Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
881 dcccxxv
882 dcccxxvi
883 dcccxxvii
884 dcccxxviii
885 dcccxxix
886 dcccxxx
887 dcccxxxi
888 dcccxxxii
889 dcccxxxiii
890 dcccxxxiiii
891 dcccxxxv
892 dcccxxxvi
893 dcccxxxvii
894 dcccxxxvii
895 dcccxxxix
896 dcccxl
897 dcccxli
898 dcccxlii
899 dcccxliii
900 dcccxliiii
901 dcccxlv
902 dcccxlvi
903 dcccxlvii
904 dcccxlviii
905 dcccxlix
906 dcccl
907 dcccli
908 dccclii
909 dcccliii
910 dcccliiii
< >
page |< < (dcccxxxii) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1117" type="section" level="1" n="117">
          <pb o="dcccxxxii" file="0888" n="888" rhead="Außzug von allen"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26419" xml:space="preserve">Es habend auch die waſſer die krafft/ daß dz ein andere erdgewechs har-
              <lb/>
            für bringt dann das ander/ wie man dann allzeit acht genommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s26420" xml:space="preserve">dañ der
              <lb/>
            fluß Meander bringt Tamariſcen ſtauden. </s>
            <s xml:id="echoid-s26421" xml:space="preserve">Aſopus in Beotia bringt bin-
              <lb/>
            tzen mit tieffen wurtzlen/ der Nilus hatt vyl pferſigbäüm vmb ſich. </s>
            <s xml:id="echoid-s26422" xml:space="preserve">man
              <lb/>
            mag auch auß diſen abnemmen/ was die waſſer für ein krafft habend.</s>
            <s xml:id="echoid-s26423" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26424" xml:space="preserve">Es ſeind etliche ſchwer/ vnd die andere leicht. </s>
            <s xml:id="echoid-s26425" xml:space="preserve">Ein yedes waſſer welches
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0888-01" xlink:href="note-0888-01a" xml:space="preserve">waſſer ſchwe
                <lb/>
              re vnd leichte.</note>
            zůobereſt fahret/ iſt das leichteſt/ nit allein in den flüſſen/ ſonder auch inn
              <lb/>
            bronnen vnd ſodbronnẽ/ als Ariſtoteles bezeüget. </s>
            <s xml:id="echoid-s26426" xml:space="preserve">hargegen iſt das ſchwe-
              <lb/>
            reſt am boden/ dann es haben die theil ein arth mit dem gantzen. </s>
            <s xml:id="echoid-s26427" xml:space="preserve">was leicht
              <lb/>
            iſt das fahret überſich/ vnd wz ſchwer iſt das fallet zůboden. </s>
            <s xml:id="echoid-s26428" xml:space="preserve">Es zeigt Stra
              <lb/>
            boin dem xv bůch bey dem end an/ daß das waſſer Euleus vmb den fünff-
              <lb/>
            zehenden theyl leichter/ dann andere waſſer ſey.</s>
            <s xml:id="echoid-s26429" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26430" xml:space="preserve">Wir wöllen aber von diſem auff der waſſer wunderwerck kommen/ dann
              <lb/>
            es ſeind etliche waſſer alſo krefftig/ daß ſie auch das holtz in ſtein verkeeren.</s>
            <s xml:id="echoid-s26431" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26432" xml:space="preserve">Es zeigt Albertus Magnus an/ daß zů ſeinen zeiten in dem Deñmarcki-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0888-02" xlink:href="note-0888-02a" xml:space="preserve">waſſer wun-
                <lb/>
              derwerck.</note>
            ſchen meer bey der ſtatt Lübeck ein aſt von einem baum erfundẽ ſeye/ mit
              <lb/>
            einem näſt vnd den jungen/ welche mit ſampt dem baum vnd näſt in ſtein
              <lb/>
            verkeert warend/ vnnd behielten doch ihr purpur farb. </s>
            <s xml:id="echoid-s26433" xml:space="preserve">Es ſagt auch Ge-
              <lb/>
            orgius Agricola/ daß in Elbogano bey der ſtatt Falcken/ gantze dañen mit
              <lb/>
            den rinden ſeyend zůſtein worden/ vnnd ſeyend in den ſpelten pyrit ſtein ge
              <lb/>
            legen. </s>
            <s xml:id="echoid-s26434" xml:space="preserve">Darzů bekennet Domitius Bruſonius/ daß inn dem bach Sylar/
              <lb/>
            welcher vmb den berg/ ſo in der Vrſentiner oder Conturſier lãdtſchafft ge-
