Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
81 xxv
82 xxvi
83 xxvij
84 xxviij
85 xxix
86 xxx
87 xxxi
88 xxxij
89 xxxiij
90 xxxiiij
91 xxxv
92 xxxvi
93 xxxvij
94 xxxviij
95 xxxix
96 xl
97 xli
98 xlij
99 xliij
100 xliiij
101 xlv
102 xlvi
103 xlvij
104 xlviij
105 xlix
106 l
107 li
108
109 liij
110 liiij
< >
page |< < (cccclxxxix) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div695" type="section" level="1" n="66">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15797" xml:space="preserve">
              <pb o="cccclxxxix" file="0545" n="545" rhead="ſachen/ Das zwölfft bůch."/>
            ſthond etwas größer/ wann die Sonn am Horizonte/ ſo der tag am lengſtẽ
              <lb/>
            iſt/ ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15798" xml:space="preserve">dann ſie richten ſich mehr gegen Mittag/ vnnd beſchreib alſo die
              <lb/>
            circkel vnnd jre theil/ nach dem vnnd die Mittag ſchatten groß ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15799" xml:space="preserve">wañ
              <lb/>
            du dann deß Polus höhe haſt/ auß einem bekañten ſchatten/ ſo zeichnen jn/
              <lb/>
            wie ich dich gelernet hab/ vnnd beſchreib nach gleicher rechnung inn allenn
              <lb/>
            theilen der circklen durch die ſechs linien ſo auß dem puncten D kom-
              <lb/>
            men/ die geleiche ſtund/ nach der xxix ſchlußreden deß Monteregien/ von
              <lb/>
            dem erſten beweglichen him̃el. </s>
            <s xml:id="echoid-s15800" xml:space="preserve">alſo auch der ecken zůnem̃ung. </s>
            <s xml:id="echoid-s15801" xml:space="preserve">die du nach wi
              <lb/>
            derwertiger ordnung darzů ſetzen ſolt/ oder auch minderen/ nach den zeyt-
              <lb/>
            ſtunden/ vnnd alſo diſe orth verzeichnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15802" xml:space="preserve">demnach ſolt du nach derſelbigen
              <lb/>
            proportz/ der ſchatten ſtatt noch dem zeiger vnd compaß verzeichnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15803" xml:space="preserve">Deß-
              <lb/>
            halben offenbar/ daß Plinij klag ſo er hatt/ dahar kom̃en/ daß diſes von an
              <lb/>
            fang falſch geweſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15804" xml:space="preserve">Dann es iſt mehr ein irthum dañ enderung geweſen/
              <lb/>
            wiewol er vylicht auch durch die enderung gemehret worden.</s>
            <s xml:id="echoid-s15805" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15806" xml:space="preserve">Damit du aber diſer ſach ein exempel habeſt/ ſo laß die ſtunden wann der
              <lb/>
            tag am lengſten iſt/ zů Meyland vngeleich ſein/ da dañ die breite xliiij grad
              <lb/>
            hatt/ mit einem dritten theil/ vnd der lengſt tag xv ſtund vnd ein dritheil/
              <lb/>
            welches halbtheil vij ſtund vnnd zwen drittheil iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15807" xml:space="preserve">darumb find ich die erſt
              <lb/>
            ſtund vor vnnd nach mittag x grad/ vnnd l minutenn. </s>
            <s xml:id="echoid-s15808" xml:space="preserve">die ander ſtund/
              <lb/>
            xxij grad/ xxiiij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15809" xml:space="preserve">die dritte xxxv grad/ xxxv minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15810" xml:space="preserve">die vierte
              <lb/>
            li grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s15811" xml:space="preserve">v Minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15812" xml:space="preserve">die fünffte lxix grad/ xxviij Minutẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s15813" xml:space="preserve">die ſechſte lxxxx
              <lb/>
            grad allwegẽ/ die ſibende cx grad/ xxxij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15814" xml:space="preserve">den anfang vnd end deß
              <lb/>
            tags cxxij grad/ xxxxviij Minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15815" xml:space="preserve">Wann nun der bogen R S C außge-
              <lb/>
            theilet/ der des Sommers Solſtitien zůgehört/ vnnd ccxxxxv grad/ vnd
              <lb/>
            xxxvi Minutẽ haltent (wie geſagt iſt) wellend wir auch durch die linien S
              <lb/>
            R vnnd S C die vngeleichen ſtunden der geſtalt einſchreiben. </s>
            <s xml:id="echoid-s15816" xml:space="preserve">dann wann
              <lb/>
            der tag dañ zů mal xv ſtund vnd ein drittheil iſt/ vnd man die xv ſtund vñ
              <lb/>
            xx Minuten durch xij abtheilet/ kom̃et für ein yede vngeleiche ſtund/ ein
              <lb/>
            geleiche vnnd x vij Minuten/ welches dann ein viertheil vnd ein dreyßigeſt
              <lb/>
            theil iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15817" xml:space="preserve">darumb geben wir für ein geleiche ſtund x grad vñ l minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15818" xml:space="preserve">vnd
              <lb/>
            für ein vierten vnd treyßigeſten theil der anderẽ vngeleichen ſtund iij grad
              <lb/>
            vnd xvi minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15819" xml:space="preserve">alſo ſetzen wir daß der fünfften ſtund end von der linien
              <lb/>
            S D xiiij grad vñ vi Minuten ſtande. </s>
            <s xml:id="echoid-s15820" xml:space="preserve">alſo weit wirt auch der ſibendẽ ſtund
              <lb/>
            end dauon ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s15821" xml:space="preserve">darũb bleibend auß der anderen geleichen ſtund viij grad/
              <lb/>
            vnnd xviij minuten/ welche dann für xxiij minuten der ſtund ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15822" xml:space="preserve">Alſo
              <lb/>
            manglend noch ein vngeleiche ſtund zůerfüllen xxxiiij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15823" xml:space="preserve">welches
              <lb/>
            dann das halb/ vnnd der treißigeſt theil der dritten geleichen ſtund iſt/ für
              <lb/>
            welche nemmen wir vij grad vnd xxviiij minuten/ auß der dritten ſtund
              <lb/>
            weytte. </s>
            <s xml:id="echoid-s15824" xml:space="preserve">darumb finden wir daß der viertẽ ſtund end xxix grad vñ liij minu
              <lb/>
            ten von der linien S D ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15825" xml:space="preserve">alſo weit wirt auch der achten ſtund end auff
              <lb/>
            der anderen ſeyten ſein.</s>
            <s xml:id="echoid-s15826" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15827" xml:space="preserve">Der geſtalt wirſt du der vngeleichen ſtunden weytte haben/ wann du an
              <lb/>
            faheſt vonn dem puncten R ihn Orient/ ihn deß circkels theil R S T/ der
              <lb/>
            geſtalt wie du ſichſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s15828" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15829" xml:space="preserve">Mann můß aber den gantzen boden ihn ein gewicht ſtellen/ vnd eben
              <lb/>
            machen/ in dem Mittag Circkel vnnd Horizonten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15830" xml:space="preserve">diſes mag man fein auß
              <lb/>
            der bleywag verſthen.</s>
            <s xml:id="echoid-s15831" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>