Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[1] CARDANVS ÆTATIS AN XLVIIII HIER
[2] Notus Meſolibanotus Libanotus Vpoſibanotus Notolijbicus Meſafricus Africus Vpafricus Zephijrus Meſocorus Corus Vpocorus Borrholijbicus Vpocircius Circius Mejocircius Septentrio Vpaguilo Aguilo Meſaguilo Borrhapeliotes Vpocœcias Cœcias Meſocœcias Subſolanus Vpeurus Eurus Meſeurus Notapeliotes Vpophœnix Phœnix Meſophœnix
[3] A C D E F G H B
[4] c a b d e f
[5] a b d c
[6] a d @ f g b h c
[7] A B C
[8] a b c e d f
[9] k a b m f g h l c d
[10] a b c
[11] d h k l c g f
[12] a h k l g b c d f e
[13] a b c d
[14] e f g
[15] l h k m
[16] A C D B
[17] g k f e c b b d l A
[18] h g b a d c f k e
[19] c b a d e
[20] a k c b d f e m n g h l
[21] e b g a c d f
[22] 135 30
[23] a b
[24] Piceę fructus. Pineę fructus.
[Figure 25]
[26] Colocynthis. Cucurbita longa. Cucur bita mari na.
[27] d a e l b k f c g h
[28] OS. Venter. Inteſtinũ. A@@s. A D B C >A B C D
[29] a b
[Figure 30]
< >
page |< < (xx) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div48" type="section" level="1" n="10">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s955" xml:space="preserve">
              <pb o="xx" file="0076" n="76" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            dig vnd weich. </s>
            <s xml:id="echoid-s956" xml:space="preserve">welches nitt ſein möchte/ wañ es an ſeiner natur als gar kalt
              <lb/>
            wäre wie weich es iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s957" xml:space="preserve">Darum̃ mag dz waſſer nitt hert zůſam̃en gefrorẽ ſein/
              <lb/>
            wañ es hitzig iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s958" xml:space="preserve">dañ die weiche geſtalt behalttet es für eigen.</s>
            <s xml:id="echoid-s959" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s960" xml:space="preserve">Es iſt auch nitt eigẽtlich feücht/ dieweil ob wol die erdẽ trockẽ/ {der} lufft nit
              <lb/>
            warlich alſo/ ſõder weich iſt/ alſo dz noch diſer eigẽſchafft drey vnderſcheid
              <lb/>
            genommen werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s961" xml:space="preserve">daß waſſer weich vñ fließig/ die erden trocken vñ hert/
              <lb/>
            {der} lufft am aller weichiſten vñ lauterſten. </s>
            <s xml:id="echoid-s962" xml:space="preserve">diſe vnderſcheid můß mañ auch in
              <lb/>
            vermiſcheten dingen gleicher geſtalt nem̃en. </s>
            <s xml:id="echoid-s963" xml:space="preserve">Ein yedes vermiſchet ding iſt
              <lb/>
            an jm̃ ſelbs kalt/ wann es kein leben an jm̃ hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s964" xml:space="preserve">dann es bedarff einer wer-
              <lb/>
            me/ vnnd iſt weich/ oder noch weicher/ oder hert/ oder etwas mittels zwi-
              <lb/>
            ſchen diſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s965" xml:space="preserve">dann wie des weichen oder herten vermiſchung ſein/ alſo würt
              <lb/>
            auch daß waſſer vermiſchett. </s>
            <s xml:id="echoid-s966" xml:space="preserve">Dañ wir habend angezeigt daß allein zwey ele
              <lb/>
            ment jñ den vermiſcheten ſeind/ darum̃ iſt jñ der warheyt nicht recht gemi-
              <lb/>
            ſchet. </s>
            <s xml:id="echoid-s967" xml:space="preserve">dz waſſer mag wol weicher ſin/ ob wol ettliche an jrer art für weicher ge
              <lb/>
            achtet. </s>
            <s xml:id="echoid-s968" xml:space="preserve">Alſo halten ſich diſe ding/ vnnd ſeind jñ einem anderen orth angezei
              <lb/>
            get. </s>
            <s xml:id="echoid-s969" xml:space="preserve">Mañ můß aber nun diſes bewyſſen/ daß nicht alſo ſein möge/ wie etlich
              <lb/>
            daruon reden/ wie auch der pfeffer nitt warm/ oder daß Aizoum kalt. </s>
            <s xml:id="echoid-s970" xml:space="preserve">dann
              <lb/>
            von dẽ trocken vnnd feüchten/ weil es kein qualiteten vñ eigenſchafften jñ
              <lb/>
            elemẽtẽ/ möchte es vyllicht wol ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s971" xml:space="preserve">aber wie geſagt/ mögen diſe gemiſchet
