Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N20245" type="main">
              <s id="N2025B">
                <pb pagenum="475" xlink:href="001/01/485.jpg"/>
              pueri interdiu noctuque alternatim
                <expan abbr="ignẽ">ignem</expan>
              alunt aridis lignis in
                <expan abbr="focũ">focum</expan>
              impoſitis. </s>
              <s id="N2026E">
                <lb/>
              At quibus una
                <expan abbr="tantũmodo">tantummodo</expan>
              fornax eſt,
                <expan abbr="utũtur">utuntur</expan>
              ea
                <expan abbr="ſecũda">ſecunda</expan>
              , quæ ex tribus came
                <lb/>
              ris conſtat:
                <expan abbr="">nam</expan>
              ut proximi
                <expan abbr="materiã">materiam</expan>
              ueſperi
                <expan abbr="inijciũt">inijciunt</expan>
              in ollas: mane uerò recre­
                <lb/>
              mentis detractis opera uitrea
                <expan abbr="cõficiũt">conficiunt</expan>
              : quæ in
                <expan abbr="ſupremã">ſupremam</expan>
                <expan abbr="camerã">cameram</expan>
              , ut alteri,
                <expan abbr="re­condũt">re­
                  <lb/>
                condunt</expan>
              . </s>
              <s id="N202A0">
                <expan abbr="Verũ">Verum</expan>
                <expan abbr="ſecũda">ſecunda</expan>
              fornax, ſiue ex duabus, ſiue ex tribus cameris conſtite
                <lb/>
              rit, atque
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
              prima,
                <expan abbr="fiãt">fiant</expan>
              ex lateribus crudis in ſole ſiccatis: qui ducti ſint ex ter
                <lb/>
              ra, quæ facile igni neque liqueſcit, nec in puluerem reſoluitur: et quæ à lapillis
                <lb/>
              purgata ſit, atque bacillis uerberata:
                <expan abbr="eadẽ">eadem</expan>
              terra calcis loco lateres
                <expan abbr="interlinãtur">interlinantur</expan>
              :
                <lb/>
              ex
                <expan abbr="eadẽ">eadem</expan>
              figuli
                <expan abbr="formẽt">forment</expan>
                <expan abbr="">tam</expan>
              uaſa que ollas, eaque in umbra
                <expan abbr="ſiccẽt">ſiccent</expan>
              . </s>
              <s id="N202D2">Duabus partibus
                <lb/>
              abſoluta reſtat tertia. </s>
              <s id="N202D7">Maſſa uitrea in prima fornace eo, quo dixi modo,
                <expan abbr="cõfecta">confe
                  <lb/>
                cta</expan>
              & fracta miniſtri
                <expan abbr="ſecundã">ſecundam</expan>
                <expan abbr="excalfaciũt">excalfaciunt</expan>
              , ut ea
                <expan abbr="fragmẽta">fragmenta</expan>
                <expan abbr="recoquãt">recoquant</expan>
              . </s>
              <s id="N202F0">Dum ue­
                <lb/>
              rò hoc
                <expan abbr="agũt">agunt</expan>
              , interea ollæ in prima fornace
                <expan abbr="primũ">primum</expan>
              lento igni calefiunt, ut
                <expan abbr="hu­morẽ">hu­
                  <lb/>
                morem</expan>
                <expan abbr="exhalẽt">exhalent</expan>
              : deinde acriori, ut ſiccatæ
                <expan abbr="rufeſcãt">rufeſcant</expan>
              : mox uitrarij huius os aperi
                <lb/>
              unt, & ollas forcipe prehenſas, ſi rimis
                <expan abbr="">non</expan>
                <expan abbr="fathiſcũt">fathiſcunt</expan>
              , celeriter in
                <expan abbr="ſecũda">ſecunda</expan>
                <expan abbr="repo­nũt">repo­
                  <lb/>
                nunt</expan>
              : et recalfactas
                <expan abbr="fragmẽtis">fragmentis</expan>
              uitreæ maſſæ, uel uitri
                <expan abbr="cõplent">complent</expan>
              : deinde feneſtras
                <lb/>
                <expan abbr="oẽs">omnes</expan>
              luto & laterib. </s>
              <s id="N2032C">
                <expan abbr="obſtruũt">obſtruunt</expan>
              : cuiuſque loco duabus
