Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[1] CARDANVS ÆTATIS AN XLVIIII HIER
[2] Notus Meſolibanotus Libanotus Vpoſibanotus Notolijbicus Meſafricus Africus Vpafricus Zephijrus Meſocorus Corus Vpocorus Borrholijbicus Vpocircius Circius Mejocircius Septentrio Vpaguilo Aguilo Meſaguilo Borrhapeliotes Vpocœcias Cœcias Meſocœcias Subſolanus Vpeurus Eurus Meſeurus Notapeliotes Vpophœnix Phœnix Meſophœnix
[3] A C D E F G H B
[4] c a b d e f
[5] a b d c
[6] a d @ f g b h c
[7] A B C
[8] a b c e d f
[9] k a b m f g h l c d
[10] a b c
[11] d h k l c g f
[12] a h k l g b c d f e
[13] a b c d
[14] e f g
[15] l h k m
[16] A C D B
[17] g k f e c b b d l A
[18] h g b a d c f k e
[19] c b a d e
[20] a k c b d f e m n g h l
[21] e b g a c d f
[22] 135 30
[23] a b
[24] Piceę fructus. Pineę fructus.
[Figure 25]
[26] Colocynthis. Cucurbita longa. Cucur bita mari na.
[27] d a e l b k f c g h
[28] OS. Venter. Inteſtinũ. A@@s. A D B C >A B C D
[29] a b
[Figure 30]
< >
page |< < (liiij) of 997 > >|
110liiijVon mancherlei wunderbaren klein feür darunder/ vnnd ein geſchirr E F/ ſo lauffet allenthalben ſo vyl
gůtes waſſer harauß/ das man vyl menſchẽ mit erhalten mag.
dann wann
es nitt mehr lauffet/ hebet man daunden das eyſſen blech auff/ vnd nim-
met die erden harauß/ vnnd thůt anders hinein.
alſo mag man mit wenigẽ
holtz vyl gůtes waſſer haben.
Diſes iſt am aller kommlicheſten wo die er den
brennet/ wie geſagt iſt/ in vylen orthen deß Teütſchen lands/ oder wo die
ſtein/ als in Schotland.
Es iſt aber allenthalben der růß von dem käm̃in
gar gůt darzů/ die weil der langſam̃ brennnet vnnd das feüwr lang behal-
tet.
dann er brennet etwan zwen gantze tag aneinanderen.
Diſen fund hab ich wöllẽ flyſſiglich erzelle/ weil ich vernom̃en/ das kü-
nig Franciſcus der erſt künig inn Franckreich/ dem werckmeiſter fünff bun
dert cronen geſchencket hat/ wie woles ein einfaltige kunſt iſt.
doch wie ich
hör hatin diſem hãdel des künigs freygebigkeit mehr vermögen/ dañ dz di-
ſer ſchlecht fund dem werckmeiſter etwas geſchadet habe.
Wölte gott es het
te diſer künig von kriegen gelaſſen vñ hette ſich gar auff die rugẽr gelegt/ zů
welchen er erboren war.
Er hette mögen dem Ptolemeo vergleichet werdẽ/
welcher den gůten künſten vnnd libereyen ſo vyl gůtes bewiſen hatt/ aber
wir wöllend auff das ander kommen.
Die weil das beſt waſſer eintweders auß der erdẽ/ oder kreüterẽ zůſam̃en
11Ciſternen zů
zebereyten.
geleſen oder gegraben wirt/ oder võ dem meer har verderbt zů vns kom̃et/
oder von den himmel.
iſt von den erſten dreyen gatungen geſagt. von dem
erſten hie an diſem orth/ von dem anderen vnd dritten in den bücheren võ
den ſubtiliteten.
darumb iſt offenbar/ daß man kein anderen weg erfinden
mag/ wan wir denvierten auch habend außgelegt.
Welches nun von him̃el
harab kommet/ ſammlet man in den grůbẽ/ welche die Venediger Sixter
nen nennend.
Man grabt in fiereckechte oder runde grůben als groß wie
man will/ vnnd machet ein mauren zů ring harumb/ zwen oder drey ſchrit
höher/ dañ der boden zů nidereſt iſt/ den boden beſetzet man mitt marmor-
ſtein.
man machet allenthalben ein gewelb darob zů auſſereſt heldet man dz
pflaſter ein wenig/ vnnd machet doſelbſten etliche löcher/ welche das waſ-
ſer ob den marmorſteinen brunnentrog allenthalben auß dem eingeſchloſ-
ſen orth leyttet.
diſer brunnentrog ſoll gar nit rünnen/ darumb ſollend alle
ſpelt mit pflaſter wol vermachet ſein.
Auß dem bruñentrog ſollen geheldet
känel in den grabẽ ghen/ höltzene/ irdiſche/ gleßene oder ſilbere.
der graben
erhebt ſich allgemach/ alſo daß alles waſſer in der mitte ſeye.
geleich oben da
rüberſetzet mã einẽ ſod das waſſer auß zů ſchöpffẽ.
der ſixtern hatt zů nider
ſtẽ ein marmorſteinẽ pflaſter/ das mit gůtẽ zeüg gemachet iſt/ dergeleichen
auch die örther/ ſo weit dz waſſer reychẽ mag/ do mit nit das geſam̃let waſſer
zerlauffe o{der} verderbt werde.
Was für blatz überig iſt zwüſchen dem gewölb
vñ höltzenen bruñentrog/ ſo vmb den ſixternen iſt/ erfüllet mã zů erſtẽ mit
ſand/ demnach auch mit ſchwüm̃en.
Alſo lauffet das waſſer lauter harfür/
vnnd über diſes daß es das aller geſündeſt ſo mag getruncken werden/ ver
dirbt es auch nit/ ob es wollang vmbewegt bleibt/ weliches ein zeichen iſt
des beſten waſſers.
Das waſſer aber ſo von dem regen herab fallet iſt mehr ein artzney dann
den geſunden nützlichen.
wir wöllend harnoch von dem reden/ vnnd auch
wie fruchtbar diſes ſeye.
es iſt nun genůg/ das ich anzeige/ daß diſe auch in
den groſſen vnnd langwirenden regen/ nit über zehen ſchrit hinab gange.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index