Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
891 dcccxxxv
892 dcccxxxvi
893 dcccxxxvii
894 dcccxxxvii
895 dcccxxxix
896 dcccxl
897 dcccxli
898 dcccxlii
899 dcccxliii
900 dcccxliiii
901 dcccxlv
902 dcccxlvi
903 dcccxlvii
904 dcccxlviii
905 dcccxlix
906 dcccl
907 dcccli
908 dccclii
909 dcccliii
910 dcccliiii
911 dccclv
912 dccclvi
913 dccclvii
914 dccclviii
915 dccclix
916 dccclx
917 dccclxi
918 dccclxij
919 dccclxiii
920 dccclxiiii
< >
page |< < (dcccliii) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1242" type="section" level="1" n="121">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27041" xml:space="preserve">
              <pb o="dcccliii" file="0909" n="909" rhead="Subteilen ſachen."/>
            darnoch ſchlecht man mit einem hämerlin was nider vnd geſtoſſen ſoll ſein.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s27042" xml:space="preserve">wölches obſich ſoll ghen/ mag von wegen deß bleyes nit vnderſich getruckt
              <lb/>
            werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s27043" xml:space="preserve">alſo erſcheinen der thieren vnd kreüteren bildtnuſſen nitt andereſt
              <lb/>
            als wann ſie in wachs getrucket/ vnd mit ſcharpffen meſſer linen außgehau
              <lb/>
            wen vnd bereitet weren. </s>
            <s xml:id="echoid-s27044" xml:space="preserve">Wañ aber das eyſen weil es glüend iſt/ in kaltẽ waſ
              <lb/>
            ſer außgelöſchet/ wirt es hert/ gar nit ſchmidig/ vnd vnzerbrechlich/ dann
              <lb/>
            von der kelte deß waſſers wirt dz feüwr zwungen/ daß darinnen iſt/ vnd die
              <lb/>
            feüchtigkeit geſchwind verzeeret.</s>
            <s xml:id="echoid-s27045" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27046" xml:space="preserve">Es ſchreibtt Gonzalus Fernandus Ouiedus in dẽ ſiebendẽ bůch von den
              <lb/>
            Indiſchen ſachen (ein herrlicher mann dem wol zů glauben) daß die Indi-
              <lb/>
            er ſo ſie gefangen/ mit ſand/ vnd mit deß krauts Cabuie faden jre fůßeyſen
              <lb/>
            aufflöſen/ daruon zů fliehen. </s>
            <s xml:id="echoid-s27047" xml:space="preserve">Wölliches auch gantz breüchlich in der Inſel
              <lb/>
            Hiſpaniola. </s>
            <s xml:id="echoid-s27048" xml:space="preserve">Iſt nun dem alſo/ ſo můß der faden mechtig ſtarck vnd wider-
              <lb/>
            ſpennig ſein/ daß er vyl gezogen möge werden/ vnd geſchwind gefüret/ dan
              <lb/>
            nethin breit vnd eben/ damit das ſand nit widerumb auff ſpringe. </s>
            <s xml:id="echoid-s27049" xml:space="preserve">das ſand
              <lb/>
            aber můß dünn/ rauch/ vnd hert ſein/ als dz ſand deß Smirgelſtein/ ſonſt
              <lb/>
            möchte das eyſen nit geſchnitten werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s27050" xml:space="preserve">Er ſagt auch daß man alſo die an
              <lb/>
            cher zertheil. </s>
            <s xml:id="echoid-s27051" xml:space="preserve">dañ ſo man mit langwirigen/ fleiſſigen/ vnd geſchwindẽ zugẽ
              <lb/>
            die ſtein zertheilet/ ſolt es dañ ein wunder von dem eyſen ſein? </s>
            <s xml:id="echoid-s27052" xml:space="preserve">Er iſt beſſer
              <lb/>
            dann kein feilen/ dann man höret jn nit/ darumb ſeind die vngehörigen fei-
              <lb/>
            len gar dünn/ vnd ſchneiden gemach/ daß man ſie nicht höret.</s>
            <s xml:id="echoid-s27053" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27054" xml:space="preserve">Der ſtahel iſt edler weder das eyſen/ vnd iſt zweyerley/ namlich gemach-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0909-01" xlink:href="note-0909-01a" xml:space="preserve">Stahel.</note>
            ter/ vñ ſelbs gewachſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s27055" xml:space="preserve">Ieder iſt hert/ vnd darüb zerbrüchlicher weder dz
              <lb/>
            eyſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s27056" xml:space="preserve">Der gemachet wirt auß dem herteſten vnd ſauberſten eyſen/ vnd von
              <lb/>
            marmorſtein. </s>
            <s xml:id="echoid-s27057" xml:space="preserve">Der beſt iſt der von kleinen vnd weiſſen kernen ſcheint/ nicht
              <lb/>
            roſtig/ kein ſpalt hat/ auch leichter dañ das eyſen iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s27058" xml:space="preserve">Wann er wol gereini-
              <lb/>
            get/ darnoch glüend/ mit rättich ſafft/ vnd mit erdtwürmen waſſer/ zů ge-
              <lb/>
            leicher maß/ drey oder viermalen abgeloſchen iſt/ ſo zerſchneidt er eyſen wie
              <lb/>
            bley. </s>
            <s xml:id="echoid-s27059" xml:space="preserve">Der beſt ſtahel iſt/ wölcher das gold mit geleichem gewicht/ an gelt ü-
              <lb/>
            bertriffet. </s>
            <s xml:id="echoid-s27060" xml:space="preserve">Daß aber das eyſen gereiniget/ vnd edel werde/ lernet Ariſtote-
              <lb/>
            les in Meteoris/ da er ſpricht/ das eyſen offt außglüet/ wirt gereiniget. </s>
            <s xml:id="echoid-s27061" xml:space="preserve">vnd
              <lb/>
            was jrrdiſch in jm iſt/ wirt zů ſchüpen/ vnd wirt es ſtahel.</s>
            <s xml:id="echoid-s27062" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s27063" xml:space="preserve">Damit die Metalliſchen geſchirr nit brechen/ ſollen allwegen drey
              <lb/>
            o{der} vier mit einander geweſchen werden/ vñ ſo das erſt gerei-
              <lb/>
            niget/ ſoll das letſt darfür geſetzet werden/ vnd alſo
              <lb/>
            noch vnnd noch. </s>
            <s xml:id="echoid-s27064" xml:space="preserve">dann der geſtalt mögend ſie
              <lb/>
            nit gebogen/ oder einerley beülen
              <lb/>
            bekommen.</s>
            <s xml:id="echoid-s27065" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>