Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <pb pagenum="219" xlink:href="001/01/229.jpg"/>
            <p id="N1698A" type="main">
              <s id="N1698C">At uenæ pilis præferratis iccirco tunduntur, ut metallum à lapidibus &
                <lb/>
              tecti ſaxis diſcerni poſſit. </s>
              <s id="N16991">Machinæ, qua id ipſum perficitur, ſpecies, quarto
                <lb/>
              machinarum, quibus metallici utuntur, generi ſubiecta, hoc modo fabrica­
                <lb/>
              tur: truncus quernus longus pedes ſex, latus & altus duos & palmum humi
                <lb/>
              locatur: in cuius medio capſa eſt longa pedes duos & digitos ſex, alta
                <expan abbr="pedẽ">pedem</expan>
                <lb/>
              & ſex digitos: eius frons patet, quæ oſtium appellari poteſt: eiuſdem
                <expan abbr="fundũ">fundum</expan>
                <lb/>
              tegitur ſolea ferrea, craſſa palmum, lata palmos duos & totidem digitos: cu­
                <lb/>
              ius utrunque latus cuneatum in truncum adigitur. </s>
              <s id="N169A8">Prior uerò & poſterior ei­
                <lb/>
              us pars eidem trunco affiguntur clauis ferreis: ad latera capſæ ſuper
                <expan abbr="truncũ">truncum</expan>
                <lb/>
              ſtatuuntur duo tigna, quorum ſuperiora capita aliquantum reciſa in formis
                <lb/>
              trabium domicilij includuntur: à capſa pedibus duobus & dimidio duo ti­
                <lb/>
              gna tranſuerſa continenter coniunguntur: quorum capita intrinſecus
                <expan abbr="parũ">parum</expan>
                <lb/>
              reciſa iacent in formis exterioribus iſtorum tignorum ſtatutorum: atque ibi
                <lb/>
              cum ipſis terebrantur, perque foramen hoc
                <expan abbr="rotundũ">rotundum</expan>
              penetrat clauus ferreus:
                <lb/>
              cuius alterum caput duo habet cornua: alterum
                <expan abbr="perforatũ">perforatum</expan>
              eſt, quod cuneo
                <lb/>
              traiecto ſic coercetur, ut tigna arctius conſtringat: quinetiam ex cornibus al
                <lb/>
              terum uerſus uergit, alterum deorſum: at ſuper ea tigna tranſuerſa ad
                <expan abbr="ſpaciũ">ſpacium</expan>
                <lb/>
              pedum trium & dimidij iterum duo eiuſmodi tigna tranſuerſa ſimili modo
                <lb/>
                <expan abbr="coniungũtur">coniunguntur</expan>
              . </s>
              <s id="N169D8">Tignis autem tranſuerſis ſunt foramina quadrangula, in quæ
                <lb/>
              pila præferrata immittuntur: ea longe inter ſe non diſtant, & arctius in illis
                <lb/>
              continentur. </s>
              <s id="N169DF">Habet uerò quodque pilum retro dentem, quem inferius ſeuo li
                <lb/>
              nire oportet, ut eò facilius attolli poſſit: eum autem axis angulati bini den­
                <lb/>
              tes longi & ſuperiore parte in rotundo lati uiciſſim attollunt, ut pilum deci
                <lb/>
              dens in capſam capite ferreo ſaxa in eam coniecta contundat & comminu­
                <lb/>
              at. </s>
              <s id="N169EA">Sed axis rotam habet pinnatam, quam aquæ impetus impellit: uerùm ca
                <lb/>
              pſæ oſtio pro foribus aſſer eſt: qui in antis trunci excauatis & leuari poteſt,
                <lb/>
              ut oſtio reſerato operarius arenam, in quam ſaxa contrita ſunt, itemque ſabu­
                <lb/>
              lum & glareas batillo eximat: & demitti, ut oſtio clauſo alia ſaxa iniecta rur
                <lb/>
              ſus pilis præferratis tundantur: ſed, ſi truncus quernus in promptu non fue
                <lb/>
              rit, duo tigna humi locantur, & inter ſe fibulis ferreis coniungantur:
                <expan abbr="quorũ">quorum</expan>
                <lb/>
              utrunque longum ſit pedes ſex, latum pedem, altum ſeſquipedem: quæ altitu
                <lb/>
              do capſæ eſſe debet: ea fit priore tigno latitudine dodrantis, & longitudine
                <lb/>
              duorum pedum & trientis ac ſemunciæ prorſus exciſo: in cuius ſolo effoſſo
                <lb/>
              locetur ſaxum duriſſimum, craſſum pedem, latum
                <expan abbr="dodrãtem">dodrantem</expan>
              : ad id, ſi quod
                <lb/>
              cauum remanet, ipſum terra uel arenula
                <expan abbr="cõpleatur">compleatur</expan>
              , eaque tundatur:
                <expan abbr="ſolũ">ſolum</expan>
              quod
                <lb/>
              eſt ante capſam aſſeribus tegatur: ſaxum perfractum auferatur, & in eius lo
                <lb/>
              cum aliud reponatur: licet etiam capſam minorem &
                <expan abbr="triũ">trium</expan>
              tantummodo pi­
                <lb/>
              lorum facere capacem.</s>
            </p>
            <p id="N16A1B" type="caption">
              <s id="N16A1D">C
                <emph type="italics"/>
              apſa
                <emph.end type="italics"/>
              A. T
                <emph type="italics"/>
              igna ſtatuta
                <emph.end type="italics"/>
              B. T
                <emph type="italics"/>
              igna tranſuerſa
                <emph.end type="italics"/>
              C.
                <lb/>
              P
                <emph type="italics"/>
              ila
                <emph.end type="italics"/>
              D. E
                <emph type="italics"/>
              orum capita
                <emph.end type="italics"/>
              E. A
                <emph type="italics"/>
              xis
                <emph.end type="italics"/>
              F.
                <lb/>
              D
                <emph type="italics"/>
              ens pili
                <emph.end type="italics"/>
              G. D
                <emph type="italics"/>
              entes axis
                <emph.end type="italics"/>
              H.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>