Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
451 cccxcv
452 cccxcvi
453 cccxcvij
454 cccxcviij
455 cccxcix
456 cccc
457 cccci
458 ccccij
459 cccciij
460 cccciiij
461 ccccv
462 ccccvi
463 ccccvii
464 ccccviij
465 ccccix
466 ccccx
467 ccccxi
468 ccccxij
469 ccccxiij
470 ccccxiiij
471 ccccxv
472 ccccxvi
473 ccccxvij
474 ccccxviij
475 ccccxix
476 ccccxx
477 ccccxxi
478 ccccxxij
479 ccccxxiij
480 ccccxxiiij
< >
page |< < (ccccxxxix) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div572" type="section" level="1" n="55">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13875" xml:space="preserve">
              <pb o="ccccxxxix" file="0485" n="485" rhead="ſachen/ Das neündt bůch."/>
            angel ſchnell ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s13876" xml:space="preserve">Alſo hab ich geſehen daß ein große glockẽ zů Pareyß von
              <lb/>
            einem allein/ durch ein fůßſtoß faſt auff das drittheil vmbgetriben ward.</s>
            <s xml:id="echoid-s13877" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13878" xml:space="preserve">Es ſeye die glocken A bey der ſtangen B/ alſo daß
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0485-01" xlink:href="fig-0485-01a" number="57">
                <variables xml:id="echoid-variables45" xml:space="preserve">E C B A f D</variables>
              </figure>
            der balck A B C vmb ghen möge von dem B gegen dẽ
              <lb/>
            C/ vnnd eines auff das ander hinaber fahre in der be-
              <lb/>
            wegung/ ſo wirt das A B C gegen der rechten vnnd
              <lb/>
            lincken hand ghen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13879" xml:space="preserve">dieweil dann das A zů nechſt bey
              <lb/>
            der wag zünglin ſthet/ von deß laſt wegen B C/ {der} lãg
              <lb/>
            iſt/ vnnd die ſtang vmblauffet/ wirt das A auß dem C leichtlich mögen ge-
              <lb/>
            triben werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13880" xml:space="preserve">Weil aber das D weyt von dem C ſthet/ wirt das C auß dem
              <lb/>
            D leichtlich bewegt werden/ darzů das A gar gering. </s>
            <s xml:id="echoid-s13881" xml:space="preserve">Alſo ſeye zů einẽ exem
              <lb/>
            pel das D F der ſechßt theil deß vmbgangs C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s13882" xml:space="preserve">weil dann das C vnnd D
              <lb/>
            in einer zeytt vmblauffend/ wirt das C ſo vyl leichter vmbfahren dann ſein
              <lb/>
            ſechßter theil/ ſo vyl deß D F proportz größer/ dann der ſechßt theil deß
              <lb/>
            vmbgangs.</s>
            <s xml:id="echoid-s13883" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div608" type="section" level="1" n="56">
          <head xml:id="echoid-head70" xml:space="preserve">Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-
            <lb/>
          Das xlviij Capittel.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13884" xml:space="preserve">ES iſt kein zweyffel der ſtättig vnnd im̃erwerend lauff ſeye an kei
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0485-01" xlink:href="note-0485-01a" xml:space="preserve">Himel allein
                <lb/>
              ein ewigen
                <lb/>
              lauff.</note>
            nem orth gantz vnd gar/ dann nur am him̃el. </s>
            <s xml:id="echoid-s13885" xml:space="preserve">dann ob deß meers
              <lb/>
            von vnd zůlauff/ auch der flüſſen gang für vnd für hinab fahrt
              <lb/>
            mit ſampt der ſubſtantz/ vnd aber doch das gantz nit ewig nach
              <lb/>
            @m̃er weret/ iſt auch die bewegung nit im̃erweret. </s>
            <s xml:id="echoid-s13886" xml:space="preserve">dañ es mag nit
              <lb/>
            ein bewegung geben/ wañ das ding ſo bewegt wirt/ nit eines iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13887" xml:space="preserve">diſes mag
              <lb/>
            auch in denẽ bewegungẽ nit ſein/ ſo mit kunſt zůbereittet/ als in büchern võ
              <lb/>
            Subtiliteten angezeigt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13888" xml:space="preserve">dann es hat alles ſeinen anfang von dem geſtrack-
              <lb/>
            ten lauff. </s>
            <s xml:id="echoid-s13889" xml:space="preserve">Es hatt aber der geſtrackt lauff ſein ſitum vnnd gelegenheit. </s>
            <s xml:id="echoid-s13890" xml:space="preserve">was
              <lb/>
            aber ſein gelegenheit hatt/ fahret zů dem zeil. </s>
            <s xml:id="echoid-s13891" xml:space="preserve">darumb iſt deß immerweren-
              <lb/>
            dens lauffs rechnung zů ring harumb/ dieweil es kein gelegenheit hat. </s>
            <s xml:id="echoid-s13892" xml:space="preserve">Ich
              <lb/>
            ſag aber vonn dem anfang vnnd nitt von der matery. </s>
            <s xml:id="echoid-s13893" xml:space="preserve">dann ein yede mate-
              <lb/>
            ry hat jr gelegenheit.</s>
            <s xml:id="echoid-s13894" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13895" xml:space="preserve">Was nun kein gelegenheit hat/ ſeind anfäng ſo ziehen/ oder von jnẽ trei
              <lb/>
            bend nach eigenſchafft jrer natur/ wie der ſtein Herculeus oder Magnet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13896" xml:space="preserve">deßhalben můß man in dẽ runden laſt/ auch von dem ſtein vnd eyſen/ weil
              <lb/>
            nicht anders zeücht diſen lauff/ erfindẽ/ oder gar nit. </s>
            <s xml:id="echoid-s13897" xml:space="preserve">dẽnach můß allwegen
              <lb/>
            mehr gezogen dañ behalten werden/ vnd widerumb mehr hingetriben/ dañ
              <lb/>
            geſtellet werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13898" xml:space="preserve">wann nun diſer exceß vnd außgang zwyfach worden/ wirt
              <lb/>
            ein immerwerender lauff darauß. </s>
            <s xml:id="echoid-s13899" xml:space="preserve">er mag aber nit allwegen mehr an ſich zie-
              <lb/>
            hen dann behalten/ es ſeye dann diſes ſo gezogen wirt/ etwas necher/ dann
              <lb/>
            das ſo behalten wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13900" xml:space="preserve">vnd geleicher geſtalt etwas anders auß diſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13901" xml:space="preserve">doch ver
              <lb/>
            derbet vnder denen der ſtaub/ feüchte/ vnd alter den ſtein. </s>
            <s xml:id="echoid-s13902" xml:space="preserve">deßhalben iſt es
              <lb/>
            im̃erwerend als die ſeel. </s>
            <s xml:id="echoid-s13903" xml:space="preserve">für ſich ſelbs iſt jm wol alſo/ aber ſonſt tödtlich als
              <lb/>
            in dem leib. </s>
            <s xml:id="echoid-s13904" xml:space="preserve">Es verhinderet aber das alter/ roſt/ vnnd verſchleiſſung auch
              <lb/>
            das inſtrument/ vnd nit allein den ſtein.</s>
            <s xml:id="echoid-s13905" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13906" xml:space="preserve">Es vermeinet auch deßhalbẽ Antonius võ Fantis ein Teruiſiner/ zů vn
              <lb/>
            ſeren zeyttẽ ein faſt geleert vñ verſtendig mañ/ es möchte ein inſtrument ſo
              <lb/>
            für vnnd für bewegt wurd/ mit ſollicher kunſt bereittet werden/ als ich har
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>