Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
511 cccclv
512 cccclvi
513 cccclvij
514 cccclviij
515 cccclix
516 cccclx
517 cccclxi
518 cccclxij
519 cccclxiij
520 cccclxiiij
521 cccclxv
522 cccclxvi
523 cccclxvij
524 cccclxviij
525 cccclxix
526 cccclxx
527 cccclxxi
528 cccclxxij
529 cccclxxiij
530 cccclxxiiij
531 cccclxxv
532 cccclxxvi
533 cccclxxvij
534 cccclxxviij
535 cccclxxix
536 cccclxxx
537 cccclxxxi
538 cccclxxxij
539 cccclxxxiij
540 cccclxxxiiij
< >
page |< < (cccclxxx) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div684" type="section" level="1" n="64">
          <pb o="cccclxxx" file="0536" n="536" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15533" xml:space="preserve">Zům anderen wann der balck A B mit gewalt hinderſich gezogen wirt/
              <lb/>
            an wölchem zů obereſt ein ſchloß ſtande C. </s>
            <s xml:id="echoid-s15534" xml:space="preserve">dann wann er wider kom̃et/ wirt
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0536-01" xlink:href="fig-0536-01a" number="76">
                <variables xml:id="echoid-variables58" xml:space="preserve">A B C</variables>
              </figure>
            er mitt großer krafft getriben. </s>
            <s xml:id="echoid-s15535" xml:space="preserve">dann was mit gewalt gebogen/ kom
              <lb/>
            met wider zů ſeiner ſtatt/ vnd etwan in geleicher zeyt nach weytter/
              <lb/>
            es werde dann deß gewalt zerbrochen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15536" xml:space="preserve">deßhalbẽ beſchicht dz die ding
              <lb/>
            ſo gebogen werden/ auff zwen weg ye mehr ſie gebogen/ ye mit gröſ-
              <lb/>
            ſerem trib ſie wider kom̃en/ weil ſie ſchneller bewegt werdend/ vnnd
              <lb/>
            weil ſie in geleicher zeyt einen größeren lauff vollbringen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15537" xml:space="preserve">Wie aber
              <lb/>
            durch die werckleüth diſes leichtlich vnnd behend hinderſich getri-
              <lb/>
            ben werde/ iſt zů mehrmalen angezeigt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15538" xml:space="preserve">Es můß aber in dem balckẽ
              <lb/>
            ein eyſen ſein/ noch dem vnnd der lang iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15539" xml:space="preserve">doch iſt vyl gefahr hinder
              <lb/>
            diſer gattung/ damit der balck nit zerbreche/ oder die krafft nachlaſ
              <lb/>
            ſe/ dann er hatt allein die nateürlich krafft hinder jm.</s>
            <s xml:id="echoid-s15540" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15541" xml:space="preserve">Der dritt weg iſt am aller beſten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15542" xml:space="preserve">Man ſoll am vorderen theil vier ſtarcke
              <lb/>
            ſeiler haben/ an dem geſtrachten vierten theil/ ſo nach der gerede gebogen/
              <lb/>
            einer gůtten zwerchhand dick/ in wöllichen ſoll ein tram hangen gantz ge-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0536-02" xlink:href="fig-0536-02a" number="77">
                <variables xml:id="echoid-variables59" xml:space="preserve">E F G A B C D H K</variables>
              </figure>
            ſtrackt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15543" xml:space="preserve">in diſem ſoll ein anderer ſtarcker balcken ſein/ mit ey
              <lb/>
            ſen wol verwaret/ auch nach dem man weyt werffen můß/
              <lb/>
            ſoll er zů oberſt ein ſchlößlin haben. </s>
            <s xml:id="echoid-s15544" xml:space="preserve">diſe ſoll man mit knech
              <lb/>
            ten vnd ſtrauben von einanderẽ ziechen/ biß er geleich weit
              <lb/>
            von der ebne ſthet/ vnnd alſo ſchnůrſchlecht mit dem vier-
              <lb/>
            ten theil.</s>
