Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
871 dcccxv
872 dcccxvi
873 dcccxvii
874 dcccxviii
875 dcccxix
876 dcccxx
877 dcccxxi
878 dcccxxii
879 dcccxxiii
880 dcccxxiiii
881 dcccxxv
882 dcccxxvi
883 dcccxxvii
884 dcccxxviii
885 dcccxxix
886 dcccxxx
887 dcccxxxi
888 dcccxxxii
889 dcccxxxiii
890 dcccxxxiiii
891 dcccxxxv
892 dcccxxxvi
893 dcccxxxvii
894 dcccxxxvii
895 dcccxxxix
896 dcccxl
897 dcccxli
898 dcccxlii
899 dcccxliii
900 dcccxliiii
< >
page |< < (dcccxxiii) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1117" type="section" level="1" n="117">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26114" xml:space="preserve">
              <pb o="dcccxxiii" file="0879" n="879" rhead="Subteilen ſachen."/>
            ſolliches nitt nur ein wenig.</s>
            <s xml:id="echoid-s26115" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26116" xml:space="preserve">Darumb vermeinet Herodotus inn ſeinem anderen bůch/ daß diſes ein
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0879-01" xlink:href="note-0879-01a" xml:space="preserve">Nilus la@ff@@
                <lb/>
              über.</note>
            vrſach ſeye/ daß der Nilus in Egypten alſo überlauffe. </s>
            <s xml:id="echoid-s26117" xml:space="preserve">Dann deſſen mei-
              <lb/>
            nung iſt/ daß der Nilus wann die Sonn in dem ſommer am höchſten iſt/
              <lb/>
            anfahe auff lauffen/ vnnd wachſe fünfft vnnd viertzig nochuolgende tag/
              <lb/>
            begieſſe Egypten land/ vnnd falle faſt inn ſo vyl tagenn wider nider.</s>
            <s xml:id="echoid-s26118" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26119" xml:space="preserve">Vor alten zeyttenn/ nammlich als Herodotus gelebet/ brachte vierze-
              <lb/>
            hen ellenbogenn hoch ein große fruchtbarkeit/ vnnd acht ellenbogenn ein
              <lb/>
            cheüwrung.</s>
            <s xml:id="echoid-s26120" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26121" xml:space="preserve">Harnoch zů Strabonis zeyten wůchs er nit alſo faſt/ vnd mochte nit zů
              <lb/>
            acht ellenbogen kommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s26122" xml:space="preserve">Zů vnſeren zeyten aber hatt ſich eintweders der
              <lb/>
            jrrthumb geoffenbaret/ oder die wachſung geenderet. </s>
            <s xml:id="echoid-s26123" xml:space="preserve">dann wann er biß in
              <lb/>
            fünffzehen ellenbogen hoch wachſet/ gibt es ein fruchtbares jar. </s>
            <s xml:id="echoid-s26124" xml:space="preserve">von fünff-
              <lb/>
            zehen aber biß zů achtzehen/ gibt es etwas ſchaden/ vnd entſthet große ge-
              <lb/>
            fahr. </s>
            <s xml:id="echoid-s26125" xml:space="preserve">Wann er aber über diſes kommet/ ſo ertrincket Egypten vnnd leidet
              <lb/>
            große not/ vnd iſt zů beſorgen es gange alles zů grund. </s>
            <s xml:id="echoid-s26126" xml:space="preserve">wann es von xv biß
              <lb/>
            zů xij hinab get/ bringt es ein theüwrung/ wölche doch nit groß iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26127" xml:space="preserve">aber võ
              <lb/>
            xij biß zů x ein große theüwrung. </s>
            <s xml:id="echoid-s26128" xml:space="preserve">Darunder kommet er gar nicht. </s>
            <s xml:id="echoid-s26129" xml:space="preserve">Diſes iſt
              <lb/>
            die gegenwürtige vnd waarhaffte hiſtorien mit dem Nilo.</s>
            <s xml:id="echoid-s26130" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26131" xml:space="preserve">Ich will aber wider zů Herodoto kommen/ wölliches meinung von deß
              <lb/>
            Nili wachſung/ ſo nitt recht verdollmetſchet/ vnnd noch übler verſtan-
              <lb/>
            den/ ich neüwlich erkläret vnnd außgelegt hab. </s>
            <s xml:id="echoid-s26132" xml:space="preserve">Diſe meinung hatt auch
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0879-02" xlink:href="note-0879-02a" xml:space="preserve">1@ vnd 17 libr.
