Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
831 dcclxxv
832
833
834
835
836
837 dcclxxxi
838 dcclxxxij
839 dcclxxxiij
840 dcclxxxiiij
841 dcclxxxv
842 dcclxxxvi
843 dcclxxxvij
844 dcclxxxviij
845 dcclxxxix
846 dccxc
847 dccxci
848 dccxcij
849 dccxciij
850 dccxciiij
851 dccxcv
852 dccxcvi
853 dccxcvij
854 dccxcviij
855 dccxcix
856 dccc
857 dccci
858 dcccij
859 dccciij
860 dccciiij
< >
page |< < (dccciij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1117" type="section" level="1" n="117">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25416" xml:space="preserve">
              <pb o="dccciij" file="0859" n="859" rhead="Subteilen ſachen."/>
            hinab ſteyget/ vnnd feſter geſchütlet/ wirt das vnder theil ſo nit faſt rein iſt
              <lb/>
            auch hinauß gebeütlet in das L M/ zů leſt faret alles kriſch zů deß ſib mũd
              <lb/>
            loch G hinab in das L O. </s>
            <s xml:id="echoid-s25417" xml:space="preserve">Alſo wirt alles in drey theil abgeſundert/ das rei-
              <lb/>
            neſt mäl in M N/ das grob mäl in M L/ das kriſch in L O. </s>
            <s xml:id="echoid-s25418" xml:space="preserve">dz mäl aber wel
              <lb/>
            ches hin vnnd har ſteübt/ můß zů leſt wider in ſein orth kom̃en/ damit gar
              <lb/>
            nicht verloren werde/ dann der trog ſthet niendert offen.</s>
            <s xml:id="echoid-s25419" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25420" xml:space="preserve">Es můß aber dz ſib F G nit gar zů gäch ſthen/ wie ein yeder ſelbs wol ver
              <lb/>
            ſthen mag/ dann ſonſt wurde das mäl zů dem G kommen/ vnnd mit ſampt
              <lb/>
            dem kriſch hinauß geworffen werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s25421" xml:space="preserve">Darumb wann du die ſtud L zů deß
              <lb/>
            ſib mundloch ſetzen/ oder ein andere ſtud in das P darzů ſtelleſt/ vnnd hie
              <lb/>
            mit auch das mundloch G zů oberſt etwas beügeſt/ wirſt du nit für einen
              <lb/>
            haller mäl verlieren.</s>
            <s xml:id="echoid-s25422" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25423" xml:space="preserve">Nun ſolt du mercken was du für ein nutz auß diſem inſtrument habẽ mö
              <lb/>
            geſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s25424" xml:space="preserve">zů erſt mag man mit eines menſchẽ arbeit/ welcher das rad vm̃treibt/
              <lb/>
            das mäl auff die ſchüßlen ſchüttet/ vnnd wann alle orth voll werden/ das
              <lb/>
            geredert mäl vnnd das kriſch zůſammen thůt/ ſo vyl auß richten/ als wañ
              <lb/>
            ſonſt drey etwas beütleten. </s>
            <s xml:id="echoid-s25425" xml:space="preserve">Zů dem anderen/ weil hie kein groſſe arbeit auch
              <lb/>
            gar nit ſchedlich/ mag es ein yeder außrichten/ vnd mag mä hie zů gar ring
              <lb/>
            die leüt beſtellen/ dann ſo man ſonſt beütler dingen ſolte. </s>
            <s xml:id="echoid-s25426" xml:space="preserve">Zum dritten wirt
              <lb/>
            das mälalles hie geſamlet vnnd nicht verloren/ ſo doch ſonſt in dem rederẽ
              <lb/>
            oder beütlen/ von wegen der arm vnnd henden bewegung/ die löcher offen
              <lb/>
            ſthond/ ſo weit man die arm hinder vnd fürſich zeücht/ deßhalben auch ein
              <lb/>
            gůter theil mäl verloren wirt.</s>
            <s xml:id="echoid-s25427" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25428" xml:space="preserve">Hie zů dienet auch weil das leinen ſib allein zitteret/ wirt es nit bald zer-
              <lb/>