                <expan abbr="tantũmodo">tantummodo</expan>
              feneſtellis re­
                <lb/>
              lictis, de
                <expan abbr="quarũ">quarum</expan>
              altera
                <expan abbr="inſpectãt">inſpectant</expan>
              & fiſtula
                <expan abbr="recipiũt">recipiunt</expan>
                <expan abbr="uitrũ">uitrum</expan>
              ,
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
              ollæ in ſe
                <expan abbr="cõtinẽt">continent</expan>
              :
                <lb/>
              in altera
                <expan abbr="reponũt">reponunt</expan>
                <expan abbr="alterã">alteram</expan>
                <expan abbr="fiſtulã">fiſtulam</expan>
              ut calida fiat: utraque orichalcea, uel ænea uel
                <lb/>
              ferrea eſt, tres pedes longa: quin ante feneſtellas cruſta marmoris fornici im
                <lb/>
              ponitur: atque ei rurſus terra aggerata &
                <expan abbr="ferrũ">ferrum</expan>
              : hoc
                <expan abbr="fiſtulã">fiſtulam</expan>
              in
                <expan abbr="fornacẽ">fornacem</expan>
                <expan abbr="immiſsã">immiſsam</expan>
                <lb/>
              retinet, illa oculos uitrarij ab ignis calore tuetur: his omnibus ordine factis
                <lb/>
              uitrarij opus
                <expan abbr="perficiendũ">perficiendum</expan>
              aggrediuntur. </s>
              <s id="N2037A">Lignis
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              aridis, quæ
                <expan abbr="flamãm">flamam</expan>
              , non
                <lb/>
                <expan abbr="fumũ">fumum</expan>
                <expan abbr="emittũt">emittunt</expan>
              ,
                <expan abbr="fragmẽta">fragmenta</expan>
                <expan abbr="recoquũt">recoquunt</expan>
              : ſed quanto diutius recoxerint, tanto puri
                <lb/>
              ora & magis translucida ex eis
                <expan abbr="fiũt">fiunt</expan>
              opera: tanto minus maculoſa et ueſiculis
                <lb/>
                <expan abbr="turgeſcẽtia">turgeſcentia</expan>
              :
                <expan abbr="tãto">tanto</expan>
              denique facilius uitrarij
                <expan abbr="ſuũ">ſuum</expan>
              munus
                <expan abbr="exequũtur">exequuntur</expan>
              : quocirca qui
                <lb/>
                <expan abbr="materiã">materiam</expan>
              , ex qua
                <expan abbr="uitrũ">uitrum</expan>
                <expan abbr="cõficitur">conficitur</expan>
              ,
                <expan abbr="unã">unam</expan>
              modo
                <expan abbr="noctẽ">noctem</expan>
                <expan abbr="coquũt">coquunt</expan>
              , ac mox ex ea opera
                <lb/>
              uitrea
                <expan abbr="efficiũt">efficiunt</expan>
              , minus pura &
                <expan abbr="trãslucida">translucida</expan>
                <expan abbr="faciũt">faciunt</expan>
              , que qui primo maſſam
                <expan abbr="cõficiũr">conficiunt</expan>
                <lb/>
                <expan abbr="uitreã">uitream</expan>
              , dein eius fragmenta,
                <expan abbr="diẽ">diem</expan>
              noctemque
                <expan abbr="recoquũt">recoquunt</expan>
              : atque hi
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
              minus pura
                <lb/>
              &
                <expan abbr="trãslucida">translucida</expan>
              , que qui duos dies noctesque
                <expan abbr="eadẽ">eadem</expan>
                <expan abbr="recoquũt">recoquunt</expan>
              :
                <expan abbr="">nam</expan>
              uitri bonitas non
                <lb/>
                <expan abbr="ſolũ">ſolum</expan>
              in materia, ex qua
                <expan abbr="cõficitur">conficitur</expan>
              , ſita eſt, ſed
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
              in
                <expan abbr="co〈quẽ〉do">coquendo</expan>
              . </s>
              <s id="N2040C">Sæpius
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              ui­
