Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
931 dccclxxv
932 dccclxxvi
933 dccclxxvii
934 dccclxxviii
935 dccclxxix
936 dccclxxx
937 dccclxxxi
938 dccclxxxii
939 dccclxxxiii
940 dccclxxxiiii
941 dccclxxxv
942 dccclxxxvi
943 dccclxxxvii
944 dccclxxxviii
945 dcccclxxxix
946 dcccxc
947 dcccxci
948 dcccxcii
949 dcccxciii
950 dcccxciiii
951 dccxcv
952 dcccxcvi
953 dcccxcvii
954 dcccxcviii
955 dcccxcix
956 dcccc
957 dcccci
958 dccccii
959 dcccciii
960 dcccciiii
< >
page |< < (dcccli) of 997 > >|
907dcccliSubteilen ſachen. zogen/ das ſchwartz kupffer vnd eyſen zeücht es mit jm/ wirt auch nit ſo ſau
ber anßgeſchüttet/ es fare dann etwas ſilber mit jm/ was dañ für bley übe-
rig iſt/ ſo der mehrtheil hinweg/ wirt verzeeret von dem feüwr.
Darnoch be
leibt das ſilber/ vnd ſo etwas gold in dẽ ſilber vermiſchet/ wirt es mit ſcheid
waſſer/ oder ſonſt auff andere weiß geſcheiden.
Das bley aber wirt widerũb
außgeſchüttet vnd erſůcht/ damit dem meiſter nit vyl gewüns beleibe.
Das ſilber entſthet auff viererley weiß. eintweders in dẽ erdterich/ wölli-
11Silbers vr-
ſprung.
ches von dẽ feüwr gezwungen/ bringt es/ mit bley vnnd ertz vermiſchet.
o{der}
in den ſteinen/ wölche zů geleicher weiß von dẽ feüwr getriben/ ſilber gend.
Der mehrtheil aber iſt es mit kupffer vermiſchet/ als in dem Elſas bey dem
Rhein vnd auff S.
Anna berg/ darzů in Meyßner gebirg. dann doſelbſten
findet man ſtein wölche voll kupffers ſeind/ vnd in dẽ ſelbigen kupffer wun
der vyl ſilber.
man findet es auch in den ſteinen lauter/ mit kleinen ſtrichli-
nen geleich wie die kreüter wachſen/ wie ich es bey mir hab.
Ich hab beüm
oder geſteüd geſehen (daß doch gemein iſt) da man deß groben findet/ das
man auß Teütſchlanden bringet/ vnd in Behem zů Aberta/ auch in Meyſ-
ſen zů Annenberg vnd Schneeberg alſo geleüteret vnd gereiniget/ ſo es zů
der prob kom̃et/ daß allein der zehent teil ſeines gewichts abghet.
Es ſagt Georgius Agricola/ daß man in Behem ein ſtuck ſilbers funden
hab/ zweyer talent ſchwer/ das machet hundert vnd viertzig pfund.
Wölli-
ches lauter vnd pur iſt/ weil man es außher grabet/ das hat ſeltzam̃e figu-
ren/ als wie kärſt/ hämer/ oderrechen.
Es ſchreibet auch eben der ſelbig A-
gricola er habe zů Schneeberg eines geſehen/ geleich wie eines mannes ge-
ſtalt der ein kind trüge.
Man machet durch kunſt ſilber auß ertz/ alſo dz die
augen leichtlich betrogen werden/ ob es geleich wol über den goldſtein gezo
gen wirt/ aber ſolcher ſchmürtzlerey will ich zwen weg anzeigen.
Nimb weiſ
ſen auripigment oder gemeinen arſenicum/ vnd ſalpeter/ jedes gleich vyl/
thůn es in ein gleßen geſchirr/ das beſchloſſen vnnd vermachet ſeye/ laß es
ein ſtund lang auff brennenden koolen ſthen/ daß es alles zů kleinen ſtückli
nen werde/ deß bulffers nimb ein vntz/ queckſilber ein vntz/ gedörrete wein
trůßen/ vnd von dẽ feüwr gebülfferet/ ein halbe vntz.
Alſo haſt du nun zwey
bulffer/ das erſt wölches auß auripigment/ vnd ſalpeter gemachet iſt.
dz an
der ſo auß dem/ vñ queckſilber/ auch auß weintrůß bereitet iſt.
Wañ nun
das ertz geſchmeltzet/ ſo thůn zů jedem pfund/ deß erſten bulffers/ vonn
einer halben biß zů einer gantzen vntz/ vnd miſch es ſo lang/ daß es gereini
get werde.
wann es gereiniget iſt/ thůn deß anderen bulffers ein quadrantẽ
das iſt iij vntzen darzů/ miſch es wol/ ſchütt es in honig.
Es iſt ein geringer
werck/ mit ſublimiertẽ queckſilber/ vñ weiſſem bley.
Etlich thůnd (wie Põ-
ponius Gauricus ſagt) in zwey pfund ertz/ ſalpeter vñ arſenic/ jedes drey
vntzẽ/ vnd ſieden es.
Solches hat etlichen zů dem gewün/ etlichẽ aber zů der
ſtraff gedienet.
dann alſo felſchet man auch die müntzen.
Die kunſt zů überſilberen/ iſt von allen from̃en zůgelaſſen. Beſtreich den
22wie man ver-
ſilberet.
hafen mitt ſilberſchaum/ darnoch nimb dünne ſilbere bletter/ reib es auff
einem ſtein mit alun/ ſaltz/ vñ mit gedörreter wein hefen/ thůn es in ein ge
ſchirr.
Das ſoll alles mit einander ob dem feüwr geſchmeltzet werden/ vnnd
in waſſer geſchüttet.
Was du nun überſilberẽ wilt/ dz weſch von erſten fleiſ-
ſig mit eſſig/ in wölchem Salarmoniac excoquiert vnnd geſotten ſeye/ vñ
beſtreich es mit queckſilber/ oder weiſſem bley.
thůn das erſt ſo in dz waſſer

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index