            brochen/ ia es weret vyl lenger dann wann die menſchen ſolliches mitt denn
              <lb/>
            henden beütleten. </s>
            <s xml:id="echoid-s25429" xml:space="preserve">dann ſie müßen das ſib hin vnd wider ſtarck zerſchütlen.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s25430" xml:space="preserve">Man bedarff auch minder zeytt darzů/ vnnd kommet das rein mäl beßer
              <lb/>
            harfür/ alſo daß das kriſch oder kleyen allein beleibt. </s>
            <s xml:id="echoid-s25431" xml:space="preserve">Diſes mag alles berei
              <lb/>
            tet werden/ dem hauß vnd den menſchen on ſchaden/ dañ es wirt niemand
              <lb/>
            dardurch beſudlet. </s>
            <s xml:id="echoid-s25432" xml:space="preserve">Es machet auch diſes inſtrumẽt noch ſeiner natur zwey-
              <lb/>
            erley oder dreyerley mäl/ welches von den beütleren/ allein durch ein vnge
              <lb/>
            wüſſe vnnd vnbeſtendige můtmaßung beſchehen mag.</s>
            <s xml:id="echoid-s25433" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25434" xml:space="preserve">Wir wellend aber wider zů dem lufft kommen/ welcher ſich biß an denn
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0859-01" xlink:href="note-0859-01a" xml:space="preserve">Man entpfin-
                <lb/>
              det dẽlufft nit</note>
            himmel erſtrecket/ vnnd zů obereſt am reineſten iſt/ vnnd Aether geheiſſen
              <lb/>
            wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s25435" xml:space="preserve">Man mag auch durch die ſinn deß lufft nit entpfinden/ weil er noch
              <lb/>
            ſeiner ſubſtantz gantz rein iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s25436" xml:space="preserve">Diſes iſt von der thieren wegen beſchehẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s25437" xml:space="preserve">dañ
              <lb/>
            wann diſer geferbet/ wurde alles das geſehen wirt/ ſolliche farb haben. </s>
            <s xml:id="echoid-s25438" xml:space="preserve">dañ
              <lb/>
            wann man durch grienes glaß oder augſpiegel ſicht/ vermeinet man es ſeye
              <lb/>
            alles grün/ alſo wann der lufft geferbet/ wurde alles die ſelbige farb haben.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s25439" xml:space="preserve">alſo wurde nach deſſen geruch/ alles ein geruch oder geſchmack bekommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s25440" xml:space="preserve">
              <lb/>
            darzů wann diſer ſüß oder räß were/ wurde alles alſo ſein.</s>
            <s xml:id="echoid-s25441" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25442" xml:space="preserve">Dergeleichen wann er etwan warm worden/ als jm ſommer/ vermeinet
              <lb/>
            man es ſeye alles warm. </s>
            <s xml:id="echoid-s25443" xml:space="preserve">Darumb mag mann auch zů nacht alles getöß vyl
              <lb/>
            baß hören dann in dem tag. </s>
            <s xml:id="echoid-s25444" xml:space="preserve">dañ im tag hatt der lufft etwas getöß an jm.</s>
            <s xml:id="echoid-s25445" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25446" xml:space="preserve">Deßhalben damit er möchte alles an ſich nem̃en/ die geſchmack/ geruch/
              <lb/>
            getöß/ farben/ warm vnnd kalt/ vnnd ſolliche den entpfindlichen ſinnen
              <lb/>
            eroffnen/ hatt die natur in von diſen allen ledig beſchaffen.</s>
            <s xml:id="echoid-s25447" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s25448" xml:space="preserve">Wann der lufft eingeſchloſſen verderbt er alle lebbaffte ding/ vnnd er-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>