              <lb/>
            legen/ lauffet/ die bletter vnd äſt von den bäumen zů ſtein werden/ vnnd
              <lb/>
            ſolliches nit von hörſagen/ ſonder auß jm ſelbs/ weil er ein einwoner deſſel-
              <lb/>
            bigen lands iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26435" xml:space="preserve">es zeigend aber die manigfaltige rinden inn den ſteinen die
              <lb/>
            jarzaal an. </s>
            <s xml:id="echoid-s26436" xml:space="preserve">Alſo werden auch die tropffen von den Gotiſchen bruñen zů ſtei
              <lb/>
            nen. </s>
            <s xml:id="echoid-s26437" xml:space="preserve">Darzů in Dacia wirt das waſſer Cepuſien ſteinen/ wann man es in
              <lb/>
            die eimer ſchüttet. </s>
            <s xml:id="echoid-s26438" xml:space="preserve">Es habend aber diſe nit alle ein art. </s>
            <s xml:id="echoid-s26439" xml:space="preserve">dann welche ander
              <lb/>
            ding durch die werme in ſtein verenderen/ mögend ſicher getruncken wer-
              <lb/>
            den/ dann es werden die bintzſtein bey allen warmen waſſeren. </s>
            <s xml:id="echoid-s26440" xml:space="preserve">welche brun
              <lb/>
            nen aber der maßen erherten/ die haben auß kelte des gyps art/ vnd etwas
              <lb/>
            gifft in jnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s26441" xml:space="preserve">dann die kelte erhertet alle ding/ vnd macht ſie zů ſtein.</s>
            <s xml:id="echoid-s26442" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s26443" xml:space="preserve">Deßhalben iſt faſt allwegen in der flüß boden/ darzů von wegen des ſte-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0888-03" xlink:href="note-0888-03a" xml:space="preserve">wie die ſtein
                <lb/>
              wachſend.</note>
            tigen lauffs/ ein großer hauffen ſtein/ es fahrend dañ diſe gar langſam da-
              <lb/>
            har. </s>
            <s xml:id="echoid-s26444" xml:space="preserve">Doch wachſend die ſtein inn dem meer alſo/ wie Ariſtoteles bezeügt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s26445" xml:space="preserve">wann die wellen zůſammen ſchlagẽ wirt ein ſchaum/ welcher von anderen
              <lb/>
            wällen wider hert zůſam̃en getriben/ vnd zůletſt durch dz ſaltz auffgetröck-
              <lb/>
            net/ das rein ſand an ſich nim̃et/ vnd zů ſtein wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26446" xml:space="preserve">Vnd ob wol diſes allein
              <lb/>
            von den meerſtein geredt/ ſoll es doch von allen ſteinen verſtanden werdẽ/
              <lb/>
            ſo in den waßeren wachſend. </s>
            <s xml:id="echoid-s26447" xml:space="preserve">In den flüſſen aber vnd bechen/ oder broñen/
              <lb/>
            iſt die kelte an ſtatt des ſaltzes/ welche zůſammen treibt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26448" xml:space="preserve">Es werden aber
              <lb/>
            inn Torrenten oder bächen/ welche vnderweilen von dem regen anghond/
              <lb/>
            vnnd in den lauffenden waſſeren mehr ſtein/ dann das ſand iſt reiner/ die
              <lb/>
            kelte größer/ vnnd mehr ſchaum vorhandenn. </s>
            <s xml:id="echoid-s26449" xml:space="preserve">darzů iſt offenbar/ daß der
              <lb/>
            ſchaum vonn dem feißteren theil des waſſers wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s26450" xml:space="preserve">darumb lebend die waſ-
              <lb/>
            ſer/ dann der geſtalt kommend auch die kreüter vñ andere erdgewechs har
              <lb/>
            für. </s>
            <s xml:id="echoid-s26451" xml:space="preserve">Darumb ſeind wir dem Ariſtoteli vyl gůts ſchuldig/ von welchem vns
              <lb/>
            die fundament vnd anlaß geben zů allen gůten dingen.</s>
            <s xml:id="echoid-s26452" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>