            <s xml:id="echoid-s15545" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15546" xml:space="preserve">Wann man diſe ſchlenckeren herab laſſet/ hat ſie ein groſ
              <lb/>
            ſe krafft. </s>
            <s xml:id="echoid-s15547" xml:space="preserve">doch hat diſe ein großen vnderſcheid von deralten
              <lb/>
            geſchoß/ wölcher ſchutz geleich weyt von der ebne was/ vnd
              <lb/>
            ſchnůrſchlecht: </s>
            <s xml:id="echoid-s15548" xml:space="preserve">Alſo iſt/ wann die ein ſeiten an dẽ balcken G
              <lb/>
            ſteyff an der ebne ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15549" xml:space="preserve">dann alſo wirt der ſchutz ein beſſerẽ
              <lb/>
            vnd ſterckeren nachtruck haben/ wiewol nit ſo weyt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15550" xml:space="preserve">dann es můß ein größe
              <lb/>
            ren laſt haben.</s>
            <s xml:id="echoid-s15551" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15552" xml:space="preserve">Es iſt in der gattung diſe komlichkeit/ daß die ſtarcken ſeyler A B C D
              <lb/>
            mögen nachgelaſſen werden/ vnnd alſo die ſchlenckeren behend geſpannet
              <lb/>
            ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s15553" xml:space="preserve">demnach wann diſe nachgelaſſen vnnd luck worden/ vnnd demnach wi
              <lb/>
            der geſtrecket vnnd geſpannen/ werden ſie krefftiger auß zů laſſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15554" xml:space="preserve">Es habẽ
              <lb/>
            auch vier ſeiler bey einem balcken vyl mehr krafft ab zů ſchieſſen/ mögend
              <lb/>
            auch nit ſo bald brechen/ oder luck werden.</s>
            <s xml:id="echoid-s15555" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15556" xml:space="preserve">Vnder den wunderbaren geſchirren/ die doch gar gemein/ ſeind die be-
              <lb/>
            ſchütt krüg/ wölche an der größe vnd geſtalt den waſſerkrügen gar geleich
              <lb/>
            ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15557" xml:space="preserve">dann zů obereſt ſeind ſie ran am hals. </s>
            <s xml:id="echoid-s15558" xml:space="preserve">vnnd iſt der vnder theil am bo-
              <lb/>
            den löcherecht wie ein ſib/ der obereſt theil aber hat nur ein loch. </s>
            <s xml:id="echoid-s15559" xml:space="preserve">man macht
              <lb/>
            jn bey dem haffner auß leim. </s>
            <s xml:id="echoid-s15560" xml:space="preserve">wiewoler auch ſonſt auß allen anderen materi
              <lb/>
            en mag gemachet werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s15561" xml:space="preserve">Wann er lär iſt/ ſo thůt man diſen in das waſſer/
              <lb/>
            vnnd laſſet das obereſt mundtloch offen/ laßt auch waſſer wie vyl man will
              <lb/>
            darein ghen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15562" xml:space="preserve">demnach thůt man den taůmẽ darüber/ zeücht jn harauß/ be
              <lb/>
            haltet es/ vnd weſſeret die gärten wie man will. </s>
            <s xml:id="echoid-s15563" xml:space="preserve">wann man auff hören will/
              <lb/>
            thůt man den taumen wider darüber vnnd behaltet das waſſer.</s>
            <s xml:id="echoid-s15564" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15565" xml:space="preserve">Dieweil man aber in den werckẽ nit allein die geſtalt/ ſonder auch die ma
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0536-01" xlink:href="note-0536-01a" xml:space="preserve">Der geſchirrẽ
                <lb/>
              matery.</note>
            tery bedencken ſoll/ můß man betrachtẽ/ wölche matery in gemein/ oder zů
              <lb/>
            einem yeden geſchirr inn ſonderheit nutzlicher ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s15566" xml:space="preserve">Inn gemein ſeind </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>