Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
811 dcclv
812 dcclvi
813 dcclvij
814 dcclviij
815 dcclix
816 dcclx
817 dcclxi
818 dcclxij
819 dcclxiij
820 dcclxiiij
821 dcclxv
822 dcclxvi
823 dcclxvij
824 dcclxviij
825 dcclxix
826 dcclxx
827 dcclxxi
828 dcclxxij
829 dcclxxiij
830 dcclxxiiij
831 dcclxxv
832
833
834
835
836
837 dcclxxxi
838 dcclxxxij
839 dcclxxxiij
840 dcclxxxiiij
< >
page |< < (dcclxxxij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1111" type="section" level="1" n="116">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24757" xml:space="preserve">
              <pb o="dcclxxxij" file="0838" n="838" rhead="Außzug von allen"/>
            ſo ein gantz jar vor Minerue bildnuß gebronnen hatt/ dañ die weite A B C
              <lb/>
            D war gemehret nach anzal der tagẽ im jar. </s>
            <s xml:id="echoid-s24758" xml:space="preserve">Es wirt auch kom̃lich ſein wañ
              <lb/>
            ſie mit einer blateren auff einem eyſenen roſt vmbgeben. </s>
            <s xml:id="echoid-s24759" xml:space="preserve">deßhalben wann
              <lb/>
            man öl in ein groß geſchirr thůt/ vnd der dachten nitt außlöſchet/ mag das
              <lb/>
            liecht ein gantz jar weren. </s>
            <s xml:id="echoid-s24760" xml:space="preserve">es ſoll aber der dachten nit verbrennen/ damit dz
              <lb/>
            liecht nit abgange. </s>
            <s xml:id="echoid-s24761" xml:space="preserve">darumb machet man ihn auß Carpaſiſchem flachs/ dañ
              <lb/>
            er brennet nit/ oder auß der gleſteten ſteinen faden/ wie hernach ſoll ange-
              <lb/>
            zeigt werden.</s>
            <s xml:id="echoid-s24762" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24763" xml:space="preserve">E iſt auch ein ſchöne frag/ wie das waſſer ſo hoch möge überſich faren als
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0838-01" xlink:href="note-0838-01a" xml:space="preserve">wie das waſ-
                <lb/>
              ſer in die höhe
                <lb/>
              komme.</note>
            weit es nidſich geth/ weil es von des lären bewegung gehindert wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s24764" xml:space="preserve">diſes
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0838-01" xlink:href="fig-0838-01a" number="145">
                <variables xml:id="echoid-variables104" xml:space="preserve">B E C D A F</variables>
              </figure>
            mag durch ein exempel genůgſam bewiſen werden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s24765" xml:space="preserve">Nimb ein geſchirr voll waſſer/ welches auffrecht vñ
              <lb/>
            gerad ſtande/ zů oberſt zeichne das E/ vñ zů niderſt
              <lb/>
            das F/ vnd den kenel mit A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s24766" xml:space="preserve">Es ſoll auch ein li-
              <lb/>
            nien C D ſein/ ſo gleich weit võ dem Horizonte/ vñ
              <lb/>
            auffrecht in der wag ſtande. </s>
            <s xml:id="echoid-s24767" xml:space="preserve">dann ſoll man den ke-
              <lb/>
            nel A B C mit waſſer füllen/ vnd das waſſer zů dem
              <lb/>
            C hinauß laſſen/ ſo wirt alles waſſer hinauß lauf-
              <lb/>
            fen/ was ob der linien C D iſt/ vnd gar nicht vnder
              <lb/>
            der liniẽ C D/ ſonder es wirt der kenel voll ſein/ dar-
              <lb/>
            zů das geſchirr biß zů C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s24768" xml:space="preserve">daß diſem alſo/ zeiget das exempel an. </s>
            <s xml:id="echoid-s24769" xml:space="preserve">Es möch
              <lb/>
