Res foſsiles certè natura creat,
                <lb/>
              & humano generi præbent
                <expan abbr="multiplicẽ">multiplicem</expan>
              neceſſariumque uſum, ut
                <expan abbr="taceã">taceam</expan>
              de or­
                <lb/>
              natu, qui cum utilitate mirifice
                <expan abbr="cõgruit">congruit</expan>
              . </s>
              <s id="N111D4">Igitur ipſa deijci de ſuo ſtatu & gra
                <lb/>
              du quem tenent in bonis
                <expan abbr="æquũ">æquum</expan>
              non eſt. </s>
              <s id="N111DD">Nec uero ſi quis malè ipſis eſt uſus, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>