Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
811 dcclv
812 dcclvi
813 dcclvij
814 dcclviij
815 dcclix
816 dcclx
817 dcclxi
818 dcclxij
819 dcclxiij
820 dcclxiiij
821 dcclxv
822 dcclxvi
823 dcclxvij
824 dcclxviij
825 dcclxix
826 dcclxx
827 dcclxxi
828 dcclxxij
829 dcclxxiij
830 dcclxxiiij
831 dcclxxv
832
833
834
835
836
837 dcclxxxi
838 dcclxxxij
839 dcclxxxiij
840 dcclxxxiiij
< >
page |< < (dcclxxxi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1108" type="section" level="1" n="115">
          <pb o="dcclxxxi" file="0837" n="837"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1111" type="section" level="1" n="116">
          <head xml:id="echoid-head146" xml:space="preserve">Außzug vonn dem erſten bůch
            <lb/>
          der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors
            <lb/>
          der Artzney zů Meyland/ etc.</head>
          <head xml:id="echoid-head147" xml:space="preserve">Von anfen gen/ materi/ geſtalt/ vnnd
            <lb/>
          nateürlichen bewegungen.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24737" xml:space="preserve">ES iſt auß der altenn Philoſo
              <lb/>
            phen bücheren genůgſam bekannt/ daß nicht
              <lb/>
            lätes in der welt erfunden/ ſonder alles mitt
              <lb/>
            matery erfüllet iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s24738" xml:space="preserve">deßhalbẽ ein wunderbar
              <lb/>
            liecht von verſtendigen erdacht vnd erfun-
              <lb/>
            den wordẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s24739" xml:space="preserve">Man ſoll
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0837-01" xlink:href="fig-0837-01a" number="144">
                <variables xml:id="echoid-variables103" xml:space="preserve">A B C F E D</variables>
              </figure>
            ein geſchirr inn eines
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0837-01" xlink:href="note-0837-01a" xml:space="preserve">wunderbar
                <lb/>
              liecht.</note>
            thurns gſtalt machẽ/
              <lb/>
            ſo allein ein loch ha-
              <lb/>
            be mit D verzeichnet/
              <lb/>
            (damit man es verſtã
              <lb/>
            de) durch welches mã
              <lb/>
            das öl hinein ſchütten mag/ biß das es gar erfüllet
              <lb/>
            iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s24740" xml:space="preserve">es ſoll gantz von gůtem zinn ſein/ wann man di-
              <lb/>
            ſes auch vmbkeret/ wie es jetz ligt/ mag das öl nit zů
              <lb/>
            dem D herauß kom̃en. </s>
            <s xml:id="echoid-s24741" xml:space="preserve">dañ wañ diſes ſo in dem C iſt/ herauß lüffe/ ſtig das
              <lb/>
            ſchwerer hinab/ weil es lär were/ zů dem D/ vnd das inn dem B geweſen zů
              <lb/>
            dem C/ vnd das in dem A were zů dem B. </s>
            <s xml:id="echoid-s24742" xml:space="preserve">deßhalben müſte in dem A etwas
              <lb/>
            läres ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s24743" xml:space="preserve">damit aber nicht läres in dem A bleibe/ ſthet es ſtill. </s>
            <s xml:id="echoid-s24744" xml:space="preserve">alſo thůt jm
              <lb/>
            auch das öl in dem B/ vnd in dem C/ vnd in dem D. </s>
            <s xml:id="echoid-s24745" xml:space="preserve">darũb laufft gar nicht
              <lb/>
            herauß. </s>
            <s xml:id="echoid-s24746" xml:space="preserve">Wie mag es aber zů ghẽ/ ſo dz liecht breñet/ vñ dz öl in dem F verzee
              <lb/>
            ret iſt/ daß durch den kenel E/ das öl auß dem D kom̃en mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s24747" xml:space="preserve">dañ hie möch
              <lb/>
            te yemãd vermeinẽ/ es müſte aber die läre zůgelaſſen werdẽ? </s>
            <s xml:id="echoid-s24748" xml:space="preserve">Dañ ob gleich
              <lb/>
            das öl von der werme hinauß gezogen/ oder von jm ſelbs herab gange/ iſt
              <lb/>
            kein vnderſcheid ſo vyl des lären rechnung belanget. </s>
            <s xml:id="echoid-s24749" xml:space="preserve">Es lernet vns aber
              <lb/>
            die erfarnuß daß das liecht brennet/ vñ das geſchirr alſo allgemach lär wirt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s24750" xml:space="preserve">es faret auch das öl nit von ihm ſelbs hinab. </s>
            <s xml:id="echoid-s24751" xml:space="preserve">darumb iſt deſſen vrſach/ daß
              <lb/>
            das feüwr durch ſein werme das öl ſubteyler vnd dünner machet. </s>
            <s xml:id="echoid-s24752" xml:space="preserve">wañ nun
              <lb/>
            diſes dünn worden/ lauffet es auß vnd geſchwillet/ biß zů des D loch/ vnd
              <lb/>
            ſteiget hie mit der leicht theil überſich inn das geſchirr vnd ampelen/ da wir
              <lb/>
            das A geſchriben haben. </s>
            <s xml:id="echoid-s24753" xml:space="preserve">weil auch vyl lufft darinnen begriffenn/ wirt das
              <lb/>
            orth voll lufft/ vnnd mehret fich alſo nach vnd nach/ weil das öl gantz auß-
              <lb/>
            lauffet. </s>
            <s xml:id="echoid-s24754" xml:space="preserve">darumb můß man hie auch fleißig acht nemmẽ/ daß der kenel D E
              <lb/>
            F nit zůkurtz/ oder das liecht vnnd dachten in dem F zů groß ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s24755" xml:space="preserve">dann es
              <lb/>
            wurd durch diſe beide weg das öl auß großer hitz zů bald auff lauffen/ vnd
              <lb/>
            alſo verſchüttet werden.</s>
            <s xml:id="echoid-s24756" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24757" xml:space="preserve">Auff ſolliche weyß habend die Atheniẽſer ein ampelen vñ liecht erdacht/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>