1nonum pondus.
At decimum eſt ſemunciarum octo: undecimum, quatuor:
duodecimum, duarum, decimumtertium, unius ſemunciæ: decimumquar
tum, ſicilici: decimumquintum, unius drachmæ: decimumſextum, dimidiæ
drachmæ. Ita diſtribuuntur maiora pondera. Minora uerò ſunt portiones
factæ ex argento uel orichalco, uel ære: quarum prima & maxima plerunque
pendit drachmam unam: quanto enim minora fuerint, tanto utiliora ſunt:
minus enim & uenæ, uel metalli experiendi, & plumbi nobis opus eſt. Ea au
tem portio nominatur centumpondium, reſpondetque maiori librarum nu
mero: quas item centum pendit. Secunda eſt librarum quinquaginta: tertia,
quinque & uiginti: quarta, ſedecim: quinta, octo: ſexta, quatuor: ſeptima, dua
rum, octaua, unius libræ: nona, ſelibræ: decima, octo ſemunciarum: undeci
ma, quatuor: duodecima, duarum: decimatertia, unius: decima quarta, ſicili
ci: quæ eſt ultima. Nam portiones, quæ reſpondent drachmæ & dimidiæ
drachmæ non ſunt uſitatæ. In his autem portionibus ponderum minorum
omnibus numeri librarum & ſemunciarum ſunt inſcripti. At metallici qui
dam ærarij minora, ut etiam maiora, pondera aliter diſtribuunt in partes: e
tenim eorum maximum pondus pendit libras centum & duodecim, quæ
prima particula eſt: ſecunda, quatuor & ſexaginta: tertia, duas & triginta:
quarta, ſedecim: quinta, octo: ſexta, quatuor: ſeptima, duas: octaua, unam: no
na, ſelibram, ſiue ſemuncias ſedecim: decima, ſemuncias octo: undecima, qua
tuor: duodecima, duas: decimatertia, unam.
duodecimum, duarum, decimumtertium, unius ſemunciæ: decimumquar
tum, ſicilici: decimumquintum, unius drachmæ: decimumſextum, dimidiæ
drachmæ. Ita diſtribuuntur maiora pondera. Minora uerò ſunt portiones
factæ ex argento uel orichalco, uel ære: quarum prima & maxima plerunque
pendit drachmam unam: quanto enim minora fuerint, tanto utiliora ſunt:
minus enim & uenæ, uel metalli experiendi, & plumbi nobis opus eſt. Ea au
tem portio nominatur centumpondium, reſpondetque maiori librarum nu
mero: quas item centum pendit. Secunda eſt librarum quinquaginta: tertia,
quinque & uiginti: quarta, ſedecim: quinta, octo: ſexta, quatuor: ſeptima, dua
rum, octaua, unius libræ: nona, ſelibræ: decima, octo ſemunciarum: undeci
ma, quatuor: duodecima, duarum: decimatertia, unius: decima quarta, ſicili
ci: quæ eſt ultima. Nam portiones, quæ reſpondent drachmæ & dimidiæ
drachmæ non ſunt uſitatæ. In his autem portionibus ponderum minorum
omnibus numeri librarum & ſemunciarum ſunt inſcripti. At metallici qui
dam ærarij minora, ut etiam maiora, pondera aliter diſtribuunt in partes: e
tenim eorum maximum pondus pendit libras centum & duodecim, quæ
prima particula eſt: ſecunda, quatuor & ſexaginta: tertia, duas & triginta:
quarta, ſedecim: quinta, octo: ſexta, quatuor: ſeptima, duas: octaua, unam: no
na, ſelibram, ſiue ſemuncias ſedecim: decima, ſemuncias octo: undecima, qua
tuor: duodecima, duas: decimatertia, unam.
71[Figure 71]
Verùm minorem ſelibram, quam noſtri, ut ſæpe dixi, appellant marcam,
Romani beſſem nominarent, æquè ac maiorem monetarij, qui cudunt aurum,
partiuntur in quatuor & uiginti binas ſextulas: ſingulas binas ſextulas in
quatuor ſemiſextulas: ſingulas ſemiſextulas in tres quaternas ſiliquas. Sin
gulas præterea quaternas ſiliquas quidam in quatuor ſiliquas: ſed plerique o
Romani beſſem nominarent, æquè ac maiorem monetarij, qui cudunt aurum,
partiuntur in quatuor & uiginti binas ſextulas: ſingulas binas ſextulas in
quatuor ſemiſextulas: ſingulas ſemiſextulas in tres quaternas ſiliquas. Sin
gulas præterea quaternas ſiliquas quidam in quatuor ſiliquas: ſed plerique o