Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
861 dcccv
862 dcccvi
863 dcccvii
864 dcccviii
865 dcccix
866 dcccx
867 dcccxi
868 dcccxii
869 dcccxiii
870 dcccxiiii
871 dcccxv
872 dcccxvi
873 dcccxvii
874 dcccxviii
875 dcccxix
876 dcccxx
877 dcccxxi
878 dcccxxii
879 dcccxxiii
880 dcccxxiiii
881 dcccxxv
882 dcccxxvi
883 dcccxxvii
884 dcccxxviii
885 dcccxxix
886 dcccxxx
887 dcccxxxi
888 dcccxxxii
889 dcccxxxiii
890 dcccxxxiiii
< >
page |< < (dcclxxxiiij) of 997 > >|
840dcclxxxiiijAußzug von allen dem waſſer zehen tauſet talent tragen. wañ auch die ſelbige Galleen in dem
meer taußet eimer haltet/ welche zwölff taußet talenten wegen (dann das
meerwaſſer iſt ſchwerer dann der flüſſen) wirt es auch in dẽ meer zwölff tau-
ßet talent ſchwer füren mögen.
Alſo iſt auch offenbar/ warumb wir denn
ſchiffen den nammen von dem gewicht hargeben/ als namlich von taußet
oder fünff hundert eimeren.
dann es iſt eben ſo vyl geredt/ als wann man
ſagt/ es mag tauſent oder fünffhundert talent oder pfund tragen.
dañ wie
vyl es waſſer ertragen/ alſo großen laſt fürt es auch/ wie vorgeſagt.
alſo iſt
offenbar daß ein ſchiff in mancherley waſſeren/ auch nit geleiche laſt tregt/
dieweil nit alle waſſer geleich ſchwer ſeind.
Alſo mag auch ein blateren ein burden tragẽ/ nach dem vnd ſie vyl waſ-
ſer faſſen mag.
alſo daß der laſt nit von dem waſſer/ ſonder dem lufft getra-
gen wirt.
Es wirt auch der laſt in einem ſchweren waſſer leichter dann in
einem anderen/ darumb bedarff man minder weidling in dem meer dañ in
anderen waſſeren/ die ſchiff herfür zůbringen.
Weil auch das ſchiff ſchwe-
rer ob dem waſſer dañ vnder dem waſſer/ můß man ye höher das ſchiff her
fürgezogen/ ye größere weydling anknüpffen/ damit nit das ſchiff ein mal
wider hinab ſincke/ vnd die weidling mit hinab ziehe.
148[Figure 148]A T K R H Q V G P F O E N D M C L S B
Wie ich jetz verſtand/ iſt zů Augſpurg
ein wunderbar inſtrument der bewe-
gung/ welches vonn jhm ſelbs waſſer
ſchöpffet.
Es iſt ein vmblauffende
ſaul A B/ vnd wirt das rad von dem
waſſer vmbgetriben/ wie an anderen
orthẽ angezeigt.
An dem ſelbigẽ ſeind
vyl wegelein nach der ſchnecken zaal/
als nam̃lich C D E F G H K/ vñ die
ſchnecken/ nach anzaal der geſchirrẽ/
vnd die geſchirr nach der höhe geord-
net.
es ſeind die geſchirr L M N O P
Q R/ an der ſaul S T/ angehefftet.
Wañ nun das A B vm̃lauffet/ ghend
alle ſchnecken an den wegeleinen oder
vm̃lauffen herumb/ vnder welchẽ die
niderſt dz waſſer von dem fluß ſo dar-
vnder iſt/ entpfacht/ vnd ſchüttet di-
ſes in das L.
võ diſem enpfacht es die
ſchneck D/ vnd ſchüttet das waſſer in
dz geſchirr M.
alſo beſchicht dz in einer
bewegung der ſaul A B/ alle inſtru-
ment dz waſſer von den geſchirren/ ſo
vnder jnen ſthond/ entpſahẽ/ vnd in
andere ſchütten/ nam̃lich dz C in L/
D in M/ E in N/ F in D/ G in P/ H in Q/ vnd K in R.
das R aber ſchüt-
tet das waſſer durch das mundloch V/ in ſein verordnete ſtatt.
Es lernet die erfarung/ was für ein laſt die ſchleüch oder blateren in dem
11Blaterẽ art in
dem waſſer.
waſſer ertragen mögen/ damit man brucken möge bauwen.
Dann ein blate
ren vollen lufft/ welche fünff pfund waſſer vnnd zwey lot faſſet/ mag vier-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index