Huygens, Christiaan, Christiani Hugenii opera varia; Bd. 1: Opera mechanica

Page concordance

< >
Scan Original
31 7
32 8
33 9
34 10
35 11
36 12
37 13
38 14
39
40
41
42
43
44
45 18
46 19
47 20
48 21
49 22
50 23
51 24
52 25
53 26
54 27
55 28
56
57 30
58 31
59 32
60
< >
page |< < (12) of 434 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div18" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s439" xml:space="preserve">
              <pb o="12" file="0036" n="36" rhead="CHRISTIANI HUGENII"/>
            perientia optime comprobat. </s>
            <s xml:id="echoid-s440" xml:space="preserve">Penduli vero ipſius, quas ad-
              <lb/>
            notant, binas inæqualitates, alii autem contra pernegant,
              <lb/>
            earum alteram admittimus, ſed vix quicquam horologio no-
              <lb/>
            ſtro officientem, alteram plane nullam eſſe adſeverare non
              <lb/>
            dubitamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s441" xml:space="preserve">Illud itaque vere aſſerunt, non prorſus æquali
              <lb/>
            tempore latiores ejusdem penduli ac anguſtiores vibrationes
              <lb/>
            tranſire, ſed his illas paulo plus inſumere, quod facili ex-
              <lb/>
            perimento demonſtrari poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s442" xml:space="preserve">Nam ſi pendula duo, pon-
              <lb/>
            dere ac longitudine æqualia, alterum procul à perpendicu-
              <lb/>
            lo, alterum parumper dimoveantur, ſimul dimiſſa, non
              <lb/>
            diu in partes eaſdem una ferri cernentur, ſed prævertet il-
              <lb/>
            lud cujus exiliores erunt recurſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s443" xml:space="preserve">Verum huic inæqualitati
              <lb/>
            noſtrum, uti dixi, horologium minus obnoxium eſt, eo
              <lb/>
            quod omnes oſcillationes æquali ſpatio à perpendiculo ex-
              <lb/>
            currant. </s>
            <s xml:id="echoid-s444" xml:space="preserve">Nec tamen in totum expers remanſit, ſi minutiſ-
              <lb/>
            ſima quæque, ſicut hac in re fieri neceſſe eſt, conſectari ve-
              <lb/>
            limus. </s>
            <s xml:id="echoid-s445" xml:space="preserve">Contingit ſiquidem vel aëris intemperie, vel operis
              <lb/>
            vitio aliquo, ut non ſemper pari vi agitetur clavula Q R,
              <lb/>
            unde & </s>
            <s xml:id="echoid-s446" xml:space="preserve">oſcillationes penduli (licet exiguo diſcrimine) cre-
              <lb/>
            ſcere ac rurſus imminui neceſſe eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s447" xml:space="preserve">Cumque ampliores re-
              <lb/>
            curſus arctioribus, ſicut modo dicebam, plus temporis im-
              <lb/>
            pendant; </s>
            <s xml:id="echoid-s448" xml:space="preserve">idcirco nonnulla hinc in horologii motu inæquali-
              <lb/>
            tas exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s449" xml:space="preserve">Et huic quidem, utut contemptibilis videri poſ-
              <lb/>
            ſit, remedium etiam adhibere ſolebamus, quamdiu ita con-
              <lb/>
            ſtructa erant horologia, ut majuſcula eſſet penduli agitatio.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s450" xml:space="preserve">Poſtmodum vero, ne remedio opus eſſet, effecimus adhi-
              <lb/>
            bito tympano O rotaque P: </s>
            <s xml:id="echoid-s451" xml:space="preserve">quibus hoc conſequimur, ut
              <lb/>
            quamlibet anguſtæ ſint penduli vibrationes, neque eo ſecius
              <lb/>
            axis M N, quantum neceſſe eſt, reciproco motu converta-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s452" xml:space="preserve">Nam cum tympani O diametro dupla vel tripla pona-
              <lb/>
            tur diameter rotæ P, ſequitur ut hujus exigua licet oſcilla-
              <lb/>
            tione, illud tamen ſatis magnam circuitus partem abſolvat. </s>
            <s xml:id="echoid-s453" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Sic igitur oſcillationibus univerſis exilioribus redditis, etiam-
              <lb/>
            ſi harum aliæ alias latitudine quandoque excedant, ſingula-
              <lb/>
            rum tamen tempora, experientia teſte, nullo memorabili
              <lb/>
            diſcrimine differunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s454" xml:space="preserve">Qua ex re & </s>
            <s xml:id="echoid-s455" xml:space="preserve">hoc contingit, ut </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>