                <lb/>
              Geographia.</note>
            Strabo beſtetiget.</s>
            <s xml:id="echoid-s26133" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26134" xml:space="preserve">Es ſoll auch diſer handel niemandt wunderen/ dieweil Nilus an denen
              <lb/>
            orthen entſpringet/ da die Sonn inn vnſerem ſommer den winter bringet/
              <lb/>
            vnnd ibres winter anfang iſt/ da durch ſchnee vnnd regen kommend/ wöl-
              <lb/>
            liche den fluß machend an zů ghond/ vnd alſo vrſach ſeind daß er überlauf-
              <lb/>
            fet. </s>
            <s xml:id="echoid-s26135" xml:space="preserve">Es iſt aber jetzund mitt der zeytt der außlauff vyl größer worden. </s>
            <s xml:id="echoid-s26136" xml:space="preserve">dann
              <lb/>
            zů Strabonis zeytten warden die felder in ſechtzig tagen wider trocken. </s>
            <s xml:id="echoid-s26137" xml:space="preserve">Es
              <lb/>
            iſt auch deß fluß größe ein vrſach ſolliches außlauff. </s>
            <s xml:id="echoid-s26138" xml:space="preserve">Dann wie Arrianus
              <lb/>
            ſchreibet/ iſt Ganges der aller gröſte fluß/ darnach Indus/ auff diſen Ni-
              <lb/>
            lus. </s>
            <s xml:id="echoid-s26139" xml:space="preserve">Darum̃ zellet man zů erſten Gangen/ zům anderen Indum/ zům drit-
              <lb/>
            ten Nilum/ vnnd zů dem vierten die Chůnauw.</s>
            <s xml:id="echoid-s26140" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26141" xml:space="preserve">Der fünfft iſt inn Lybia/ vnnd wirt von Ptolemeo Niger genennet/
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0879-03" xlink:href="note-0879-03a" xml:space="preserve">Groſse flůſs.</note>
            wöllicher nitt kleiner dann Nilus iſt/ vnnd wachſet in demm gebirg Tha-
              <lb/>
            la. </s>
            <s xml:id="echoid-s26142" xml:space="preserve">Diſer fluß wirt auff den heüttigen tag vonn den Luſitanieren Senega
              <lb/>
            genennet. </s>
            <s xml:id="echoid-s26143" xml:space="preserve">Es lauffet gar kein fluß inn den Nilum. </s>
            <s xml:id="echoid-s26144" xml:space="preserve">Arrianus ſagt/ es habe
              <lb/>
            Aceſines/ wölcher inn den Indum lauffet/ faſt bey vier tauſent ſchritt inn
              <lb/>
            der breitte. </s>
            <s xml:id="echoid-s26145" xml:space="preserve">Wo der Ganges an dem aller engeſten iſt/ hatt er zwölff tauſent
              <lb/>
            vnnd fünff hundert ſchritt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26146" xml:space="preserve">da er breitt iſt/ ſicht man gar kein end.</s>
            <s xml:id="echoid-s26147" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26148" xml:space="preserve">Sonſt habend die Hiſpanier (wann es waar iſt was man ſagt) vngleüb-
              <lb/>
            liche große flüß inn Braſilien erfunden/ welliche bey ſechtzig tauſent ſchritt
              <lb/>
            weyt ſeind da ſie in das meer lauffend.</s>
            <s xml:id="echoid-s26149" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26150" xml:space="preserve">Es iſt auch ein fluß Maragnonus/ wöllicher neüntzig tauſent ſchritt
              <lb/>
            breitt/ da er inn das meer lauffet. </s>
            <s xml:id="echoid-s26151" xml:space="preserve">vnnd demnoch ein anderer/ iſt hundert
              <lb/>
            vnnd zwentzig tauſent ſchritt breitt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26152" xml:space="preserve">diſe ſeind beid an dem mitnachtiſchen
              <lb/>
            geſtad bey Paria. </s>
            <s xml:id="echoid-s26153" xml:space="preserve">Doch enderend ſich etwan die größe mitt der zeytt.</s>
            <s xml:id="echoid-s26154" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26155" xml:space="preserve">Dann es iſt inn allenn tödtlichen dingen ein enderung. </s>
            <s xml:id="echoid-s26156" xml:space="preserve">dann die flüß/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>