Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N1087E" type="main">
              <s id="N1089E">
                <pb pagenum="14" xlink:href="005/01/022.jpg"/>
              gis participat de motu recto, ac naturali à quo prouenit ipſa
                <lb/>
              maior velocitas tanquam à cauſa intrinſeca, & hoc ita ſe ha­
                <lb/>
              bere demonſtratur ex principijs geometricis. </s>
              <s id="N108B0">Similiter non
                <lb/>
              ex alio dicimus rotunda corpora ſuper planum, facilius mo­
                <lb/>
              ueri, niſi quia parua vel minima ſui parte planum contingám,
                <lb/>
              ac minus offenſant. </s>
              <s id="N108B9">
                <expan abbr="Idq.">Idque</expan>
              probatur eo quòd circulus tangat in
                <lb/>
              puncto, ac magis à plano ſemotum efficiat angulum. </s>
              <s id="N108C1">Quæ
                <lb/>
              deſumuntur ex geometricis,
                <expan abbr="ſuntq.">ſuntque</expan>
              veræ cauſæ ipſius mobili­
                <lb/>
              taris facilioris quæ de rotundis corporibus aſſeueratur. </s>
              <s id="N108CC">Quod
                <lb/>
              cum in omnibus concluſionibus mechanicis obſeruetur, vt
                <lb/>
              per ſe conſtat, palàm conuincitur, eas conſtituere notitiam
                <lb/>
              quandam rerum ſiue effectuum procedentem ex cognitione
                <lb/>
              cauſæ illorum, ac proinde per diſcurſum & illationem virtute
                <lb/>
              medij, nempe ipſius cauſæ præcognitæ, ex notitia
                <expan abbr="antecedẽ-tis">anteceden­
                  <lb/>
                tis</expan>
              deueniendo in notitiam conſequentis, quod eſt ſecundum
                <lb/>
              hanc conditionem participare propriam rationem ſcientiæ. </s>
            </p>
            <p id="N108E1" type="main">
              <s id="N108E3">Deinde probatur, nam ea quæ per mechanicam notitiam
                <lb/>
              ex cauſis proprijs cognoſcuntur, tàm neceſſario ab ipſis cau­
                <lb/>
              ſis procedunt, vt non poſſint aliter ſe habere, quæ erat altera
                <lb/>
              conditio propriæ ſcientiæ. </s>
              <s id="N108EC">Neque enim contingenter pon­
                <lb/>
              dus libræ aut vectis magis grauitat in parte remotiori à fulci­
                <lb/>
              mento ex eo quòd pars diametri, quæ plus à centro circuli
                <lb/>
              diſceſſerit, magis ab eadem virtute moueri ſuapte natura
                <lb/>
              præualeat: ſed neceſſariò ac ineffabiliter, cùm neceſſariò li­
                <lb/>
              bra aut vectis in ſuo proprio motu conſtituatur veluti diame­
                <lb/>
              ter circuli; & hoc quod eſt pondus in parte diſtantiori à ful­
                <lb/>
              cimento quod eſt centrum, magis grauitare ſeu efficaciùs de­
                <lb/>
              orſum impellere eſſentialiter dependeat ab eo, quod eſt par­
                <lb/>
              tem illam diſtantiorem à centro aptiorem eſſe ad motum, vt
                <lb/>
              apertiſſimè ex geometricis principijs demonſtrabitur. </s>
              <s id="N10903">Nec
                <lb/>
              per accidens eſt, longiùs ferri miſſilia funda, quàm manu miſ­
                <lb/>
              ſa, quia in motu circulari qui fit per emiſſionem, ſeu proie­
                <lb/>
              ctionem, magis illa diſtant à centro per fundæ vſum, quàm ſi
                <lb/>
              ſola manu proijcerentur, vt per ſe conſtat; ſed neceſſariò ex
                <lb/>
              tali cauſa talis procedit effectus, qui proinde aliter non poteſt
                <lb/>
              ſe habere propter eandem rationem, vt in cœteris quoque </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>