Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1632A" type="main">
              <s id="N1633D">
                <pb pagenum="206" xlink:href="001/01/216.jpg"/>
              mittentes ſemiſextulas, mox binas ſextulas diuidunt in duodecim quater­
                <lb/>
              nas ſiliquas: nec has partiuntur in quatuor ſiliquas. </s>
              <s id="N1634D">Itaque prima & maximæ
                <lb/>
              particula, quæ bes eſt, pendit quatuor & uiginti binas ſextulas: ſecunda, du
                <lb/>
              odecim: tertia, ſex: quarta, tres: quinta, duas: ſexta, ſingulas ſiue quatuor ſe­
                <lb/>
              miſextulas: ſeptima, duas ſemiſextulas: octaua, unam: ſiue tres quaternas ſili
                <lb/>
              quas: nona, duas: decima, unam. </s>
              <s id="N16358">Quinetiam monetarij, qui ſignant
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              ,
                <lb/>
              beſſem minorem ſimiliter atque maiorem partiuntur: noſtri quidem in
                <expan abbr="ſemũcias">ſemun
                  <lb/>
                cias</expan>
              ſedecim, ſemunciam uerò in decem & octo quaternas ſiliquas. </s>
              <s id="N16367">Ipſis
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
                <lb/>
              particulæ ſunt decem, quibus in alteram libræ lancem impoſitis, ponderant
                <lb/>
              argentum, quod, cùm igni experiuntur miſturam, ſupereſt ære iam conſum
                <lb/>
              pto: quarum prima eſt bes, & pendit ſemuncias ſedecim: ſecunda, octo: ter­
                <lb/>
              tia, quatuor: quarta duas: quinta
                <expan abbr="unã">unam</expan>
              , ſiue decem & octo quaternas ſiliquas:
                <lb/>
              ſexta, nouem quaternas ſiliquas: ſeptima, ſex: octaua, tres: nona, duas: deci­
                <lb/>
              ma, unam. </s>
              <s id="N1637E">At Norebergij monetarij, qui cudunt argentum, beſſem etiam di
                <lb/>
              uidunt in
                <expan abbr="ſemũcias">ſemuncias</expan>
              ſedecim, ſed ſemunciam in quatuor drachmas,
                <expan abbr="drachmã">drachmam</expan>
                <lb/>
              in quatuor nummulos: quibus ſunt nouem particulæ: quarum prima pen­
                <lb/>
              dit ſemuncias ſedecim: ſecunda, octo: tertia, quatuor: quarta, duas: quinta, u­
                <lb/>
              nam. </s>
              <s id="N16391">Beſſem enim non aliter ac noſtri diſtribuunt: ſed quia ſemunciam par
                <lb/>
                <expan abbr="tiũtur">tiuntur</expan>
              in quatuor drachmas, ſexta particula pendit duas drachmas: ſeptima,
                <lb/>
              unum, ſiue nummulos quatuor: octaua, nummulos duos: nona unum. </s>
              <s id="N1639B">Ve­
                <lb/>
              rùm Agrippinenſes & Antuerpiani diuidunt beſſem in duodecim quinas
                <lb/>
              drachmas & ſingula ſcripula, quæ pondera nummos
                <expan abbr="appellãt">appellant</expan>
              . </s>
              <s id="N163A6">Quodque ue­
                <lb/>
              rò rurſus diſtribuunt in quatuor & uiginti quaternas ſiliquas, quas nomi­
                <lb/>
              nant grana: eis autem ſunt decem particulæ:
                <expan abbr="quarũ">quarum</expan>
              prima eſt bes, & pendit
                <lb/>
              duodecim nummos: ſecunda, ſex: tertia, tres: quarta, duos: quinta, unum ſi­
                <lb/>
              ue quatuor & uiginti quaternas ſiliquas: ſexta, duodecim quaternas ſili­
                <lb/>
              quas: ſeptima, ſex: octaua, tres: nona, duas: decima, unas. </s>
              <s id="N163B7">Itaque his æquè ac no
                <lb/>
              ſtris bes diuiditur in quaternas ſiliquas ducentas octoginta octo: Noreber
                <lb/>
              gijs uerò in nummulos ducentos quinquaginta ſex. </s>
              <s id="N163BE">Poſtremò Veneti beſ­
                <lb/>
              ſem partiuntur in uncias octo: unciam, in quatuor ſicilicos: ſicilicum, in ſili­
                <lb/>
              quas ſex & triginta: qui duodecim particulas facere poſſunt, quibus
                <expan abbr="utãtur">utantur</expan>
              ,
                <lb/>
              ſi quando miſturas argenti & æris experiri uelint: quarum prima erit bes &
                <lb/>
              pendet uncias octo:
                <expan abbr="ſecũda">ſecunda</expan>
              , quatuor: tertia, duas, quarta, unam, ſiue ſicilicos
                <lb/>
              quatuor: quinta, ſicilicos duos: ſexta, ſicilicum unum: ſeptima, ſiliquas
                <expan abbr="decẽ">decem</expan>
                <lb/>
              & octo: octaua, nouem: nona, ſex: decima, tres: undecima, duas: duodecima,
                <lb/>
              unam. </s>
              <s id="N163DB">Quoniam uerò Veneti diſtribuunt beſſem in ſiliquas mille centum
                <lb/>
              quinquaginta duas, & quaternæ ſiliquæ ducentæ octoginta octo, in quot
                <lb/>
              noſtri diuidunt beſſem, efficiunt totidem ſiliquas, utrique idem ſentiunt: etſi
                <lb/>
              Veneti beſſem minutius concidunt. </s>
              <s id="N163E4">Atque ponderum tam maiorum quàm
                <lb/>
              minorum, quibus metallici utuntur, hæc ferè ratio eſt: itemque
                <expan abbr="minorũ">minorum</expan>
              , qui­
                <lb/>
              bus monetarij & mercatores cùm metalla & monetas experiri ſolent. </s>
              <s id="N163EF">Maio
                <lb/>
              res uerò beſſes, quos adhibent cùm magnas earundem rerum maſſas pon­
                <lb/>
              derant, explicaui libro De reſtituendis menſuris & ponderibus inſcripto,
                <lb/>
              & ſecundo De precio metallorum & monetis. </s>
              <s id="N163F8">Tres autem minores libræ
                <lb/>
              ſunt, quibus uenas, metalla, additamenta ponderamus: prima, qua
                <expan abbr="plumbũ">plumbum</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>