              <lb/>
            nitt alſo an dem werck ſelbs ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s972" xml:space="preserve">Wañ nun der pfeffer mag warm ſein/ wirt
              <lb/>
            er auch an dem werck vnnd mitt der that etwas ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s973" xml:space="preserve">Es ſeye wie es wölle/
              <lb/>
            weil die that ſelbs dem vermögen vorghet/ dann es iſt jm̃ vermögen ein ſol
              <lb/>
            lich ding/ wie daß ſelbig ietz ſchon iſt/ wirt ein qualitet vor der erſten ſein/
              <lb/>
            wölches doch der red nitt gleich. </s>
            <s xml:id="echoid-s974" xml:space="preserve">Demnach weil etwas mitt der that eint-
              <lb/>
            weders warm/ vnnd der ſinn ſolliches falſch befindet/ oder kalt/ vnnd alſo
              <lb/>
            würt jñ dem kalten oder auß dem kalten als ſeinẽ eigenen vrſprung ein wär
              <lb/>
            me entſthen. </s>
            <s xml:id="echoid-s975" xml:space="preserve">Diſes zeiget der ſiñ ſelbs an. </s>
            <s xml:id="echoid-s976" xml:space="preserve">dañ wañ einer dẽ pfeffer keüwet/
              <lb/>
            entpfindet er nitt gleich der wärme/ ſonder würt zum erſten vermercken dz
              <lb/>
            er jñ auff die zũgẽ breñet/ vñ dẽnach auch {der} wärme jñ jm̃ entpfindt. </s>
            <s xml:id="echoid-s977" xml:space="preserve">Deßhal
              <lb/>
            ben bekant/ wie dz feüwr durch die bewägũg auß dẽ ſteinẽ geſchlagen/ alſo
              <lb/>
            bringt mã auch auß des pfeffers ſchärpffe die wärme. </s>
            <s xml:id="echoid-s978" xml:space="preserve">wie auch in dẽ entpfin-
              <lb/>
            dlichẽ inſtrumentẽ/ alſo auch jm̃ magẽ/ läberẽ/ vñ anderẽ orthẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s979" xml:space="preserve">Darum̃ iſt
              <lb/>
            diſes nitt die erſt qualiter jñ im̃/ ſonder etwz anders. </s>
            <s xml:id="echoid-s980" xml:space="preserve">Mã hatt dẽ aber dẽ nã
              <lb/>
            men der qualitet gebẽ/ auß {der} nam̃en mãgel/ dieweil kein andere nam̃en inn
              <lb/>
            ſo vnderſchüdlichẽ dingẽ jrẽ ſonſt gebürẽ wöllẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s981" xml:space="preserve">Dañ dẽ erſtẽ qualitetẽ ſther
              <lb/>
            eigentlichen zů/ das ander darauß entſtanden/ darinnen habend ſie auch
              <lb/>
            den nammen bekommen/ wie die auſſerliche qualiteten/ vnnd würckun-
              <lb/>
            gẽ/ als die werme des feür iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s982" xml:space="preserve">dañ es wärmet zů erſt/ dẽnach brẽt es/ vñ wer
              <lb/>
            met nitt darũ dz es breñet. </s>
            <s xml:id="echoid-s983" xml:space="preserve">Ich weiß wol wie diſer veraltet irthũ gar ſchwär-
              <lb/>
            lich auß {der} mẽſchẽ gemüterẽ zůbringẽ iſt/ vorab {der} taglönerẽ/ die auß des Ari-
              <lb/>
            ſtotelis vñ Galeni nam̃en/ ich will {der} lehr halbẽ geſchweygẽ/ jr narũg vñ be-
              <lb/>
            ſoldũg überkom̃en. </s>
            <s xml:id="echoid-s984" xml:space="preserve">So doch diſe/ die ſollichẽ gründẽ nachuolgẽd in gar ſch-
              <lb/>
            wäre fragen fallend/ wölche ſie nimmer mehr recht mögen außlegen. </s>
            <s xml:id="echoid-s985" xml:space="preserve">darum̃
              <lb/>
            iſt es beſſer die warheit etwan anemmen/ wiewoletwan ſpath/ dann nim-
              <lb/>
            mermehr. </s>
            <s xml:id="echoid-s986" xml:space="preserve">darum̃ mögẽd die vermiſchete ding kalt o{der} warm ſin/ doch habẽd
              <lb/>
            ſie vorhin ein andere qualitet/ durch wölche/ entpfindũg von natur o{der} auß
              <lb/>
            dem ſiñ/ die werme oder kälte jñ vnſere leib kom̃et. </s>
            <s xml:id="echoid-s987" xml:space="preserve">wie auch vn{der} diſen ſo mit
              <lb/>
            {der} that ſind/ die erſte qualitetẽ {der} anderen vrſachen/ alſo ſind auch iñ denẽ ſo
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>