            te vyleicht yemand ſagen/ diſes hette mögen an dem ort angezeigt werden/
              <lb/>
            wann man von dem waſſer gehandlet. </s>
            <s xml:id="echoid-s24770" xml:space="preserve">welches doch nicht von nötẽ/ dieweil
              <lb/>
            nicht daran gelegen/ ob das geſchirr voll waſſer/ wein/ öl/ oder milch gewe
              <lb/>
            ſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s24771" xml:space="preserve">darumb will ich über diſe erfarnuß vrſach geben. </s>
            <s xml:id="echoid-s24772" xml:space="preserve">Weil das waſſer ſo ob
              <lb/>
            dem C D/ gleich als vyl iſt ſo überſich fahret/ als diſes ſo auß dem C laufft/
              <lb/>
            der kenel ſey weiter oder enger inn dem C dañ in dem A/ dieweil allwegẽ der
              <lb/>
            gantz kenel voll iſt/ wirt das waſſer allzeit leichter/ ſo zů dem C herauß lauf
              <lb/>
            fet. </s>
            <s xml:id="echoid-s24773" xml:space="preserve">Daß aber das waſſer ob dem C D leichter dann im C/ iſt diſe vrſach/
              <lb/>
            weil das waſſer ob dem C D begert hinab zůfaren/ vnd aber das in dem C
              <lb/>
            vorhin daniden iſt/ trucket es das waſſer zůſammen/ vnd treibt das in den
              <lb/>
            känel. </s>
            <s xml:id="echoid-s24774" xml:space="preserve">was aber vnder dem C D/ begert nitt inn dem C zůſein/ dann das C
              <lb/>
            ſthet etwas höher/ darumb will es nit hinauff fahren. </s>
            <s xml:id="echoid-s24775" xml:space="preserve">Das waſſer aber ſo
              <lb/>
            auß dem C laufft/ gibt nit vrſach nachzůgedencken/ wiewol es etwas nide-
              <lb/>
            rer dann diſes ſo in dem geſchirr iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s24776" xml:space="preserve">dann diſe anziehung beſchicht darumb/
              <lb/>
            daß es aneinanderen hanget. </s>
            <s xml:id="echoid-s24777" xml:space="preserve">wz aber aneinander iſt/ beſchicht auß der dün
              <lb/>
            ne/ welche doch nicht ſein mag/ weil dz waſſer zů vorderſt des känel bey dem
              <lb/>
            Cherauß lauffet.</s>
            <s xml:id="echoid-s24778" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24779" xml:space="preserve">Es wirt aber diſer gantz handel durch diſes argument vollbracht/ daß di
              <lb/>
            ſes waſſer/ ſo ein anders ſoll hernach ziehen/ můß in dem geſchirr begriffen
              <lb/>
            ſein/ dann on diſes mag es ſich nit zertheilen/ vnnd wirt alſo durch den zů-
              <lb/>
            kommenden lufft gefürdert/ damit das ding ſo aneinanderen iſt/ zů {der} wag
              <lb/>
            komme. </s>
            <s xml:id="echoid-s24780" xml:space="preserve">Wann dann das mundloch C etwas niderer/ wirt es darzů trin-
              <lb/>
            gen/ wann es aber höher/ fahret es nit hinab. </s>
            <s xml:id="echoid-s24781" xml:space="preserve">dann diſes ſo gegen dem vnde
              <lb/>
            ren theil über ſthet/ als das A/ můß hinauff zů dem C kommen/ welches
              <lb/>
            gegen dem D ſthet.</s>
            <s xml:id="echoid-s24782" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24783" xml:space="preserve">Wann aber das waſſer zům erſten hinab fahret/ demnach hinauff ſtei-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0838-02" xlink:href="note-0838-02a" xml:space="preserve">wie das waſ-
                <lb/>
              ſer zů leitten.</note>
            get/ als in nachuolgender figur/ auß dem A in das B/ vnd darnach in das
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>