                <lb/>
              trarij fiſtulis
                <expan abbr="rapiũt">rapiunt</expan>
                <expan abbr="experimentũ">experimentum</expan>
              : ſed que
                <expan abbr="primũ">primum</expan>
              ex eo didicerint fragmenta re
                <lb/>
              cocta ſatis eſſe purgata, quiſque altera fiſtula in
                <expan abbr="ollã">ollam</expan>
              demiſſa, & paulatim uer­
                <lb/>
              ſata, recipit
                <expan abbr="uitrũ">uitrum</expan>
              :
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
              tanque lentus aliquis & glutinoſus ſuccus ad
                <expan abbr="">eam</expan>
              adhære
                <lb/>
              ſcit: &
                <expan abbr="quidẽ">quidem</expan>
              globoſum. </s>
              <s id="N2043B">Recipit uerò
                <expan abbr="tantũ">tantum</expan>
              ,
                <expan abbr="quãtũ">quantum</expan>
              ad opus,
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
              efficere uult,
                <lb/>
              ſatis eſt: id marmori impreſſum uoluit & reuoluit, ut adunetur: atque per fiſtu
                <lb/>
                <expan abbr="">lam</expan>
                <expan abbr="inſpirãs">inſpirans</expan>
              ueſicæ inſtar inflat:
                <expan abbr="quã">quam</expan>
                <expan abbr="fiſtulã">fiſtulam</expan>
              q̊ties inſpirat, ſæpius uerò inſpira
                <lb/>
              re neceſſe habet, toties
                <expan abbr="">eam</expan>
                <expan abbr="repẽte">repente</expan>
                <expan abbr="remotã">remotam</expan>
              ab ore ad
                <expan abbr="maxillã">maxillam</expan>
              admouet, ne flam
                <lb/>
                <expan abbr="">mam</expan>
              ſpiritu reducto in os trahat: mox
                <expan abbr="fiſtulã">fiſtulam</expan>
                <expan abbr="ſublatã">ſublatam</expan>
                <expan abbr="circũ">circum</expan>
              caput in orbem tor
                <lb/>
                <expan abbr="〈quẽ〉s">quens</expan>
                <expan abbr="uitrũ">uitrum</expan>
              facit
                <expan abbr="longũ">longum</expan>
              , aut
                <expan abbr="idẽ">idem</expan>
              in æreo inſtrumento cauo uerſans figurat:
                <expan abbr="">tum</expan>
                <lb/>
                <expan abbr="recalfaciẽdo">recalfaciendo</expan>
              , inflando,
                <expan abbr="premẽdo">premendo</expan>
              ,
                <expan abbr="amplificãdo">amplificando</expan>
              in poculi, uel uaſis, uel alterius
                <lb/>
              rei
                <expan abbr="figurã">figuram</expan>
              mente
                <expan abbr="conceptã">conceptam</expan>
              , format: deinde rurſus marmori imprimit, atque ſic
                <lb/>
                <expan abbr="fundũ">fundum</expan>
              dilatat:
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
              altera fiſtula in
                <expan abbr="partẽ">partem</expan>
                <expan abbr="interiorẽ">interiorem</expan>
                <expan abbr="cõpellit">compellit</expan>
              : poſtea forfice eius
                <lb/>
              os amputat: atque, ſi res hoc poſtulat, pedes & anſas affingit:
                <expan abbr="quinetiã">quinetiam</expan>
              , ſi ei libi
                <lb/>
                <expan abbr="">tum</expan>
              fuerit, inaurat, & uarijs colorib. </s>
              <s id="N204CC">pingit. </s>
              <s id="N204CF">Poſtremò in oblongo uaſe fictili,
                <lb/>
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
              eſt in tertia fornace, uel in ſuprema
                <expan abbr="ſecũdæ">ſecundæ</expan>
              camera reponit, ſinitque refrige
                <lb/>
              rari:
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
                <expan abbr="">cum</expan>
              talibus operib. </s>
              <s id="N204E5">ſenſim refrigeratis
                <expan abbr="plenũ">plenum</expan>
              fuerit, bacillo ferreo la­</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>